21 sentyabrda Günəş tutulması baş verəcək: Hadisənin səhhətimizə təsiri varmı?
Sentyabrın 21-də 2025-ci ilin ikinci Günəş tutulması baş verəcək. Bu, qismən Günəş tutulmasıdır. Bu barədə Bakı Dövlət Universitetinin Astrofizika kafedrasından məlumat yayıb. Bildirilib ki, tutulma hadisəsi sentyabrın 21-i saat 21:29:32-də başlayıb, sentyabrın 22-si saat 01:53:33-də sona çatacaq. Tutulma hadisəsi 4 saat 22 dəqiqə davam edəcək. Tutulmanın maksimumu sentyabrın 21-i saat 23:43:04-də olacaq. Tutulma hadisəsi Sakit okean, Yeni Zellandiya və Antarktidada görünəcək. Tutulma Azərbaycan ərazisindən müşahidə olunmayacaq. Bəs maraqlıdır bu cür günəş tutulmasının meteohəssas insanlara nə kimi təsirləri var və bundan necə qoruna bilərik?
Məsələ ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verən Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssis-eksperti Mərziyyə Məmmədova bu kimi halların meteohəssas insanlara çox ciddi təsiri olmadığını qeyd edib: "21 sentyabr 2025-ci ildə baş verəcək Günəş tutulması Azərbaycan ərazisindən görünməyəcək, lakin bu kimi astronomik hadisələr ictimaiyyət arasında hər zaman böyük maraq doğurur. Marağın artması ilə yanaşı, bəzən əsassız qorxular və yanlış təsəvvürlər də yayılır. Həkim kimi məqsədim bu hadisəyə elmi və tibbi baxış bucağından yanaşaraq əhalini maarifləndirməkdir.
Əvvəlcə qeyd edilməlidir ki, Günəş tutulmasının insan sağlamlığına birbaşa tibbi zərəri yoxdur. Yəni tutulma xəstəlik yaratmır, heç bir fəlakət əlaməti də deyil. Lakin belə günlərdə emosional gərginlik, həyəcan və həssas insanlarda – xüsusən də uşaqlarda, yaşlılarda və xroniki nevroloji və ürək-damar xəstəlikləri olanlarda – narahatlıq artıra bilər.
Ən önəmli təhlükə isə Günəşə birbaşa baxmaqla bağlıdır. Çoxları düşünür ki, tutulma zamanı Günəş “örtülür” və işıq azalır, buna görə baxmaq təhlükəsizdir. Əslində isə bu, yanılmadır: tutulma tam deyil, Günəş diskinin açıq qalan hissəsi çox güclü ultrabənövşəyi və infraqırmızı şüalar buraxır. İnsan gözü işığın azalmasına aldanaraq daha uzun müddət baxır, nəticədə tor qişa yanığı və qalıcı görmə pozğunluqları – “solar retinopatiya” deyilən vəziyyət yarana bilər.
Ona görə də valideynlər uşaqlarına bu qaydanı izah etməli, insanlar isə yalnız xüsusi sertifikatlı qoruyucu filtrlərdən istifadə etməlidirlər. Qətiyyən adi gün eynəkləri, şüşə, CD və ya digər vasitələrlə Günəşə baxmaq olmaz. Bu, sağlamlıq üçün ciddi riskdir.
Bundan əlavə, mərkəzi sinir sistemi və ürək-damar xəstəlikləri olan şəxslərdə bu günlərdə baş ağrısı, təzyiq dəyişmələri, yuxu pozuntuları daha çox müşahidə oluna bilər. Buna görə də rejimə diqqət etmək, kifayət qədər yuxu almaq, maye qəbulunu saxlamaq, həddindən artıq kofeindən və stressdən uzaq durmaq tövsiyə olunur".
Mütəxəssis bu kimi hadisələr zamanı tibbi cəhətdən insanların düzgün məlumatlandırılmasının vacib olduğunu qeyd edib.
"Nəticə olaraq, 21 sentyabr Günəş tutulması bizim ölkəmizdən görünməsə də, maarifləndirmə və düzgün məlumatlandırma çox vacibdir. Əgər insanlar göz sağlamlığını qoruyar, emosional tarazlığa diqqət edər və gündəlik sağlam həyat qaydalarına əməl edərlərsə, bu astronomik hadisə heç bir təhlükə yaratmadan maraqlı bir təbii fenomen kimi yadda qalacaqdır" - deyə o əlavə edib.
Elmir Heydərli
17:32 17.09.2025
Oxunuş sayı: 19103
