Ekspertdən valideynlərə tövsiyə: "Uşaqlarınızı məktəbə gec getməsin, çünki..."
Azərbaycanda ibtidai təhsil qanunvericiliyə əsasən altı yaşdan başlayır. Lakin bəzi valideynlərin uşaqları məktəbə gec göndərməsi onların təhsil hüququnun gec həyata keçirilməsinə səbəb olur. Bu hal təkcə hüquqi çərçivədə deyil, həm də uşaqların sosial, emosional və intellektual inkişafına mənfi təsir göstərir. Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin nümayəndəsi Nurlan İsmayılbəylinin sözlərinə görə, səkkiz yaşdan sonra məktəbə başlayan uşaqlar fərdi təhsil formasına yönləndirilir ki, bu da onların kollektiv öyrənmə və sosiallaşma imkanlarını məhdudlaşdırır. Mütəxəssislər erkən yaşda təhsilə başlamanın daha səmərəli nəticələr verdiyini vurğulayırlar.
Mövzu ilə bağlı təhsil eksperti Elçin Süleymanov Crossmedia.az-a açıqlama verib.
Onun sözlərinə görə, məktəbəqədər təhsil uşaqların gələcək həyatının formalaşmasında, gələcək təhsil həyatında çox əhəmiyyətlidir: "Artıq əksər qabaqcıl, inkişaf etmiş ölkələrdə uşaqlar 3–4 yaşından məktəbəqədər hazırlıq kurslarına məcburi şəkildə cəlb edilirlər. Xüsusilə də dil, zəka, riyazi zəka, dünyagörüş və s. bu yaşlarda formalaşır. Çünki bu yaş dövründə uşaqların zehni təmiz olur və bu bacarıqları daha sürətli öyrənirlər. Eyni zamanda bu təlim əyləncəli formada həyata keçirilir. Məktəbdə müəyyən bir düzən, nizam-intizam olduğu halda, məktəbəqədər təhsil müəssisəsindəki sərbəstlik şəraiti uşaqlar üçün daha rahat olur. Həm əyləncə, həm istirahət, həm də yemək və yatmaq baxımından daha əlverişli mühit yaradılır".
Ekspert bildirib ki, daha sonra məktəbə hazırlıq sinifləri həftənin müəyyən günləri, daha az saatla fəaliyyət göstərir və bu, uşaqların adaptasiyasına kömək edir: "Bu proses Yaponiya, Çin və Qərb ölkələrinin əksəriyyətində daha erkən yaşlardan başlayır. Azərbaycanda isə məktəbəqədər təhsil beş yaşından başlayır. Bu baxımdan, gec getmək şagirdin adaptasiyasına və psixologiyasına müəyyən qədər mənfi təsir göstərə bilər. Yaşca yuxarı olan şagirdin digərlərindən adaptasiyası daha çətin ola bilər – dərsi qavramaq və s."
E. Süleymanov əlavə edib ki, şagirdlərin öz həmyaşıdları olan sinif yoldaşları ilə təhsil almaları arzuolunandır: "Düzdür, istisnalar ola bilər. Amma ümumi olaraq qeyd etdiyim kimi, xüsusilə yeniyetməlik yaş dövründə bir və ya iki yaş fərqinin fizioloji olaraq ciddi təsiri olur. Bu səbəbdən, yaşıdları ilə anlaşa bilməmək, yaşıdlarına qarşı aqressiya, özünü yalnız hiss etmə kimi duyğular meydana çıxa bilər. Eyni zamanda uşaq həyata da daha gec başlamış olur. Erkən təhsilə qoşulmaq gec qoşulmaqdan daha yaxşıdır. Arzuolunandır ki, şagirdlər öz yaşıdları ilə bərabər təhsil alsınlar. Mən daha erkən prosesə başlamağı tövsiyə edirəm. Çünki vaxt sürətlidir. Nə qədər ki, şagirdlər tez başlayarsa, növbəti pilləyə də tez keçərlər və burada da qeyd etdiyim kimi, daha başarılı olarlar. Ona görə də şagirdlərin öz yaş qrupları ilə təhsil alması arzuolunandır."
Mehriban Yariyeva
13:01 31.07.2025
Oxunuş sayı: 1387
