Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfərinin təhlili

2025-ci il yanvarın 14-də Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin paytaxtı Əbu-Dabidə Əbu-Dabi Dayanıqlılıq Həftəsinin açılışı və Zayed Dayanıqlılıq Mükafatının təqdimat mərasimi təşkil olunub. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev də bu tədbirdə iştirak edib.

2008-ci ildə təsis edilən Əbu-Dabi Dayanıqlılıq Həftəsi, zamanla dayanıqlı qlobal inkişaf mövzusunda mühüm müzakirələrin aparıldığı beynəlxalq bir platformaya çevrilib. Dayanıqlılıq Həftəsi, qlobal əməkdaşlıq, liderlik, iqtisadi inkişaf və texnologiya, habelə innovasiya sahələrini əsas prioritetlər olaraq müəyyən edib və buna görə də dövlət və hökumət başçılarını, siyasətçiləri, sənaye liderlərini, iş adamlarını və gəncləri bir araya gətirir. Bu ilki tədbirdə 13 dövlət və hökumət başçısı, 140-dan çox nazir və digər rəsmi şəxslər iştirak edir.

Prezident İlham Əliyev orada iqtisadi-ticari əlaqələrin inkişafı və BƏƏ-nin Azərbaycanın bərpaolunan enerji sahəsinə qoyduğu investisiyalar sahədəki tərəfdaşlığın gücləndirilməsinin əhəmiyyətini qeyd edib. Söhbət zamanı ikitərəfli, regional, qlobal, həmçinin qarşılıqlı maraq doğuran məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) son illərdə sənaye və qabaqcıl texnologiyalar sahəsində böyük inkişaflar əldə edib. Əmirlik, xüsusən Dubay və Abu Dabi kimi şəhərlərdə, müxtəlif sektorlarda qabaqcıl texnologiyaların tətbiqinə böyük önəm verir. BƏƏ, neft və qaz sahəsində dünyanın ən mühüm oyunçularından biri olmaqla yanaşı, bərpa olunan enerji sahəsinə də ciddi sərmayələr qoyur. Məsələn, Abu Dabi yaxınlığında yerləşən "Masdar City" şəhəri, yaşıl enerji və davamlı inkişafı dəstəkləyən qabaqcıl texnologiyalarla qurulub. O, kosmik proqramlarda da irəliləyiş əldə edib. 2020-ci ildə, ölkə "Hope" adlı kosmik tədqiqat missiyasını Marsa göndərdi və bu, BƏƏ-nin kosmik tədqiqatlardakı uğurlarını dünyaya göstərdi. BƏƏ həmçinin, kosmik turizm və digər kosmik texnologiyalarda inkişafı dəstəkləyir.

BƏƏ, süni intellekt və rəqəmsal texnologiyaların inkişafı sahəsində də böyük addımlar atıb. Ölkə, xüsusilə Dubayda, "Dijital Hökumət" və "Süni İntellekt Strategiyası" ilə texnologiya yönümlü təşəbbüsləri dəstəkləyir. Orada dünyanın ən müasir hava limanları, yüksək sürətli metro sistemləri, ən böyük və ən qabaqcıl ticarət limanları və avtomobillərin idarə olunması üçün ağıllı şəhər texnologiyalarına dair bir çox layihələr həyata keçirilir. Dubayda "Hyperloop" nəqliyyat sisteminə dair testlər də aparılır.

BƏƏ, tibbi texnologiyalar və genetik sahələrdə də qabaqcıl tədqiqatlar aparan bir mərkəzə çevrilir. Ölkə, genetik müayinələr, genetik mühəndislik və digər müasir tibbi yanaşmalarla əlaqədar mühüm adımlar atır. Bütün bunlar, BƏƏ-nin sənaye və texnologiya sahəsindəki inkişafını göstərən mühüm göstəricilərdir və ölkə, gələcəkdə bu sahələrdə daha da irəliləməyə çalışır.

