Sosium

Güclü Azərbaycan – güclü region konsepsiyası

2025-ci il oktyabrın 10-da Tacikistan paytaxtı Düşənbədə MDB Dövlət Başçıları Şurasının məhdud tərkibdə iclası keçirilmişdir. Bu iclasda Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev çıxış etmiş, qarşılıqlı münasibətlər, region və beynəlxalq gündəmlə bağlı baxışlarını açıqlamışdır. Bu çıxış Azərbaycanın MDB münasibətlərindəki yeni dönəmin siqnalı kimi qəbul edilə bilər.Cənab Prezident İlham Əliyev çıxışında aşağıdakı əsas məqamları vurğulamışdır.Cənab Prezident İlham Əliyev qeyd etmişdir ki, bu il sentyabrın 28-dən oktyabrın 8-dək Azərbaycanda keçirilmiş III MDB Oyunları MDB daxilində və ondan kənarda dostluq və əməkdaşlığı möhkəmləndirən tədbirlərdən biridir. Burada məqsəd MDB ailəsi daxilində mədəni, humanitar və idman əlaqələrinin canlandırılması, xalqlar arasında qarşılıqlı anlaşmanın gücləndirilməsidir.Cənab Prezident İlham Əliyev beynəlxalq münasibətlərdə qarşılıqlı maraqlar, hörmət və bərabər hüquqlu yanaşmanın vacibliyini qabartmışdır. Belə yanaşma MDB çərçivəsində münasibətlərin qalıcı və dayanıqlı olmasına təminat verir.

Məhdud tərkibdə olsa da, iclas bölüşdürülmüş gündəmlə idarəetmə, maliyyə mexanizmləri, sülh təhlükəsizliyi və inteqrasiya sahələrində yeni təşəbbüslər üçün platformadır. Cənab Prezident İlham Əliyevin çıxışı MDB-nin struktur və fəaliyyət mexanizmlərinin yenidən aktuallaşdırılması ehtiyacına işarədir.MDB daxilində fəal rol oynamaq, regionda stabillik təşəbbüslərinə qoşulmaq, enerji və nəqliyyat dəhlizlərində mövcud imkanları daha da genişləndirmək. Bu çıxışla Azərbaycan, MDB daxilində yalnız passiv üzv deyil, təşəbbüskar nümayəndə imicini göstərmək istəyir.Bu gün MDB daxilində ən müxtəlif ölkələr, Şərqdən Qərbə, postsovet məkanından kənara qədər əlaqələr mövcuddur. Cənab Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, MDB-dən kənarda da dostluq əlaqələrinin genişlənməsi, “müştərək məna”ların təşviqi önəmlidir. Bu, Azərbaycanın yalnız MDB çərçivəsi daxilində deyil, Avrasiya, Asiya və Qafqaz regional siyasətində balanslı mövqe tutmaq niyyətini göstərir.Çıxışın səthi məzmunu yanında bir neçə strateji mesaj diqqətəlayiqdir.MDB sovet sonrası inteqrasiyanın ən tanınan strukturlarından biridir. Lakin son illərdə onun effektivliyi, maliyyə və idarəetmə mexanizmləri sual altına düşmüşdür. Cənab Prezident İlham Əliyevin çıxışı, MDB-nin yalnız nostalji institut kimi qalmasındansa, region dövlətlərinin yeni çağırışlara uyğunlaşan canlı platformasına çevrilməsi ehtiyacını ön plana çəkir.Azərbaycan coğrafi yerləşməsi və balanslı xarici siyasəti baxımından çoxşaxəli əlaqələrə üstünlük verir. Bu çıxış MDB ilə bağlı düşüncələrin yalnız “blok siyasəti”nə bağlanmaması, eyni zamanda Avropa, Asiya və Qafqazla paralel əlaqələrin qorunması şərt olduğunu göstərir.Yalnız region daxilində inteqrasiya deyil, MDB-nin üzv dövlətlərinin qlobal çağırışlara (dəyişik iqlim, enerji, nəqliyyat, sülh və təhlükəsizlik) uyğunlaşması da vurğulandı. Bu, MDB-nin cari dövrdə relevansını qorumaq istəyini əks etdirir.

MDB daxilində daha çox sadə sözlərlə deyil, konkret layihə və mexanizmlərlə çıxış etmək ehtiyacı hiss olunur. Cənab Prezident İlham Əliyevin çıxışı da daha çox konkretliyə, əməli addımlara çağırır. Azərbaycan MDB daxilində balanslı mövqe tutmaqla yanaşı, Qərb, Türk dünyası və region dövlətləri ilə əlaqələrini paralel inkişaf etdirir. Bu, ölkəmizi struktur daxilində kritik tərəfdaş kimi önə çıxarır.MDB Oyunlarını Azərbaycanda keçirmə təşəbbüsü və bu layihəni uğurla reallaşdırması (Gəncə, Qəbələ, Şəki və digər regionlarda) ölkənin təşkilatçılıq potensialını nümayiş etdirir. Bu, MDB daxilində yalnız mövcud normativ iştirakçı deyil, yeni təşəbbüslər gətirən lider rolunu simvolizə edir.

MDB Oyunları, mədəni tədbirlər, xalq diplomatiyası bütün bunlar dövlət imicini gücləndirən elementlərdir. Cənab Prezident İlham Əliyevin çıxışı bu imici beynəlxalq aləmdə təravətləndirir.Cənab Prezident İlham Əliyevin Düşənbədəki çıxışı MDB-nin yenidən canlanması yönündə verilmiş siqnaldır.

Bu mesaj Azərbaycanın MDB daxilində məsuliyyətli, fəal üzv kimi formalaşma niyyətini göstərir.Gələcəkdə MDB institutlarının təkmilləşdirilməsi, yeni maliyyə və inteqrasiya mexanizmlərinin qurulması, regional layihələrin MDB çərçivəsində reallaşdırılması mümkün ssenarilər arasındadır. Lakin bu, MDB-nin üzv dövlətlərinin siyasi iradəsi, institusional yenilənmə, maliyyə resursların paylaşılması və qarşılıqlı kompromislər tələb edir.Azərbaycan üçün əsas vəzifə, MDB daxilində milli maraqları qoruyaraq, strukturun canlanmasına öz töhfəsini verməkdir.