"Xocalı: Şahidlər danışır” kitabı Özbəkistan ictimaiyyətinə təqdim olunub
Xocalı soyqırımının 33-cü ildönümü ərəfəsində Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzində yazıçı-alim, tarix üzrə fəlsəfə doktoru İradə Əlilinin özbək dilində işıq üzü görən “Xocalı: Şahidlər danışır” kitabı ictimaiyyətə təqdim olunub. Anım tədbirində Azərbaycanın Özbəkistandakı səfiri Hüseyn Quliyev, “Özbəkistan-Azərbaycan” Dostluq Cəmiyyətinin icraçı direktoru, professor Erkin Nuriddinov, Daşkənd şəhər şurasının deputatı Cəmilə Şermuxammedova, Daşkənd Dövlət Şərqşünaslıq Universitetinin professoru Adxambek Alimbekov çıxış edərək Xocalı faciəsinin insanlığa sığmayan dəhşətlərindən söz açıblar.
Tədbir çərçivəsində Mahmud Kaşqari adına Beynəlxalq Fondun Prezidenti, Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Cavanşir Feyziyev açıqlamasında Azərbaycanın Özbəkistandakı səfiri Hüseyn Quliyevin, Daşkənddəki Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsünü, eyni zamanda, kitabın müəllifinin əməyini yüksək qiymətləndirib. O, vurğulayıb ki, 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Azərbaycan xalqının üzləşdiyi Xocalı faciəsi Holokost, Xatın, Lidisa, Oradur, Srebrenitsa, Sonqmi soyqırımları kimi insanlıq tarixini dəhşətə gətirən, insanlığa sığmayan qanlı hadisələrdəndir.
Cavanşir Feyziyev qeyd edib ki, hələ ötən əsrin əvvəllərindən “Dənizdən-dənizə böyük Ermənistan” planını həyata keçirmək üçün dəridən-qabıqdan çıxan ermənilərin məkrli planlarını nəzərdə tutan görkəmli ədib Ömər Faiq Nemanzadə 1905-ci ildə “İrşad” qəzetində yazırdı: “Ermənilər öz planlarını həyata keçirmək üçün bizi İrəvandan, Qarabağdan və Qarsdan qovmağa çalışacaqlar. Biz bilməliyik ki, ermənilər bu yolda hər bir alçaqlığa əl ata bilərlər. Onlar qəsdən müsəlmanları öz üzərlərinə qaldıracaq, onların hücumuna və özlərinin bir qədər artıq itkisinə şərait yaradacaq və beləliklə bütün Avropanın diqqətini əzilmiş bir xalq olaraq özlərinə cəlb edəcəklər. Onlar öz cinayətləri üçün tədricən planlar hazırlayır və onları həyata keçirməyə yollar axtarırlar”.
“Deməli, Xocalı qətliamı da, ondan iki il əvvəl sovet imperiyası tərəfindən Bakıda törədilmiş qanlı 20 Yanvar faciəsi də illər uzunu Qafqazın itirilməsini heç cür qəbul edə bilməyən mənfur qonşularımızın içində yığılmış enerjinin təzahürləri idi. Qafqazın itirilməsini heç cür qəbul edə bilməyən sovet imperiyası Qarabağın işğalına göstərdiyi həm mənəvi, həm də hərbi –siyasi dəstəklə yenicə müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycana öz gücünü nümayiş etdirirdi.