Son illərdə ölkə, elmi və texnoloji irəliləyişlərə nail olmaq üçün müxtəlif strategiyalar və təşəbbüslər həyata keçirib. BƏƏ, yerli elmi bazanı qurmaq əvəzinə, inkişaf etmiş ölkələrdən və beynəlxalq mütəxəssislərdən texnologiya və elmi bilikləri idxal edib. Bu, ölkənin qlobal səviyyədə rəqabət qabiliyyətini artırmasına kömək edib. Məsələn, BƏƏ yüksək texnologiyalı infrastruktur layihələrində xarici mütəxəssisləri işə cəlb edir və elmi tədqiqatlar üçün qlobal akademik və sənaye institutları ilə əməkdaşlıq edir.

BƏƏ, ölkə daxilində texnologiya və elmi tədqiqatlara sərmayələr qoyaraq öz gələcəyini inkişaf etdirməyə yönəlib. Məsələn, Abu Dabi, "Masdar Institute" kimi yüksək səviyyəli araşdırma mərkəzləri yaradıb. Bu institutlar və müxtəlif startaplar, yerli akademik bazanın inkişafına töhfə verir. BƏƏ bir çox beynəlxalq təşkilatlar və tədqiqat institutları ilə əməkdaşlıq edir. Dünyanın ən qabaqcıl universitetlərindən və elmi mərkəzlərindən mütəxəssislər və tədqiqatçılar ölkəyə dəvət edilir. Həmçinin, BƏƏ müxtəlif beynəlxalq elmi layihələrə və missiyalara qoşulub, bu da ölkəyə texnoloji yenilikləri gətirib. BƏƏ, elmi tədqiqat və texnologiya sahəsində mütəxəssislər yetişdirmək üçün öz təhsil sistemini gücləndirib. Yüksək texnologiyalara diqqət yetirən universitetlər və təhsil müəssisələri yaradılıb. Məsələn, Dubayda yerləşən "Khalifa University" və Abu Dabi "Masdar Institute" yüksək keyfiyyətli təhsil və tədqiqat imkanları təqdim edir.

BƏƏ innovasiya mərkəzləri və texnologiya parkları quraraq, yeni texnologiyalar və ideyalar üzərində işləyən startaplara dəstək verir. Dubayda "Dubai Silicon Oasis" və "Dubai Internet City" kimi yüksək texnologiyalı parklar, yeni texnologiyalarla bağlı layihələrin inkişafını dəstəkləyir. O, xüsusən enerji, infrastruktur və rəqəmsal texnologiyalar sahəsində qlobal liderlərin texnoloji yeniliklərini adaptasiya edir. Bu, öz yerli bazasında texnoloji inkişafı sürətləndirməyə və qabaqcıl texnologiyaları tətbiq etməyə imkan verir.

Bütün bu yanaşmalar, BƏƏ-nin elmi və texnoloji bazasını sıfırdan qurmasından daha çox, xarici mütəxəssislərdən və beynəlxalq bazardan əldə edilən resurslar ilə sürətli inkişaf əldə etməsinə imkan yaratmışdır.

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) silah istehsalı və ixracı sahəsində aktiv bir ölkədir. BƏƏ, xüsusilə Orta Şərqdə və digər bölgələrdə hərbi texnika və silahların ticarətini həyata keçirir. Bununla yanaşı, BƏƏ, həmçinin dünyanın ən böyük silah ticarətçilərindən biri olan ölkələrdən biridir.

BƏƏ, müxtəlif növ silahlar, hərbi texnika, raket sistemləri və hava qüvvələri üçün avadanlıqlar ixrac edir. Bu ölkə, xüsusilə yaxın Şərq, Şimali Afrika və Asiya regionlarına silah və hərbi avadanlıq ixrac edir. BƏƏ-nin silah ticarəti, əsasən ticarət partnyorları olan ölkələrə, həmçinin münaqişə bölgələrindəki dövlətlərə yönəlib. Ölkənin bir neçə yerli silah istehsal edən şirkəti var. Məsələn, "Edge Group" və "Nimr Automotive" kimi şirkətlər, hərbi və müdafiə avadanlıqları istehsal edir, həmçinin dünyanın bir çox ölkələrinə satır.

