Süni intellektin rolu artır: Gələcək ağıllı şəhərlər necə olacaq?
Dünyada şəhər əhalisinin sürətli artımı ağıllı şəhər texnologiyalarının inkişafını zəruri edir. Süni intellekt (Sİ) isə bu prosesdə əsas qüvvə kimi çıxış edir. Sİ-nin tətbiqi şəhərlərdə nəqliyyatın idarə edilməsindən resursların səmərəli istifadəsinə qədər bir çox sahədə inqilabi dəyişikliklərə səbəb olur.
Daha effektiv nəqliyyat
Ağıllı şəhərlərdə nəqliyyat sistemləri Sİ-nin dəstəyi ilə tamamilə yenidən qurulur.
Pekin, Çin: Yol hərəkətini idarə edən ağıllı sistemlər tıxacların qarşısını almaq üçün milyonlarla kameradan və sensorlardan toplanan məlumatları təhlil edir. Bu yanaşma şəhərdə nəqliyyatın hərəkət sürətini artırıb.
Helsinki, Finlandiya: Şəhərdə tətbiq olunan "MaaS" (Mobility as a Service) platforması, ictimai nəqliyyat vasitələrini, avtomobil icarəsini və digər nəqliyyat növlərini bir sistemdə birləşdirərək istifadəçilərə daha rahat hərəkət imkanı yaradır.
Enerji və su idarəçiliyində yeniliklər
Resursların optimallaşdırılması ağıllı şəhər layihələrinin əsas məqsədlərindəndir.
Amsterdam, Niderland: Şəhər elektrik istehlakı haqqında məlumatları təhlil edən ağıllı enerji şəbəkələrindən istifadə edir. Bu texnologiya enerjinin sərfiyyatını azaltmaqla yanaşı, karbon izini də azaldır.
Sinqapur: Su idarəetmə sistemləri itkilərin qarşısını almaq üçün şəhərdə yerləşdirilən ağıllı sensorlardan istifadə edir. Bu sistem illik su itkisini əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb.
Təhlükəsizlikdə süni intellekt
Sİ həmçinin şəhər təhlükəsizliyində yeni imkanlar yaradır.
Dubay, BƏƏ: Şəhərdə qurulan ağıllı polis sistemləri real vaxtda cinayətləri proqnozlaşdırmaq üçün süni intellektdən istifadə edir. Bu texnologiya təhlükəsizlik xidmətlərinin operativliyini artırıb.
London, İngiltərə: Nəzarət kameraları Sİ-nin dəstəyi ilə şübhəli davranışları aşkar edir və təhlükəsizlik orqanlarına məlumat ötürür.
Ağıllı şəhərlərin çətinlikləri
Sİ-nin tətbiqi texniki və etik problemləri də ortaya çıxarır. Məlumatların məxfiliyi, təhlükəsizlik və yüksək maliyyət bu texnologiyaların geniş miqyasda tətbiqini məhdudlaşdırır. Eyni zamanda, bəzi ekspertlər ağıllı sistemlərin şəhər həyatını həddindən artıq nəzarət altında saxlaya biləcəyindən narahatdırlar.
Gələcəyə dair perspektivlər
Ağıllı şəhər texnologiyaları gələcəkdə həyat keyfiyyətini artırmaq üçün daha geniş tətbiq olunacaq. İqlim dəyişiklikləri, urbanizasiya və iqtisadi inkişafın çağırışlarına cavab olaraq bu texnologiyalar şəhərləri daha davamlı, təhlükəsiz və yaşana bilən məkana çevirməyi hədəfləyir.
Bu dəyişikliklər, yalnız texnologiya deyil, həm də şəhər mədəniyyətinin və idarəetmə yanaşmalarının yenidən formalaşdırılması ilə mümkün olacaq. Süni intellektin ağıllı şəhərlərdəki rolu isə bu inqilabın əsas hərəkətverici qüvvəsi olaraq qalacaq.
Emil Bağızadə
13:05 06.01.2025
Oxunuş sayı: 21893