70 il əsarət, 30 il işğal taleyi ilə bir an belə barışmayan Azərbaycan xalqı nəyin bahasına olursa-olsun, Xocalı qatillərini cəzalandırmaq və işğala son qoymaq məqsədi ətrafında bir yumruq kimi birləşdi. Beynəlxalq təşkilatların, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini gizli şəkildə dəstəkləyən bir sıra dövlətlərin təzyiqlərinə və təhdidlərinə baxmayaraq, Dəmir yumruq Qarabağımızda kök salmış şər yuvasının başına endirildi. 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsi erməni işğalına birdəfəlik son qoyuldu. Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Xocalı faciəsi qurbanlarının da qisasını aldı, şəhidlərimizin qanı yerdə qalmadı. Xocalı şəhəri 2023-cü il sentyabrın 19-20-də Azərbaycan Ordusunun Qarabağda keçirdiyi lokal xarakterli antiterror tədbirləri nəticəsində separatçılardan təmizləndi. Prezident İlham Əliyev 2023-cü il oktyabrın 15-də Xocalı şəhərində Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağını ucaltdı. Bu gün Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun bütün ərazisində Azərbaycan bayrağı qürurla dalğalanmaqdadır.
Əvvəlki illərdən fərqli olaraq bu gün xalqımız bu tarixin kədərini yaşamaqla yanaşı, həm də alınmış qisasın qürurunu yaşayır. Amma Xocalıda vəhşiliklə qətlə yetirilmiş soydaşlarımızın qisası alınmış olsa da tariximizin bu faciəli səhifəsini bir an belə unutmaq olmaz”, - deyə deputat bildirib.
Cavanşir Feyziyev xatırladıb ki, hələ 1994-cü il fevralın 24-də Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Milli Məclis “Xocalı soyqırımı günü haqqında” qərar qəbul etmişdi. Ümummilli Liderin 1997-ci il 25 fevral tarixli Sərəncamı ilə Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi hər il fevral ayının 26-sı saat 17:00-da bütün ölkə ərazisində keçirilən sükut dəqiqəsi ilə yad edilir. Hər il Xocalı soyqırımının ildönümü ilə əlaqədar minlərlə insanın iştirakı ilə “Ana harayı” abidəsi önündə anım mərasimi keçirilir. Xocalı faciəsinin qurbanlarını yad edərkən Prezident İlham Əliyev bu hadisəni belə səciyyələndirmişdi: “Xocalı faciəsi iki yüz ildən çox müddətdə erməni millətçilərinin xalqımıza qarşı apardığı soyqırımı siyasətinin qanlı səhifəsidir”.
Deputat vurğulayıb ki, erməni işğalı və Xocalı faciəsi ilə bağlı Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasının bu gün də davam etdirilməsi təqdirəlayiq hadisədir. Bu gün Özbəkistanın paytaxtı Daşkənd şəhərində səfir Hüseyn Quliyevin təəssübkeşliyi, Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsü ilə tarixçi alim İradə Əlilinin “Xocalı: Şahidlər danışır” kitabının təqdimatı, faciə qurbanlarının yad edilməsi də məhz belə tədbirlərdəndir. Özbək türkcəsinə tərcümə olunan kitab daha öncə 13 dildə Xocalı harayını dünya ictimaiyyətinə çatdırıb.
Cavanşir Feyziyev bildirib ki, bu faciənin geniş miqyasda tanıdılması üçün Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə 2008-ci ildən etibarən dünyanın yüzdən artıq ölkəsində “Xocalıya ədalət!” beynəlxalq kampaniyası həyata keçirilir. Kampaniya çərçivəsində dünyanın bir çox ölkəsində Xocalı faciəsinə həsr olunmuş tədbirlər təşkil edilir, 30 il ərzində Ermənistan tərəfindən Azərbaycana qarşı yürüdülmüş işğalçılıq siyasəti haqqında əsl həqiqətlər beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılır.
“Artıq torpaqlarımız işğaldan azad edilib, bütün ərazilərimiz üzərində suverenliyimiz təmin olunub. Lakin Xocalı faciəsi yaddaşlardan silinməyib və bu faciə heç vaxt unudulmayacaq. Çünki bu bizim tariximizin qan yaddaşıdır”, - deyə Cavanşir Feyziyev fikirlərini yekunlaşdırıb. (azərtac)
11:36 26.02.2025
Oxunuş sayı: 917