BƏƏ, həmçinin müasir hərbi texnologiyalar, o cümlədən pilotsuz uçuş aparatlar (dronlar), raket sistemləri və aviasiya avadanlıqları istehsal edir. Bu sahədəki inkişaf, ölkənin müdafiə sahəsində müstəqil olaraq öz ehtiyaclarını ödəmək və həmçinin beynəlxalq bazarda iştirak etmək qabiliyyətini artırır. BƏƏ, hərbi texnika və silahlar üzrə müxtəlif beynəlxalq sərgilər və tədbirlər təşkil edir. Məsələn, Dubayda keçirilən "International Defence Exhibition and Conference (IDEX)" sərgisi, dünyanın ən böyük hərbi sərgilərindən biridir və burada silah istehsalçıları və alıcılar arasında iş birliyi qurulur.

BƏƏ-nin silah satışı beynəlxalq hüquq və ticarət razılaşmaları çərçivəsində həyata keçirilir. Lakin, bəzi hallarda, silahların münaqişə bölgələrinə göndərilməsi və ya qeyri-rəsmi yollarla satışları mübahisələrə səbəb olub. Buna görə də, BƏƏ, beynəlxalq silah ticarətində iştirak edən ölkə olaraq müvafiq beynəlxalq qanun və müqavilələrə uyğun fəaliyyət göstərir.

BƏƏ, silah satışında həmçinin strateji müttəfiqləri ilə əməkdaşlıq edir və regional təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində mühüm rol oynayır.

Azərbaycan və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) arasında diplomatik və iqtisadi əlaqələr son illərdə sürətlə inkişaf edir. Azərbaycan, BƏƏ ilə enerji, ticarət, turizm, infrastruktur, maliyyə və texnologiya sahələrində əməkdaşlığını daha da genişləndirib. Bu cür yüksək səviyyəli səfərlər, iki ölkə arasında əməkdaşlığın daha da dərinləşməsinə və strateji tərəfdaşlığın güclənməsinə töhfə verir.

BƏƏ, Azərbaycanın iqtisadiyyatına mühüm sərmayələr qoyan və ticarət əlaqələrini genişləndirən əsas tərəfdaşlardan biridir. Eyni zamanda, iki ölkə arasında texnologiya, bərpa olunan enerji və digər qabaqcıl sahələrdə bir sıra əhəmiyyətli layihələr də həyata keçirilir.

Prezident İlham Əliyevin səfəri, bu əlaqələrin daha da inkişaf etməsi və gələcəkdə yeni əməkdaşlıq imkanlarının açılması baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bu səfərin nəticələri, Azərbaycan və BƏƏ arasında ikitərəfli əlaqələrin gələcək inkişafı üçün önəmli addımlar olacaq.

BƏƏ və Azərbaycan arasında müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq çox genişdir və bir neçə konkret layihə və təşəbbüsə daxildir. Bu əməkdaşlıq həm iqtisadi, həm də texnoloji sahələrdə əhəmiyyətli irəliləyişlərə səbəb olub. BƏƏ, Azərbaycanın enerji sektorunda, xüsusilə neft və qaz sənayesində sərmayələr qoyub. BƏƏ-nin enerji şirkətləri Azərbaycanın neft yataqlarına, qaz infrastrukturuna və digər enerji layihələrinə sərmayələr qoyur. BƏƏ-nin Dubay şəhəri, Azərbaycanın ən böyük ticarət tərəfdaşıdır. İki ölkə arasında müxtəlif malların idxalı və ixracı sahəsində əlaqələr mövcuddur. Xüsusən, Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsulları, qeyri-neft məhsulları və turizm xidmətləri BƏƏ bazarına ixrac olunur.

