İsrail Prezidenti İshaq Hersoqun COP29 konfransı çərçivəsində 19 noyabrda Bakıya planlaşdırılan səfəri son anda ləğv edilib. İsrail rəsmiləri bunu təhlükəsizlik məsələləri ilə əlaqələndirsə də, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyindən olan mənbələr iddia edirlər ki, əsl səbəb Türkiyənin Hersoqun təyyarəsinə hava məkanı üzərindən keçid icazəsi verməməsidir.
Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a danışan politoloq Natiq Miri bu səfərin ləğv edilməsinin yalnız COP29 konfransına bir etiraz kimi dəyərləndirilməməli olduğunu vurğulayır. O, İsrailin Azərbaycanla olan müsbət münasibətlərini nəzərə alaraq, daha çox bölgədəki geosiyasi gərginliklərin və təhlükəsizlik qayğılarının təsirli ola biləcəyini qeyd edir. Xüsusilə İranın İsrailə qarşı potensial təhlükələri mövcud ola bilər ki, bu da prezident səfərinin ləğvinə təsir etmiş ola bilər.
Həmçinin, politoloq Türkiyənin İsrail ilə münasibətlərinin uzun müddətdir "sıfır nöqtəsində" olduğunu vurğulayaraq, səfərin ləğvinin əsas səbəbinin Türkiyənin İsrailin təyyarəsinə öz hava məkanından keçməyə icazə verməməsi olduğunu düşünür. Natiq Miri, bu qərarın, Türkiyənin İran və digər regional qüvvələrin təzyiqlərindən yayınmaq istəyi ilə əlaqəli ola biləcəyini qeyd edir. Türkiyənin, İsrail ilə iqtisadi və ticarət əlaqələrinin dayandırılması fonunda, bu addımın müəyyən təhlükələrdən qorunma məqsədi daşıdığı da bildirilir.
İsrail Prezidentinin Bakıya səfər etməməsi ölkələr arasında əlaqələrin pozulması kimi qəbul edilməməlidir. İsrailin müxtəlif səviyyələrdə təmsil olunacağı və yüksək rütbəli şəxslərin konfransda iştirak etməyəcəyi bildirilib. Tədbirdə İsrailin mövqeyinin dəyişmədiyini vurğulayan politoloq bu qərarın əsasən regional təhlükəsizlik qayğıları ilə bağlı olduğunu qeyd edir.
Buna görə də, baş verənlərə təkcə siyasi mövqedən yanaşmaq deyil, təhlükəsizlik amillərinin də nəzərə alınmasının vacib olduğu vurğulanır. Bu addımın geosiyasi gərginlikləri nəzərə alaraq ehtiyat tədbiri kimi qəbul edilməsinin daha doğru yanaşma olacağını düşünülür.
Nihat Tahirov
