Ermənistanda konstitusiya dəyişiklikləri: İslahat, yoxsa gərginlik ocağı?

Ermənistan vətəndaşlarının əksəriyyəti konstitusiyanın dəyişdirilməsinə qarşıdır.
Ermənistanda keçirilən ictimai rəy sorğusuna görə, vətəndaşların böyük hissəsi konstitusiyanın dəyişdirilməsini dəstəkləmir. “MPG/Gallup International Association” tərəfindən aparılan araşdırmanın nəticələrinə əsasən, respondentlərin 60 %-ə qədəri ölkənin əsas qanununda dəyişiklik edilməsinin əleyhinədir.
Sorğuda iştirak edənlərin 18,4 %-i konstitusiyanın bəzi müddəalarının yenilənməsinin tərəfdarı olduğunu bildirib. Bununla yanaşı, 7,5 % tamamilə yeni konstitusiyanın qəbul edilməli olduğunu düşünür, 14,5 % isə sualla bağlı dəqiq fikir bildirməkdə çətinlik çəkib.
Araşdırma 27 fevral – 6 mart tarixlərində 1 100 respondent arasında aparılıb. Nəticələr ölkədə konstitusiya islahatları ilə bağlı müxtəlif yanaşmaların mövcud olduğunu göstərsə də, əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsi mövcud qanunvericiliyin dəyişdirilməsini məqsədəuyğun hesab etmir.
Maraqlıdır ki, Ermənistanda konstitusiyaya dəyişikliyinə etiraz necə nəticələnə bilər?
Bu mövzu ilə bağlı politoloq Samir Hümbətov Crossmedia.az-a fikirlərini bölüşdü: “Sorğu onu göstərir ki, Ermənistan cəmiyyəti hələ də konstitusiya dəyişikliyi edilməsini tam olaraq qəbul edə bilmir. Amma konstitusiyada dəyişiklik baş verərsə, ümumilikdə Ermənistan daxilində və xaricdə ona qarşı münasibətlər fərqli mövqelər yarada bilər. Birincisi, Azərbaycanla sülh danışıqları prosesləri yekun nəticəyə gələr və sülh müqaviləsi imzalana bilər. İkincisi, Azərbaycan və Ermənistan arasında münasibətlərin qurulması, həm də regionda Ermənistanın Türkiyə ilə münasibətləri qurmasına imkan yarada bilər. Bu da beynəlxalq ictimaiyyətlə əlaqələrdə müsbət irəliləyiş kimi görünə bilər. Bu olmazsa, yox deyənlər daha çox Ermənistan daxilində olan mövcud qrupların istəyidir. Amma bu sorğular hələ ki tam reallığı əks etdirə bilməz. Çünki sorğuda iştirak edən 1000 nəfərə görə deyil, ümumi əhalinin sayına görə ölkədə konstitusiya dəyişə bilər".
Politoloqun sözlərinə görə, Paşinyan administrasiyası seçici bazasını və ölkənin geosiyasi mövqeyini nəzərə alaraq konstitusiya dəyişikliyi ilə bağlı qərar verəcək: “Paşinyan adminstrasiyayanın əldə etdiyi elaktratla ölkənin təhlükəsizlik amilini nəzərə alaraq, konstitusiya dəyişiminə müsbət rəy verə bilərlər”.
Samir Hümbətov Ermənistanda vətəndaş müharibəsi təhlükəsinin mövcudluğuna da toxundu:
"İstənilən qarşıdurma vətəndaş müharibəsinə gedib çıxa biləcək qədər perspektivli və təhlükəli ola bilər. Bir sözlə, istənilən hadisə baş verə bilər. Odur ki, Ermənistan hökuməti konstitusiya dəyişikliyi edərkən yəqin ki, əvvəlcədən onun alt bazasını hazırlayıb sonra qərar verəcəkdir".
Göründüyü kimi, Ermənistanda konstitusiya dəyişikliyi məsələsi cəmiyyətdə ciddi müzakirələrə səbəb olub. Rəy sorğuları əhalinin əhəmiyyətli bir hissəsinin bu dəyişikliyə qarşı olduğunu göstərsə də, prosesin hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyi Paşinyan administrasiyasının qərarlarından və regional geosiyasi reallıqlardan asılı olacaq. Əgər hökumət islahatlara getməyə qərar versə, bu Ermənistanın həm daxili, həm də beynəlxalq mövqeyinə təsir edə bilər. Politoloqun da qeyd etdiyi kimi, konstitusiyada ediləcək dəyişikliklər ölkə daxilində gərginliyə, hətta qarşıdurmalara yol aça bilər. Buna görə də, Ermənistan rəhbərliyi ehtiyatlı addımlar atmalı və bütün mümkün riskləri nəzərə almalıdır.
Gülbəniz Səfərova
21:11 12.03.2025
Oxunuş sayı: 5544