BƏƏ, bərpa olunan enerji sahəsində qabaqcıl ölkələrdən biridir və bu sahədə Azərbaycanla əməkdaşlıq edir. Məsələn, Azərbaycanın Günəş və Külək Enerjisi layihələrində BƏƏ-nin enerji şirkətləri iştirak edir. Bu, Azərbaycanda "yaşıl enerji" layihələrinin inkişafına təkan verir. Abu Dabi-ə aid "Masdar" şirkəti, Azərbaycanda bərpa olunan enerji layihələrində fəal iştirak edir. Bu şirkət, Azərbaycanın enerji sahəsindəki ən böyük investorlarından biridir və xüsusilə günəş enerjisi ilə bağlı layihələrdə fəaliyyət göstərir.

Dubai Silicon Oasis - texnologiyası və inovasiya parkı, Azərbaycanın texnologiya və informasiya sahəsindəki inkişafına dəstək verir. BƏƏ ilə əlaqələr sayəsində Azərbaycanın müxtəlif startapları və texnoloji şirkətləri burada təcrübə əldə edir və inkişaf edir.

BƏƏ, Azərbaycanın rəqəmsal transformasiyasını dəstəkləmək məqsədilə müxtəlif layihələrdə iştirak edir. Bu, xüsusilə süni intellekt, smart şəhərlər və dijital hökumət layihələrində özünü göstərir.

BƏƏ, Azərbaycanın turizm sektoruna sərmayə qoyaraq ölkə daxilində yeni turizm layihələri həyata keçirir. Xüsusilə, lüks otelçilik və əyləncə sektoru sahəsində əməkdaşlıq mövcuddur. Dubayın yüksək səviyyəli otelçilik təcrübəsi Azərbaycanda tətbiq olunur. BƏƏ-nin "Emirates" və "Etihad Airways" kimi böyük hava yolları şirkətləri Azərbaycana uçuşlar təşkil edir və turizm, ticarət əlaqələrini daha da gücləndirir. Bu, həmçinin işgüzar səfərlərin və mədəni mübadilənin artmasına səbəb olur.

BƏƏ-nin "DP World" şirkəti, Azərbaycanın ən böyük limanlarından biri olan Ələt Limanı ilə bağlı layihələrdə iştirak edir. Bu şirkət, həmçinin Azərbaycanla digər beynəlxalq bazarlara logistika xidmətləri təklif edir.

BƏƏ-nin maliyyə sektoru, Azərbaycan bank sektoruna sərmayələr qoyur və iki ölkə arasında maliyyə əməkdaşlığına töhfə verir. BƏƏ-dən olan maliyyə şirkətləri, Azərbaycanda müxtəlif investisiya layihələrində iştirak edir və həmçinin ticarət kreditləri təmin edir.

Bu sahələrdəki konkret əməkdaşlıq və layihələr, Azərbaycan və BƏƏ arasında uzunmüddətli və qarşılıqlı faydalı münasibətlərin qurulmasına əsas yaradır. Prezident İlham Əliyevin BƏƏ-yə səfəri də bu əlaqələrin daha da genişlənməsinə və yeni layihələrin reallaşmasına zəmin yaradır.

Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə (BƏƏ) səfəri, Azərbaycanın bu ölkə ilə iqtisadi əlaqələrini daha da gücləndirmək və yeni bazar imkanları yaratmaq üçün əlverişli bir fürsət təqdim edir. Bu kontekstdə, Azərbaycan öz məhsullarının BƏƏ bazarına təklif etməyi və burada yeni ticari əlaqələr qurmağı hədəfləyə bilər. Azərbaycanın kənd təsərrüfatı, sənaye məhsulları, qeyri-neft sektorunda istehsal edilən mallar və digər sahələrdə BƏƏ-də potensial bazar tapmaq imkanları mövcuddur.

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Yaxın Şərq və Cənubi Asiya bölgəsində iqtisadi gücü ilə tanınan bir dövlətdir və xüsusilə enerji, tikinti, nəqliyyat və maliyyə xidmətləri sahələrində geniş bazarlara sahibdir. Azərbaycan isə, son illərdə öz iqtisadiyyatını diversifikasiya edərək, qeyri-neft sektorunda irəliləyişlər əldə etmiş və kənd təsərrüfatı məhsulları, texnoloji məhsullar, qida və sənaye məhsullarının ixracını artırmağa başlamışdır. Bu vəziyyət, Azərbaycan üçün BƏƏ bazarını fəth etmək və öz kənd təsərrüfatı məhsullarını bu bazara təqdim etmək üçün müsbət şərait yaradır.

