Ailə institutunun təməli məhz qohum nikahlarında sarsılır - Qadağa qüvvəyə minir
İyulun 1-dən Azərbaycanda yaxın qohumlar arasında nikaha qoyulan yeni qadağa qüvvəyə minir. Qanunvericiliyə edilən dəyişikliyə əsasən, əmi, dayı, xala və bibi uşaqları arasında nikah bağlanması rəsmən qadağan edilir. Bu qərar cəmiyyətin sağlam genetik inkişafını təmin etmək, ailədaxili nikahların sosial və tibbi risklərini azaltmaq məqsədi daşıyır. Sosial mühitdə ailə institutunun möhkəmləndirilməsi baxımından da dəyişiklik mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Mövzu ilə bağlı sosioloq Lalə Mehralı Crossmedia.az-a açıqlama verib. Sosioloq qohum nikahlarının genetik təhlükələri səbəbindən qadağan edilməsinin vacibliyini vurğulayıb: "Əgər kimsə bu qadağaya etiraz edəcəksə – istər övladı, istər qohumu, istərsə də özü üçün – bu, o deməkdir ki, həmin şəxsin qohum nikahları ilə bağlı ən sadə, ən ilkin məlumatı belə yoxdur. Belə insanlar qohum nikahlarının genetik fondumuza, milli köklərimizə və soyumuza vurduğu zərərlərin dəhşətindən xəbərsizdir. Azacıq məlumatı olan, bir qədər tibbi savadı olan, hətta tibbi savadı olmasa da, bir qədər araşdırma aparmaq zəhmətinə qatlanan hər kəs bilir ki, qohum nikahları bu xalqın genefonduna qoyulmuş mina kimidir. Və o minanı təmizləmək üçün biz illərlə çalışmışıq, mübarizə aparmışıq".
Lalə Mehralı qeyd edib ki, qohum nikahlarının zərərlərindən xəbərsiz halda bu qadağaya etiraz edənlərin məsələnin mahiyyətini anlamadan mövqe bildirirlər: "Ona görə də bu məsələyə etiraz edənlər, narahatlığını ifadə edənlər, mübarizə aparanlar ilk növbədə nəyə etiraz etdiklərini bilməlidirlər. Məsələnin mahiyyətindən xəbərdar olmalıdırlar".
L.Mehralı, qohumlar arasında nikahların qarşısının alınmasına yönəlmiş qanunvericilik qadağasından danışıb: "Mən bu qadağanın tətbiqində həkimlərin və jurnalistlərin böyük rolunu xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Bu mövzuda yazan, çıxış edən, narahatlığını bildirən bütün həkimlərə təşəkkür edirəm – var olsunlar! Bu böyük problemin həllinə onların da ciddi töhfəsi olub. O cümlədən jurnalist həmkarlarımı və media nümayəndələrini təbrik edirəm ki, bu qadağanın tətbiqinə nail ola bildik. Biz bu günü – yəni qohum nikahlarının qadağan olunduğu günü – görmək üçün illərlə çalışmışıq, çox yazmışıq, hər birimiz öz sahəmizdə mübarizə aparmışıq ki, bu zərərli ənənəyə son qoyulsun".
Onun sözlərinə görə: "Və nə xoş bizə ki, artıq sabahdan etibarən bu qadağa qüvvəyə minir. Mən bunu mətbuatın və jurnalistikanın böyük uğuru kimi qiymətləndirirə".
Sosioloq cəmiyyətə mənfi təsir göstərən qohum nikahlarının fəsadlarını xatırladıb: "Unutmamalıyıq ki, ailə institutunun təməli məhz qohum nikahlarında sarsılır. Qohum nikahları ümumilikdə cəmiyyətdə sosial, iqtisadi və psixoloji çöküntülərə səbəb olur. Ailə daxilində və ailələr arasında münasibətlər pozulur. Psixoloji gərginliklər artır, sosial münasibətlər zədələnir. Eyni zamanda nəsil artımı ilə bağlı ciddi problemlər yaranır, xəstə nəsillərin doğulması riski artır və bu, böyük maliyyə vəsaiti tələb edən bir prosesə çevrilir".
Lalə Mehralı qohum evliliklərinə qadağa qoyulması ilə bağlı qəbul olunan qərar haqda yekun fikrini bildirib: "Bu baxımdan, qəbul olunan qərar həm ailə institutu, həm də ümumilikdə cəmiyyətimiz üçün çox faydalı oldu. Genefondumuz təzələnəcək, nəsil sağlamlaşacaq, psixoloji durumumuz düzələcək, sosial münasibətlər qaydasına düşəcək. Artıq ailələr qohum evlilikləri səbəbilə problemlər yaşamayacaq, əksinə, yadlarla qurulan nikahlar daha sağlam nəsillərin dünyaya gəlməsinə şərait yaradacaq".
Fatimə Nəbiyeva
15:38 30.06.2025
Oxunuş sayı: 8668
