Rusiya işğalı fonunda Polşa-Ukrayna münasibətləri

Polşa və Ukrayna arasındakı münasibətlər, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra davam edən tarixi məsələlər və qarşılıqlı anlaşmazlıqlarla mürəkkəbləşib.

Bu barədə Crossmedia.az neweasterneurope.eu saytına istinadən xəbər verir. 

Bu münasibətlərin yaxşılaşması, yalnız keçmişin ağrılı xatirələrini nəzərə alaraq mübahisələrə həll yolları tapmaqla mümkündür. Ən önəmli məsələlərdən biri, müharibə zamanı Polşada öldürülən ukraynalıların xatirəsinin anılması və Ukraynanın Polşa ilə keçmiş əlaqələrinə dair fərqli baxışlardır.

Rusiya tərəfindən Ukraynaya qarşı başlatdığı genişmiqyaslı işğaldan sonra, Polşa ilə Ukrayna arasında yardım məsələləri də gərginlik yaradıb. Noyabrın 26-da Polşa və Ukrayna xarici işlər nazirlərinin imzaladığı bəyannamə, bu mübahisələrin həlli üçün bir addım olsa da, hələ də qarşılıqlı etimadın bərpası və bu sözlərin əməllərə çevrilməsi vacibdir.

Polşa, Ukraynanın müqavimətini gücləndirən ilk ölkələrdən biri oldu. Polşa hökuməti, Rusiyanın Kiyevə irəlilədiyi dövrdə Ukraynaya ilk silah göndərən dövlətlərdən biri oldu. Bundan əlavə, polşalılar milyonlarla ukraynalı qaçqına evlərini açdı və onlara yardım etdilər. Bu dəstək, həm sosial, həm də emosional baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb etdi. Ancaq zamanla, qarşılaşılan çətinliklər və ticarət məsələləri münasibətlərdə gərginliyə səbəb oldu.

Keçmişin ağır izləri hələ də hər iki ölkə üçün mühüm məsələdir. Xüsusilə, 1943-44-cü illərdə Ukrayna millətçilərinin Polşa ərazisindəki Volınya və Qalisiya bölgələrində törətdikləri qırğınlar, bu münasibətlərdə mübahisələrə yol açır. Polşa, qurbanların xatirəsini anmaq və onların dəfn yerlərini tapmaq üçün Ukraynadan icazə istəyir. Lakin Ukrayna, bu məsələləri həll etməkdə maraqlı olmur və bu da münasibətləri çətinləşdirir.

Son dövrlərdə, Polşa və Ukrayna arasında yeni gərginliklər yaranıb. 2022-ci ilin noyabrında Ukraynanın Polşanın Prjevodov kəndinə raket atması, iki ölkə arasında narazılığa səbəb olmuşdu. Kiyev məsuliyyəti üzərinə götürməkdən imtina etdi və Rusiyanı ittiham etdi, bu da Polşada narazılığa yol açdı. Polşa və Ukrayna arasındakı ticarət məsələləri də bu gərginliyi artırıb. Ukraynanın artan idxalı Polşada yerli fermerlərə çətinliklər yaşadır.

Polşa, Ukraynaya yardımlarını davam etdirərək hərbi və təhlükəsizlik dəstəyi verməyə davam edir. Polşa, həmçinin Ukraynanın Aİ-yə üzvlüyünü dəstəkləyir, lakin Ukraynanın bəzi şərtləri yerinə yetirməsini istəyir. Ukrayna, Polşanın bu şərtləri ilə məcburiyyət hissi yaratmağa çalışdığını düşünür və bu vəziyyət gərginliyə səbəb olur.

Polşa və Ukrayna arasında münasibətlər, coğrafi və mədəni yaxınlıqlara baxmayaraq, fərqli qavrayışlarla üzləşir. Ukrayna, Polşanın özünü müdafiə etməsinə və ona dəstək olmasına minnətdar olmalıdır, lakin Polşa, bu dəstəyi daha çox öz siyasi maraqları ilə əlaqələndirir. Ukrayna, Polşanın hərbi yardımlarının öz sərhədlərini qorumağa kömək etmək məqsədilə olduğunu düşünür, Polşa isə bu yardımların Avropanın təhlükəsizliyi və qlobal səylərin bir hissəsi olaraq verildiyini bildirir.

Polşa və Ukrayna arasındakı münasibətlər, tarixi və müasir məsələlərlə zəngindir. Bu münasibətlərdəki gərginliklər, bir çox sosial, siyasi və iqtisadi amillərdən qaynaqlanır. Hər iki ölkə arasında daha yaxınlaşmaq və qarşılıqlı hörmətə əsaslanan əlaqələr qurmaq üçün bir çox çətinliklər aşılmalıdır. Bu, yalnız tarixdən dərs alaraq və bir-birinə daha yaxın olaraq mümkün ola bilər.

Gülay Qəribova