Rusiyadan miqrantların tədricən geri qayıtması ehtimalı, xüsusilə 2024-cü ildən sonra regional iqtisadi və sosial dinamikaların dəyişməsi ilə əlaqədar müzakirə olunan bir mövzudur.

Azərbaycanın pambıq, meyvə-tərəvəz, fındıq və digər kənd təsərrüfatı məhsulları BƏƏ bazarında maraq doğura bilər. Bu, həmçinin ərzaq təhlükəsizliyi məsələlərini nəzərə alaraq, BƏƏ-də kənd təsərrüfatı məhsullarına olan tələbatın artırılması üçün yaxşı bir fürsət yaradır.

Azərbaycan, öz texnologiya və innovasiya sahələrində də irəliləyişlər əldə edib. Bu sahədəki məhsullar, xüsusilə Azərbaycanda istehsal olunan yüksək texnologiyalı məhsullar, BƏƏ-nin inkişaf etmiş texnologiya bazarına uyğun gəlir.

Azərbaycan, BƏƏ-yə öz məhsullarını təklif edərək, həm iqtisadi, həm də ticari əlaqələrini möhkəmləndirə bilər. Eyni zamanda, Rusiyadan miqrantların geri qayıtması, BƏƏ-də əmək bazarına əlavə tələbat yaratdıqda, bu, Azərbaycanın məhsullarının bazarda daha çox yer tutmasına şərait yarada bilər. Beləliklə, Azərbaycanın BƏƏ-yə məhsul təklif etməsi, strateji bir iqtisadi əməkdaşlıq və qarşılıqlı faydalı əlaqələrin qurulması istiqamətində vacib bir addım olar.

Bəli, Rusiyadan miqrantların geri qayıtması ehtimalı, xüsusilə Suriya müharibəsindən sonra bərpa prosesi çərçivəsində müxtəlif imkanlar yarada bilər. Suriyanın bərpası, həm infrastruktur, həm də sosial-iqtisadi sahələrdə ciddi işlər tələb edir və bu işlərdə iştirak edəcək əmək gücü böyük əhəmiyyət daşıyır. Miqrantların geri dönməsi, bu bərpa işlərində mühüm rol oynaya bilər.

Rusiyadan qayıdan miqrantlar, xüsusilə tikinti və infrastruktur bərpa layihələrində işləmək üçün Suriyada mövcud olan əmək bazarını gücləndirə bilərlər. Suriyada infrastrukturun bərpası və şəhərlərin yenidən qurulması üçün böyük əmək ehtiyacı var. Rusiyada çalışan, təcrübə qazanan və Suriyanın bərpa işlərinə cəlb olunmaq üçün hazır olan işçilər, bu işlərdə aktiv iştirak edə bilərlər. Rusiyada çalışan bəzi miqrantlar öz sahələrində peşəkar təcrübə qazanıblar. Bu təcrübə, onları Suriyada mühüm bərpa layihələrində və xüsusilə tikinti, sənaye, logistika, mühəndislik və digər sahələrdə faydalı edir. Suriyanın müharibədən sonra yenidən qurulması üçün ixtisaslı işçilərə ehtiyac var və Rusiyada təcrübə qazanan miqrantlar bu sahədə faydalı ola bilərlər.

Miqrantların geri qayıtması, yalnız iş gücü ilə bağlı deyil, həm də Suriyada iqtisadi canlanma yaratmaq baxımından əhəmiyyətlidir. Suriyanın bərpası, işsizliyin azaldılması, insanların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması və iqtisadi inkişafın sürətlənməsi üçün böyük imkanlar təqdim edir. Miqrantlar bu prosesə qatılaraq, həm öz sosial-iqtisadi vəziyyətlərini yaxşılaşdıra bilərlər, həm də ölkənin ümumi iqtisadi inkişafına töhfə verə bilərlər.

