Azərbaycanda nikahdan kənar doğulan uşaqların sayı artır - səbəblər və çıxış yolları
Azərbaycanda nikahdan kənar doğulan uşaqların sayı son illərdə nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2022-ci ildə dünyaya gələn uşaqların 15%-i rəsmi nikah olmadan doğulub. Bu, hər yeddi uşaqdan birinin valideynlərinin rəsmi nikahda olmadığını göstərir.
Məlumatlara görə, 2011-ci ildə 31 minə yaxın uşaq nikahdan kənar doğulmuşdusa, 2021-ci ildə bu rəqəm 17,500-ü keçib. 2022-ci ildə isə nikahdan kənar doğuşların sayı 18,800-ə çataraq 7%-lik artım nümayiş etdirib.
Crossmedia.az xəbər verir ki, bu artımın bir neçə əsas səbəbi var.
1. Kənd yerlərində rəsmi nikahdan yayınma
Xüsusilə ənənəvi ailə strukturlarına üstünlük verilən kənd yerlərində bəzi ailələr rəsmi nikahdan yayınırlar. Xeyir-dua ilə evlənən cütlüklər rəsmi sənədləşdirməyə önəm vermədikləri üçün dünyaya gələn uşaqlar nikahdan kənar doğulmuş sayılır.
2. Erkən nikahların artması
Erkən yaşda – xüsusilə 16-17 yaşında ailə quran qızların sayı artır. Bu yaşda evlənən qadınların əksəriyyəti rəsmi nikaha daxil olmadan ana olur ki, bu da nikahdan kənar doğum statistikasını artırır.
3. Atasız ailələrin çoxalması
Son illərdə ata kultunun zəifləməsi və tək anaların sayının artması bu tendensiyanı gücləndirən faktorlardandır. Cəmiyyətdə atasız böyüyən uşaqların sayı artdıqca, nikahdan kənar doğumların da çoxaldığı müşahidə edilir.
4. Sənədləşmə problemləri
Müvəkkil Hüquq Mərkəzinin sədri, hüquq müdafiəçisi Səməd Vəkilovun sözlərinə görə, bəzi hallarda cütlüklər nikaha daxil olmaq istəsələr də, sənədləşmə problemləri buna mane olur:
• Cütlüklərdən birinin əcnəbi olması və sənədlərin alınmasının vaxt aparması
• Yerli vətəndaşların şəxsiyyət vəsiqəsinin olmaması
• Təsadüfi əlaqələrdən doğulan uşaqlar
Həll yolları
Bu sosial problemin həlli üçün hüquqi və maarifləndirici tədbirlərin görülməsi vacibdir. Erkən nikahların qarşısının alınması, ailə qurmaq istəyən cütlüklərə sənədləşmə ilə bağlı dəstəyin artırılması və gənclərin məlumatlandırılması bu sahədə mühüm addımlar ola bilər.
Nikahın rəsmi qeydiyyatı həm uşaqların hüquqlarını qoruyur, həm də ailə institutunun möhkəmlənməsinə xidmət edir. Gələcək nəsillərin rifahı naminə cəmiyyətin bu məsələyə daha məsuliyyətli yanaşması və hüquqi çərçivələrin gücləndirilməsi vacibdir.
Zəhra Ağayeva
18:32 13.03.2025
Oxunuş sayı: 18935
