Partiya sədri: TDT çərçivəsində vahid əlifba və vahid tarix məsələsi çox önəmlidir
Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Ağsaqqallar Şurasının 18-ci iclasındakı çıxışında qurumun rəhbəri Binəli Yıldırım deyib ki, Ağsaqqallar Şurası ortaq türk əlifbası və türk tarixi məsələsini yaxından izləyir.
"Bu, türk dövlətləri arasında əlaqənin gücləndirilməsi yolunda ciddi fəaliyyətdir", - o əlavə edib.
Sədr bu addımı ortaq türk kimliyinin gələcəyi naminə tarixi qərar kimi qiymətləndirib.
B.Yıldırım UNESCO tərəfindən dekabrın 15-nin dünya türk dili ailəsi günü elan olunmasına da diqqət çəkib.
O, bu qərarın UNESCO-nun oktyabrın 30-da işə başlayan 43-cü Baş Konfransında qəbul edildiyini diqqətə çatdırıb.
Sədr daha sonra təşkilatın son zirvə görüşlərindən və orada qəbul olanan qərarların əhəmiyyətindən bəhs edib.
Türk dünyasında ortaq əlifbanın tətbiqi uzun illər parçalanmış mədəniyyətin yenidən birləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Fərqli əlifbalar tarixi irsimizi oxumağı və ortaq mədəniyyətimizi dərindən anlamağı çətinləşdirib. Vahid əlifba isə yalnız yazını asanlaşdırmır, həm də gələcək nəsillərə tariximizi və ədəbiyyatımızı tam şəkildə qavramaq imkanı yaradır. Bununla yanaşı, ortaq əlifba türk dünyasında elm, təhsil, media və ədəbiyyat sahələrində qarşılıqlı əməkdaşlığı da gücləndirəcək, müxtəlif türk dövlətləri arasında mədəni və intellektual əlaqələrin dərinləşməsinə şərait yaradacaq. Bu, türk dövlətləri arasında mədəni və siyasi birliyin möhkəmlənməsi üçün vacib və strateji bir addımdır.
Bu barədə Ağ partiya sədri Tural Abbaslı Crossmedia.az-a danışıb: “ “Türk birliyi” dedikdə əsasən dil, din, danışıq kimi ortaq elementlər nəzərdə tutulur. Əlbəttə, ortaq əlifbanın olması da bu addımlardandır. Sovet dövründə türk dövlətlərini bir-birindən ayırmaq üçün müxtəlif əlifba dəyişiklikləri tətbiq edildi – gah Latın qrafikası, gah başqa qrafikalar qüvvəyə mindi. Nəticədə türk dövlətləri bir-birinin məktəblərini, kitablarını, nəşrlərini oxuya bilməyəcək. Beləliklə, istər- istəməz bir- birimizdən ayrı düşəcəyik. Bu baxımdan, TDT çərçivəsində vahid əlifba və vahid tarix məsələsi çox önəmlidir. Bütün bunların təməli əlifbadan başlayır. Artıq ortaq əlifba qəbul olunub, amma sual yaranır: digər türk dövlətlərində və ya bizdə bu əlifba nə vaxt tam tətbiq olunacaq? Hazırda ən optimal variant Azərbaycan nümunəsi sayılır. Məsələn, “ə” hərfi, “ğ” hərfi Türkiyədə fərqli istifadə olunur.
Qərarlar qəbul oluna, razılaşmalar əldə oluna bilər, amma bunlarsız heç bir effekt əldə olunmayacaq. Vahid əlifba türk dövlətlərini vahid siyasi və mədəni blokda birləşdirmək üçün böyük bir addımdır və tarixi əhəmiyyəti böyükdür. Ortaq əlifbanın olması gələcəkdə vahidliyin yaranması üçün çox böyük bir tarixi hadisədir. Onun nə qədər böyük olduğunu isə gələcək tarixçilər qiymətləndirəcək. İndidən tam qiymətləndirmək mümkün deyil.”
Lalə Rəvəndi
22:30 04.11.2025
Oxunuş sayı: 1702
