Azərbaycan İsrail – İran gərginliyi ilə bağlı necə davranmalıdır? - Keçmiş nazir danışdı
Yaxın Şərqdə İran və İsrail arasında uzun müddətdir davam edən siyasi gərginlik artıq açıq müharibə mərhələsinə keçib. Regionda baş verən hadisələr yalnız bu iki ölkə ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda qlobal güclərin də maraq dairəsinə çevrilib. Belə bir vəziyyətdə diplomatik dialoqun və vasitəçilik təşəbbüslərinin aktuallığı daha da artır.
Keçmiş xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov mövcud gərginlik və Azərbaycanın mümkün vasitəçiliyi barədə Crossmedia.az-a müsahibə verib
– Sizcə, Azərbaycan İran və İsrail arasında vasitəçi ola bilərmi?
– Əlbəttə ki, Azərbaycan vasitəçi rolunu üzərinə götürə bilər. Lakin bu, bir sıra şərtlər daxilində mümkündür. Hər iki tərəf – həm İran, həm də İsrail danışıqlara başlamağa razılıq versələr və bir masa arxasında əyləşmək istəsələr, rəsmi Bakı bu prosesdə vasitəçilik təşəbbüsünü irəli sürə bilər.
Amma bu ehtimal hazırkı geosiyasi şəraitdə olduqca aşağı görünür. İndiki mərhələdə tərəflərin birbaşa dialoqa başlamağa qərar verəcəklərinə inanmaq çətindir.
Bununla belə, bu, Azərbaycanın təşəbbüs göstərməyəcəyini istisna etmir. Əgər hər iki ölkə razılaşsa və bu prosesin Azərbaycanda baş tutmasını istəsələr – necə ki, İsrail və Türkiyə arasında münasibətlərin normallaşmasında bu cür təmaslar mümkün olub – o zaman Azərbaycan müvafiq platforma təqdim edə bilər. Belə bir təşəbbüs regionda sabitliyə və diplomatik dialoqun təşviqinə xidmət edə bilər.
– Bəs, nüvə silahı ilə bağlı səslənən iddialara münasibətiniz necədir?
– Bu, vəziyyətin ən pis ssenarisi ola bilər. Açığı, mən bu ehtimala inanmıram. Hazırkı mərhələdə daha çox gözləmək və müşahidə etmək lazımdır ki, bu münaqişə hansı istiqamətdə inkişaf edəcək – uzanacaqmı, yoxsa diplomatik həll yolları axtarılacaq. Bununla belə, nüvə silahı ilə bağlı istənilən iddia və ya risk region üçün, xüsusilə də Azərbaycan üçün ciddi təhlükə mənbəyi ola bilər. Çünki Azərbaycan bu həssas coğrafiyada – hadisələrin cərəyan etdiyi regionda yerləşir. Odur ki, bu məsələ xüsusilə ehtiyatla və diqqətlə izlənməlidir.
– ABŞ-nin İrana qarşı nüvə silahı ilə bağlı razılığa gəlməsi üçün hələ də addımlar atılırmı? Sizcə bu proses davam edəcək, yoxsa dayanacaq?
– Bu, birbaşa olaraq İsrail və İran arasında müharibənin hansı istiqamətdə inkişaf etməsindən asılıdır. Hazırkı mərhələdə hər hansı qəti fikir bildirmək üçün hələ tezdir. Tərəflərin mövqeləri, münaqişənin miqyası və beynəlxalq reaksiyalar bu prosesi müəyyən edəcək. Əgər qarşıdurma daha da dərinləşərsə, diplomatik razılaşmalar ikinci plana keçə bilər. Amma vəziyyət sabitləşərsə, ABŞ-nin diplomatik təşəbbüsləri davam edə bilər. Yəni prosesin gələcəyi regionda baş verəcək hadisələrdən birbaşa asılıdır.
Ləman Həsənova
19:18 14.06.2025
Oxunuş sayı: 1437
