Azərbaycanın D-8-ə daxil olmasından gözləntilər

Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq nüfuzunun daha bir nümunəsi qarşımızdadır: Azərbaycan Development-8 (D-8) təşkilatına üzv qəbul olundu. Şübhəsiz ki,  Azərbaycanın D-8 təşkilatına daxil olması, bir çox dəyişikliklər, müsbət nəticələr və yeni imkanlar üçün təzə səhifə açacaqdır. Qeyd edək ki, D-8, 1997-ci ildə Türkiyənin təşəbbüsü ilə yaradılmış, inkişaf etməkdə olan səkkiz ölkədən ibarət bir təşkilat olub üzv ölkələr arasında iqtisadi əməkdaşlıq və inkişafı təşviq etmək məqsəd güdür. Təşkilatın üzvləri arasında Türkiyə, İran, İndoneziya, Misir, Malaziya, Banqladeş, Pakistan və Nigeriya yer alır.

Dünyanın beynəlxalq hüquqa hörmətlə yanaşan bütün dövlətləri ilə sülhpərvər və dostluq münasibətləri quran Azərbaycan Respublikasının Türkiyə və Pakistan kimi dost-qardaş ölkələrin də olduğu bir təşkilatda təmsil olunması, ancaq uğurlar və perspektivlər vəd edir. Ümumilikdə isə, D-8-in bütün üzvləri ilə ayrılıqda Azərbaycan Respublikasının olduqca isti münasibətləri, geniş ticarət əlaqələri, milli-mədəni və dini-siyasi bağlantıları  mövcuddur. Ona görə də D-8-ə üzvlük ölkəmiz üçün müxtəlif istiqamətlərdə təsir edə bilər.

İlk növbədə, təşkilata üzvlük iqtisadi əməkdaşlıq və ticarət imkanlarının artması ilə müşayiət oluna bilər. Həm də ona görə ki, üzv ölkələrin bir qismi ilə digər təşkilatlarda da (TDT, İİƏT və s.) birlik, birgə fəaliyyətlər mövcuddur. Azərbaycanın bu təşkilata üzv olması isə ölkənin ticarət əlaqələrini genişləndirməsi üçün yeni imkanlar açacaq. D-8 üzv ölkələri arasında ticarət mübadiləsinin artırılması, sərbəst ticarət zonalarının qurulması və iqtisadi əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi mümkündür. Azərbaycanın kənd təsərrüfatı, neft və qaz, texnologiya və sənaye sahələrindəki təcrübəsi bu əməkdaşlıqdan faydalana bilər.

Azərbaycan, D-8 çərçivəsində həmçinin siyasi və diplomatik sahədə də əməkdaşlıq etmək imkanı əldə edə bilər. Bu, xüsusən enerji, təhlükəsizlik və regiondakı digər məsələlər üzrə daha sıx əlaqələrin qurulmasına səbəb ola bilər.
D-8 ölkələri arasında nəqliyyat və infrastruktur layihələrinin reallaşdırılması, Azərbaycan üçün faydalı ola bilər. Ölkəmizin tranzit potensialı, ölkənin Avropa və Asiya arasında mühüm nəqliyyat-tranzit dəhlizi kimi rolunu daha da gücləndirə bilər. Bu, ölkəmiz  üçün yeni iqtisadi imkanlar yaradacaqdır.

Bir məsələni də qeyd edək ki, D-8-ə üzvlük Azərbaycanın beynəlxalq arenada təsir gücünün artması ilə bağlı da gözləntilər yaradır. D-8 üzvü olmaq, Azərbaycan üçün həm regional, həm də qlobal miqyasda daha böyük bir siyasi nüfuz qazandıracaq. Bu, həmçinin ölkənin inkişaf etməkdə olan bazarlarda daha çox möhkəmlənməsinə, qlobal məkanda cərəyan edən sosial-iqtisadi, siyasi proseslərdə daha fəal iştirakına şərait yaradacaq.

Üzv ölkələr arasında, kifayət qədər, texniki-texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrin mövcudluğu bu istiqamətdə də əməkdaşlığın gücləndirilməsinə gətirib çıxara bilər. Bu birlik D-8 ölkələri arasında texnoloji inkişaf və elmi araşdırmalar sahəsində əməkdaşlığı gücləndirə bilər. Azərbaycanın yüksək texnologiyalar və innovasiya sahəsindəki potensialı bu əməkdaşlığı daha da stimullaşdırar, eləcə də ölkəmizdə texnoloji inkişafı sürətləndirər.

D-8 üzvlərinin əksəriyyətinin müsəlman ölkələri olması üzv ölkələr arasında mədə-niyyət və təhsil sahəsində əməkdaşlığı gücləndirə, iki və çoxtərəfli münasibətləri inkişaf imkanı yaradaçaqdır. Azərbaycan bu çərçivədə mədəniyyət və təhsil mübadiləsini təşviq edərək, regionda özünün mədəni və təhsil sahəsindəki nüfuzunu artıra, xalqlar arasında bağları daha da gücləndirə bilər.
Nəticə olaraq, Azərbaycanın D-8-ə üzv olması ölkəyə yeni iqtisadi, siyasi və diplomatik imkanlar yaradacaq. Bu həm də Azərbaycanın beynəlxalq mövqeyini gücləndirəcək, regionda və dünyada daha çox təsir imkanları yaradacaqdır.

Cross Media Təhlil Mərkəzi