"İsrail- İran gərginliyi regionu xaosa apara bilər" -RƏY
Türkiyənin milli müdafiə naziri Yaşar Gülər deyib ki, İsrailin İrana hücumu ilə başlayan gərginlik regionda daha böyük bir xaosa səbəb ola bilər.
O bildirib ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri mövcud vəziyyətlə bağlı olaraq daim ayıq-sayıq vəziyyətdədir: “Bütün lazımi addımlar atılır. Hər cür mənfi ssenariyə hazırıq və hazırlıqlarımızı davam etdiririk”.
İsrail- İran hərbi gərginliyinin perspektivi və gözlənilən təsirlər barədə Crossmedia.az-a danışan siyasi şərhçi Vüsalə Gülmalıyeva söyləyib ki,iyunun 13-də İsraillə İran arasında başlayan gərginlik regionda genişmiqyaslı müharibə riskini artırır.
Onun sözlərinə görə, İsrail və İran arasında artan gərginlik, sadəcə iki dövlət arasındakı qarşıdurma deyil: "Bu, regionu xaosa sürükləyən çoxqatlı bir təsir dalğasıdır. Birbaşa hərbi qarşıdurmanın miqyası sürətlə genişlənir. İsrailin nüvə obyektlərinə və hərbi infrastruktura yönəlik hava zərbələri, İranın raket və dronla cavabları hazırkı prosesləri regional savaşa doğru aparır. Eyni zamanda kibermüharibə vasitəsilə enerji və kommunikasiya sistemləri də təhdid altındadır.
V. Gülmalıyevanın fikrincə, digər tərəfdən enerji və ticarət yollarında yaranan təhlükələr ciddi böhrana zəmin yaradır: "İranın təhdid edərək dediyi Hörmüz boğazının bağlanması vasitəsilə İran neftin qlobal bazara çıxışını məhdudlaşdıra, ticarət marşrutlarını təhdid edə və bazarları sarsıda bilər. İranın Hörmüz boğazını bağlamaq təhdidi, neft ixracını məhdudlaşdırmaqla yanaşı, qlobal enerji bazarlarını sarsıda bilər. Qlobal güc balansının pozulması da gözlənilən ola bilər. ABŞ, Çin və Rusiya artıq diplomatik və ya hərbi müdaxilələrdə iştirak edir. Bu bloklaşma yeni qlobal sanksiya və ya hərbi reaksiyalara yol aça bilər. Qarşıdurmanın humanitar və miqrasiya böhranı da artır. Cəbhə xəttlərinin genişlənməsi minlərlə insanı sığınacaq üçün digər ölkələrə, o cümlədən Türkiyəyə axınına səbəb ola bilər. İsrailin İranı hədəf aldığı hücumlardan sonra minlərlə iranlı Türkiyəyə sığınmaq istəyir, bu isə Ankara üçün humanitar və təhlükəsizlik çağırışlarını artırır".
Müsahibimiz vurğulayıb ki, bu qarşıdurmanın Türkiyəyə təsirləri, həm təhlükəsizlik, həm iqtisadi, həm də geosiyasi baxımdan ciddi nəticələr doğura bilər: "Diplomatik sahədə Ankara aktiv vasitəçilik rolunu davam etdirir. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan, xarici işlər naziri Hakan Fidan və Milli Kəşfiyyat İdarəsinin başçısı İbrahim Kalın İƏT, BMT və digər beynəlxalq platformalarda İsrail–İran dialoquna çağırış edirlər. Türkiyənin həm fiziki müdafiəsini gücləndirməsi, həm də diplomatik vasitəçilik rolunu davam etdirməsi onun regionda davamlı nüfuz və mövcudluğunu təmin edir. Bu kompleks yanaşma yalnız daxili təhlükəsizliyi təmin etmək üçün deyil, həm də Türkiyənin regionda davamlı nüfuz və varlığı üçün ciddi zəmin yaradır. Düzgün istiqamətdə aparılan siyasət Ankara üçün həm riskləri minimuma endirmək, həm də strateji mövqeyini möhkəmləndirmək deməkdir".
Fatimə Nəbiyeva
16:10 21.06.2025
Oxunuş sayı: 1882