Rusiyadan qayıdan miqrantlar, həmçinin siyasi baxımdan da mühüm rol oynaya bilərlər. Suriya, uzun müddət müharibə vəziyyətində olduğu üçün beynəlxalq müstəvidə çox sayda diplomatik və siyasi əlaqə qurulmasına ehtiyac var. Miqrantların Suriyaya qayıdaraq, oradakı bərpa işlərində iştirak etmələri, həmçinin beynəlxalq əlaqələr və regional əməkdaşlığa müsbət təsir edə bilər.

Rusiyadan miqrantların geri qayıtması, Suriyanın bərpa olunmasında əhəmiyyətli rol oynaya bilər. Onların təcrübəsi və əmək qüvvəsi, xüsusilə tikinti və infrastruktur sahəsində böyük bir dəyər təşkil edəcək. Bu prosesdə həm də Azərbaycan, Türkiyə və digər regional ölkələr arasında əməkdaşlıq imkanları genişlənə bilər. Belə bir əməkdaşlıq, Suriya üçün ümumi bərpa işlərinə yeni bir dinamizm gətirə bilər.

Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ), Suriyanın bərpası və regionda inkişaf layihələrinə qatılmaq baxımından bir neçə istiqamətdə fəal rol oynaya bilər. BƏƏ-nin zəngin iqtisadiyyatı, beynəlxalq əlaqələri və inkişaf etdirdiyi infrastruktur sayəsində, bu ölkə Suriyanın bərpa işlərində mühüm tərəfdaş ola bilər.

BƏƏ, Suriyanın bərpa prosesinə böyük maliyyə resursları və investisiyalar ayıra bilər. BƏƏ, beynəlxalq maliyyə bazarlarında güclü mövqeyə malikdir və geniş bir investor şəbəkəsinə sahibdir. Suriyanın yenidən qurulması üçün tikinti, infrastruktur və digər sahələrdə maliyyə dəstəyi təmin etmək, həmçinin beynəlxalq banklar və maliyyə institutları ilə əməkdaşlıq edərək layihələrin maliyyələşdirilməsinə kömək edə bilər.

BƏƏ, xüsusilə tikinti və infrastruktur sahələrində mütəxəssisdir. BƏƏ şirkətləri Suriyanın böyük infrastruktur layihələrində, məsələn, yolların, körpülərin, su təchizatı sistemlərinin və elektrik şəbəkələrinin bərpasında iştirak edə bilər. BƏƏ-nin bu sahədəki təcrübəsi və yüksək texnoloji infrastrukturu, Suriya üçün çox faydalı ola bilər.

BƏƏ, bərpaolunan enerji sahəsində mühüm təcrübəyə sahibdir və bu sahəyə böyük sərmayələr qoyur. Suriyanın bərpa olunmasında, xüsusilə günəş enerjisi və külək enerjisi sahələrində BƏƏ-nin iştirakı əhəmiyyətli ola bilər. Suriya, enerji infrastrukturunu yenidən qurmaq üçün bərpaolunan enerji layihələrini inkişaf etdirə bilər və BƏƏ bu işdə önəmli bir tərəfdaş ola bilər.

BƏƏ, yüksək texnoloji inkişaf sahəsində böyük irəliləyişlərə imza atıb. Bu təcrübə, Suriyanın müasir infrastruktur və sənaye sektorlarını qurmasına kömək edə bilər. Məsələn, BƏƏ-nin texnoloji şirkətləri Suriyada texnologiya parkları, şəhər mühitinin planlaşdırılması, smart şəhər texnologiyaları və müasir tibb infrastrukturlarının qurulmasında aktiv iştirak edə bilər.

Prezident İlham Əliyevin BƏƏ-yə səfəri çərçivəsində Suriyada Aralıq dənizinə çıxan enerji layihələrinin inkişafına dair müzakirələr aparılması mümkündür və hətta bu, strateji bir addım ola bilər. Bu sahədə Azərbaycanın və BƏƏ-nin əməkdaşlığı faydalı ola bilər, çünki hər iki ölkə enerji sahəsində güclü mövqelərə malikdir və Suriyanın enerji infrastrukturunun inkişafı üçün ortaq layihələrdə iştirak etmək, həm də regional sabitliyi təmin etmək məqsədini güdürlər.

