Ürək hüceyrələrini stressdən qaynaqlanan ölümdən qorumağın yolu kəşf edilib
Ohayo Dövlət Universiteti Tibb Kollecinin alimləri ürəyin zədələnmə və stressdən sonra sağalmasına kömək edən yeni bir mexanizm müəyyən ediblər. Bu prosesdə əsas rolu karnitin palmitoyltransferaza 1a (CPT1a) proteini oynayır.
Crossmedia.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri Circulation Research (CirRes) jurnalında dərc edilib.
Alimlər insan ürək toxuması nümunələrini təhlil edərək sağlam donor orqanlarını qeyri-işemik kardiomiopatiyası olan xəstələrin ürəkləri ilə müqayisə etdilər. Məlum olub ki, xəstəlik zamanı həm kişilərdə, həm də qadınlarda CPT1a səviyyəsi artır, zülalın digər forması olan CPT1b isə dəyişməz qalır. Müəlliflərə görə, bu, ürəyin stressə qarşı təbii qoruyucu reaksiyasını göstərir.
CPT1a-nın rolunu anlamaq üçün tədqiqatçılar heyvanlar üzərində təcrübələr aparıblar. Bu zülalın istehsalı azalmış siçanlarda ürək çatışmazlığı daha tez inkişaf edib və ümumiyyətlə ürək əzələlərinin funksiyası azalıb. Bunun əksinə olaraq, ürəkdə CPT1a səviyyəsini artıran gen terapiyası xəstəlik başladıqdan sonra belə ürəyin fəaliyyətini bərpa etməyə kömək edib.
Əlavə təcrübələr göstərdi ki, CPT1a təkcə enerji mübadiləsində rol oynamır, həm də toxuma çapıqlanması və hüceyrə ölümü ilə əlaqəli genlərin fəaliyyətini basdırır. Bu, patoloji dəyişiklikləri yavaşlatmağa və ürək əzələsinin quruluşunu qorumağa kömək edir.
Komanda CPT1a gen terapiyasını heyvanlarda sınaqdan keçirməyə davam etməyi və nəticədə insanlar üzərində klinik sınaqlara keçməyi planlaşdırır. Tədqiqatın müəllifi professor Levandovski bildirib ki, gələcəkdə texnika davamlı dərman qəbulunu əvəz edə biləcək birdəfəlik prosedura çevrilə bilər.
Müəlliflər qeyd edirlər ki, ürək çatışmazlığının müalicəsində yeni yanaşmalara ehtiyac artır: təkcə son illərdə kardiomiopatiya ilə əlaqəli diaqnozların sayı yüz minlərlə artıb.
16:25 21.12.2025
Oxunuş sayı: 1321
