Ələt Azad İqtisadi Zonası: Azərbaycanın qlobal tranzit marşrutlarındakı yeni həmkarı

Ələt Azad İqtisadi Zonası Azərbaycanın qlobal ticarət və logistika şəbəkəsində mühüm rol oynamağa başlayıb. Strateji mövqeyi sayəsində, ölkə Avropa və Asiya arasında tranzit mərkəzinə çevrilməkdədir. Ələt Azad Zonasının inkişafı, Azərbaycanın beynəlxalq biznes və investisiya mühitini daha cəlbedici edir. Bu region həmçinin, qeyri-neft sektorunun inkişafını və iqtisadi diversifikasiyanı da sürətləndirir. Azad zona, həmçinin Azərbaycanın qlobal bazarlara inteqrasiyasını gücləndirən əsas infrastruktur layihələrindən biri olaraq da önə çıxır.

Mövzu ilə bağlı iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli Crossmedia.az-a verdiyi açıqlaması zamanı bildirib ki, Ələt Azad Zonası orta dəhlizdə mühüm strateji əhəmiyyət daşıyan elementlərdən biridir. Onun sözlərinə görə, Orta dəhliz, Qazaxıstandan başlayaraq, Xəzər dənizi üzərindən bərə vasitəsilə Azərbaycana, daha sonra Ələt Limanına və buradan dəmir yolu vasitəsilə ya Türkiyəyə, ya da Gürcüstana yük daşınmasını təmin edir. Gələcəkdə isə Zəngəzur dəhlizi vasitəsilə yüklərin Türkiyə və Avropaya çatdırılması nəzərdə tutulur:

“Ələt Azad Zonası ilkin olaraq ildə 15 milyon ton yük ötürmə qabiliyyəti ilə layihələndirilsə də, hazırda orta dəhlizin aktuallığının artması səbəbindən bu göstəricinin 25 milyon tona çatdırılması üçün hökumət tərəfindən əlavə investisiyalar yatırılır. Prezidentin ehtiyat fondundan bu məqsədlə maliyyə vəsaiti ayrılıb. Son günlərdə imzalanmış fərman əsasında bu istiqamətdə işlər davam etdirilir”.

“Ələt Azad Zonası Ələt Limanının yaxınlığında qurulub. Bu qərar, limanın həm gəmi yolları, həm də dəmir yolu şəbəkəsinin mövcudluğu ilə əlaqədardır. Liman regionda dəmir yolu xətləri ilə əlaqələnərək, İran, Azərbaycan, Gürcüstan və Rusiya arasında mühüm tranzit nöqtəsinə çevrilir”.

İqtisadçı ekspert həmçinin qeyd edib ki, Azad Zonanın əsas üstünlüklərindən biri onun beynəlxalq hüquqla idarə olunmasıdır.:

“Zonada beynəlxalq kommersiya hüququ tətbiq olunur və işgüzar dil olaraq ingilis dili qəbul edilib. Bundan başqa, burada istehsal edilən və ixrac edilən məhsullara Azərbaycan daxilində heç bir vergi və ya rüsum tətbiq edilmir. Bu, Azad Zonanın sənaye parklarından və digər iqtisadi zonalardan fərqli olaraq daha cəlbedici olmasını təmin edir”.

X.Kərimli Ələt Azad Zonasının Azərbaycanın iqtisadi inkişafında mühüm rol oynadığını da vurğulayıb:

“Burada fəaliyyət göstərən şirkətlər tranzit, ticari və investisiya əlaqələrinin genişlənməsinə töhfə verir. Eyni zamanda, limanın yaxınlığında yerləşməsi, yüklərin dəniz və dəmir yolu vasitəsilə rahat daşınmasını təmin edir ki, bu da orta dəhlizin əhəmiyyətini artırır. Azad Zonanın yaradılması ilə Azərbaycan ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi, investisiya cəlbinin artırılması və tranzit imkanlarının genişləndirilməsi kimi strateji hədəflərə nail olmağa çalışır. Bu həm Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində əməkdaşlıq imkanlarını genişləndirir, həm də regionun tranzit və iqtisadi əhəmiyyətini daha da artırır. Bu çərçivədə yeni infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsi və icrası da xüsusi önəm daşıyır”.

“Azərbaycanın Türkiyə, Özbəkistan, Türkmənistan və Qazaxıstan ilə olan ikitərəfli əlaqələri çərçivəsində enerji layihələri və tranzit marşrutları daha da inkişaf etdirilir. Gələcəkdə isə bu əməkdaşlığın daha geniş layihələr vasitəsilə möhkəmləndirilməsi və beynəlxalq səviyyədə iqtisadi inteqrasiyaya xidmət etməsi hədəflənir”, - deyə ekspert bildirib.

Aytac Bəhruzqızı