Azərbaycan, Xəzər dənizindən Aralıq dənizinə enerji ixracı sahəsində böyük təcrübəyə malikdir. SOCAR (Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti) və digər yerli şirkətlər artıq bu sahədə mühüm layihələr həyata keçirirlər. Azərbaycanın Xəzər dənizindəki qaz və neft yataqları, həmçinin "Cənub Qaz Dəhlizi" kimi strateji layihələr, Aralıq dənizinə çıxan enerji marşrutlarının vacibliyini göstərir.

BƏƏ, dünyanın ən böyük neft və qaz istehsalçıları arasında yer alır, həmçinin regionda enerji infrastrukturuna mühüm sərmayələr qoyur. Azərbaycan və BƏƏ-nin bu sahədə əməkdaşlığı, Suriyanın Aralıq dənizinə çıxan enerji layihələrini inkişaf etdirmək üçün əhəmiyyətli rol oynaya bilər. Həmçinin, BƏƏ-nin enerji infrastrukturuna yatırdığı sərmayələr və yüksək texnoloji təcrübəsi, Suriyanın enerji sektorunun bərpasına kömək edə bilər.

Azərbaycan, Xəzər dənizində bərpaolunan enerji layihələri həyata keçirməkdə fəaldır, xüsusilə günəş və külək enerjisi sahəsində. BƏƏ isə bu sahədə çox önəmli təcrübəyə sahibdir, xüsusilə "Masdar City" və digər bərpaolunan enerji layihələri ilə tanınır. Azərbaycan və BƏƏ-nin Suriyada günəş enerjisi, külək enerjisi və digər alternativ enerji mənbələri üzərində birgə layihələr həyata keçirməsi mümkündür. Bu, Suriyanın enerji ehtiyaclarını qarşılamaq və Aralıq dənizinə çıxan enerjinin istehsalını təmin etmək üçün faydalı ola bilər.

Suriyanın Aralıq dənizinə çıxan enerji layihələrinin həyata keçirilməsi üçün vacib olan enerji marşrutları və nəqliyyat infrastrukturunun inkişafı, Azərbaycanın böyük təcrübəyə sahib olduğu bir sahədir. Azərbaycan, Cənub Qaz Dəhlizinin və digər enerji marşrutlarının inkişafı ilə regionda mühüm rol oynayır. Prezident Əliyevin BƏƏ-yə səfəri zamanı bu mövzuda əməkdaşlıq müzakirə edilə bilər, çünki BƏƏ həm də enerji nəqliyyatı və logistika sahəsində güclü təcrübəyə malikdir.

Suriyada enerji infrastrukturu yenidən qurulmalı və bu, çoxsaylı infrastruktur layihələrini əhatə edəcək. Azərbaycanın təcrübəsi, xüsusilə enerji və infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsində, burada da faydalı ola bilər. BƏƏ, bu layihələrin maliyyələşdirilməsi və tikintisinə sərmayələr qoya bilər, bu da Suriyanın enerji sektorunun inkişafına böyük təsir edər.

Azərbaycanın enerji sahəsindəki geniş təcrübəsi və BƏƏ-nin bu sahədəki güclü mövqeyi birləşərək, Suriyanın enerji infrastrukturunun bərpası üçün mühüm bir əməkdaşlıq potensialı yaradır. Prezident İlham Əliyevin BƏƏ-yə səfəri, Suriyanın Aralıq dənizinə çıxan enerji layihələrinin inkişafına dair müzakirələri gündəmə gətirə bilər. Bu, həmçinin Azərbaycan-BƏƏ ikitərəfli əlaqələrinin gücləndirilməsi və Suriyanın enerji sektorunun bərpasına dair strateji bir addım ola bilər.

Rauf Məmmədov

Cross Media Təhlil Mərkəzinin analitiki, fəlsəfə doktoru