Paraflanmış saziş Ermənistanın Azərbaycana qarşı gələcək ərazi iddialarını aradan qaldırır - Deputat
Azərbaycan və Ermənistan bir-birinə qarşı hər hansı ərazi iddialarının olmadığını və gələcəkdə belə iddialar qaldırılmayacağını təsdiq edirlər.Bu barədə “Azərbaycan Respublikası ilə Er mənistan Respublikası arasında sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis olunması haqqında Sazişin” paraflanmış mətnində qeyd olunub. Azərbaycan və Ermənistan sülh üçün böyük bir addım ataraq ABŞ vasitəçiliyi ilə sülh müqaviləsinin paraflanmış mətnini təsdiq etdilər. Və bu hər iki tərəfin üzərinə müəyyən hüquqi öhdəliklər qoydu. Bu öhdəliklər regionda davamlı sülhü təmin edəcək zəruri məsəslələrdir. Həmçinin hər iki tərəfin indi və gələcəkdə bir-birinə qarşı ərazi iddiası qaldırmayacağı da bura daxildir.
Mövzu ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Rizvan Nəbiyev Crossmedia.az-a açıqlama verib:
“Azərbaycan və Ermənistan arasında paraflanmış sülh və dövlətlərarası münasibətlərin yaradılması haqqında sazişin həm preambulası, həm də mətnində bir neçə bəndi iki dövlət arasında suverenlik, ərazi bütövlüyü və sərhədlərin toxunulmazlığına hörmət məsələlərini ehtiva edir. Saziş həmçinin hazırda və gələcəkdə bir-birinə qarşı ərazi iddialarının qaldırılmasını hüquqi cəhətdən aradan qaldırır. Bundan əlavə, saziş layihəsi tərəflərin bir-birinin ərazi bütövlüyünə və siyasi müstəqilliyinə qarşı güc tətbiq etmək və ya hədələmək kimi halları istisna edir. Digər mühüm məqam isə tərəflərin bir-birinin suverenliyinə və müstəqilliyinə zərər verə biləcək fəaliyyətlərdən çəkinməsi, eləcə də üçüncü tərəflərin bu cür fəaliyyətlərinə öz ərazilərindən istifadə etməsinə imkan verməyəcəyii ilə bağlı öhdəliyidir. Vaşinqtonda paraflanmış sülh sazişinin 1-ci, 2-ci, 3-cü və 7-ci maddələri iki dövlət arasında məhz bu məsələləri tənzimləyir.
Sazişin preambulasında Azərbaycan və Ermənistanın ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə hörmət məsələsi beynəlxalq konvensiyalar və digər hüquqi sənədlər əsasında öz əksini tapmışdır. Xüsusilə, preambulda BMT Nizamnaməsinə, 1970-ci il Dostluq və Əməkdaşlıq üzrə Beynəlxalq Hüquq Prinsipləri Bəyannaməsinə, 1975-ci il ATƏT-in Helsinki Yekun Aktına və 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə istinadlar yer alır.
Beləliklə aydın olur ki, sazişin həm preambulasında, həm də əsas mətnində Azərbaycan və Ermənistan arasında ərazi bütövlüyünə, suverenliyə və sərhədlərin toxunulmazlığına hörmət məsələləri dəqiq tənzimlənir. Bu saziş qüvvəyə mindikdən sonra həyata keçirilməsi Tərəf dövlətlərin üzərinə beynəlxalq öhdəliklər qoyur, çünki saziş 1969-cu il Müqavilələr Hüququ haqqında Vyana Konvensiyasına əsasən hüquqi məcburiliyiə malik beynəlxalq müqavilədir”.
Deputat həmçinin bildirib:
“Bundan əlavə, Vaşinqtonda imzalanmış üçtərəfli bəyannamədə də hər iki dövlətin suverenlik və ərazi bütövlüyü ilə bağlı öhdəlikləri ABŞ Prezidentinin şahidliyi ilə təsbit olunmuşdur. İndiki Paşinyan hökuməti və gələcək hökumətlərin bu sazişə əməl etməsi Ermənistanın dövlət kimi üzərinə düşən beynəlxalq öhdəliyindən irəli gəlir.
Paraflanmış sazişin 1-ci maddəsində tərəflər keçmiş SSRİ-nin inzibati sərhədlərinin beynəlxalq birlik tərəfindən dövlət sərhədləri kimi tanındığını qəbul etmişlər. Bu, Paşinyan hökumətinin əvvəlki Ermənistan hökumətlərinin Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının beynəlxalq hüquqa, o cümlədən 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə zidd olduğunu qəbul etdiyini göstərir. Sazişin 1-ci maddəsi birmənalı şəkildə təsdiqləyir ki, tərəflər keçmiş SSRİ respublikaları arasında inzibati sərhədləri beynəlxalq sərhədlər kimi tanıyır. Bundan sonra dövlətlərarası münasibətlər suverenlik, ərazi bütövlüyü və sərhədlərin toxunulmazlığına hörmət əsasında tənzimlənəcək. Sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası məsələsinə gəlincə, Azərbaycanın Rusiya və Gürcüstanla da bu istiqamətdə müəyyən işləri davam edir ki, bu da qonşu dövlətlər arasında normal haldır. Hazırda Azərbaycan və Ermənistan arasında 1000 km-dən artıq şərti dövlət sərhədinin cəmi 12-13 km-i delimitasiya və demarkasiya olunmuşdur. Qalan hissənin delimitasiyası və demarkasiyası üçün yaradılmış komissiya tərəfindən təsdiqlınmiş reqlament əsasında işlər aparıllır. Beynəlxalq hüququn prinsipləri və imzalanacaq sülh saziş bu proses üçün də hüquqi baza təşkil edəcək. Sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası başa çatdıqdan sonra isə iki dövlət arasında sərhəd məsələləri ilə bağlı ayrıca beynəlxalq müqavilə imzalanacaqdır."
Ayhan
11:02 16.08.2025
Oxunuş sayı: 1634
