Türk dövlətləri "Sadələşdirilmiş Gömrük Dəhlizi" yaratdılar - ŞƏRH

Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) üzv ölkələr arasında iqtisadi əməkdaşlığın inkişafı və ticarət proseslərinin asanlaşdırılması istiqamətində mühüm qərar qəbul edilib. Təşkilat çərçivəsində “Sadələşdirilmiş Gömrük Dəhlizi” yaradılıb.

Bu dəhliz üzv ölkələr arasında ticarət dövriyyəsini artıracaq, sərhədlərdə vaxt itkisini azaldacaq və regional iqtisadi əməkdaşlığı gücləndirəcək. Rəqəmsal texnologiyaların tətbiqi nəticəsində gömrük prosedurları daha şəffaf və çevik olacaq.

Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi İqtisadiyyat İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, dosent Təbriz Yadigarov məsələ ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlamasında bildirib ki, qloballaşan dünya iqtisadiyyatının müasir mərhələsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkəmizin geosiyasi mövqeyi bütün sahələrdə möhkəmlənib. O qeyd edib ki, Azərbaycanda yaradılan nəqliyyat habları, gömrük əməliyyatlarının səmərəliliyinin artırılması və sadələşdirilmiş gömrük dəhlizləri ölkənin iqtisadi inkişafına əhəmiyyətli töhfə verir:
“Türk dövlətləri arasında tarixən mövcud olan qardaşlıq və dostluq münasibətləri iqtisadi əlaqələrin inkişafını dəstəkləyir. Bu əməkdaşlığın əsası 2009-cu ildə Naxçıvan şəhərində Türk Dövlətləri Şurasının yaradılması ilə qoyulub. Səmərqənddə qəbul edilən ‘Türk Dünyasına Baxış–2040’ sənədi çərçivəsində sadələşdirilmiş gömrük dəhlizlərinin yaradılması və elektron sistemlərin inkişafı üzv dövlətlər arasındakı ticarəti daha da asanlaşdıracaq.”

Yadigarovun sözlərinə görə, bu dəhlizin tətbiqi ilə tranzit müddətləri azalacaq, rəqəmsal məlumat mübadiləsi isə prosedurların səmərəliliyini artıracaq. Bununla yanaşı, Zəngəzur dəhlizinin açılması, Bakı–Tbilisi–Qars dəmir yolu xəttinin ötürücülük qabiliyyətinin artırılması və “Termiz–Məzari-Şərif–Kabil–Pişəvər” kimi yeni nəqliyyat layihələri TDT ölkələri arasında ticarət əlaqələrinin genişlənməsinə şərait yaradacaq.

Eyni zamanda, Orta Dəhliz boyunca nəqliyyat və gömrük prosedurlarının rəqəmsallaşdırılması yük daşımalarını sürətləndirəcək və TDT ölkələrinin beynəlxalq nəqliyyat sistemlərinə inteqrasiyasını gücləndirəcək.

Türk Dövlətləri Təşkilatının təşəbbüsü ilə yaradılan və ilkin kapitalı 450 milyon dollar olan Türk İnvestisiya Fondu isə infrastruktur, kənd təsərrüfatı, alternativ enerji və turizm sahələrində əməkdaşlığı dəstəkləyərək üzv dövlətlər arasında iqtisadi əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə xidmət edəcək.

Təşkilatın geoiqtisadi göstəriciləri də diqqətəlayiqdir: 4,8 milyon kvadrat kilometr ərazi, 170 milyon nəfərdən çox əhali və illik ümumi daxili məhsulu 1,4 trilyon dollar olan Türk Dövlətləri Təşkilatı üzv ölkələr arasında ticarət dövriyyəsini daha da artırmağı hədəfləyir.

TDT-nın qəbul etdiyi bu qərar, üzv dövlətlərin regional və beynəlxalq iqtisadi sistemlərdə mövqeyini daha da gücləndirəcək.

Maral Şahverdili