Silahlanmada qlobal yarış sürətlənir: Rusiya və Almaniya rekord qırır
2024-cü ildə ABŞ, Rusiya, Almaniya və Çin kimi sənaye nəhəngləri müdafiə büdcələrini və silahlanma səviyyələrini rekord həddə çatdırıblar. ABŞ-də aparılan birgə tədqiqatın nəticələrinə görə, Avropa Rusiyaya, Çin isə ABŞ-yə qarşı mümkün müharibəyə hazırlaşır. Bu isə dünya üzrə gərginliyin daha da artmasına səbəb olur.
Crossmedia.az xəbər verir ki, bu barədə “Haber Global” məlumat yayıb.
ABŞ-nin nüfuzlu "Quincy" İnstitutu və Avropa mərkəzli Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (SIPRI) ortaq araşdırmasına əsasən, 2024-cü il bütün dünyada silahlanma və müdafiə büdcəsinin artımı baxımından son 30 ilin ən yüksək göstəricilərini təqdim edib. Tədqiqatda qeyd olunub ki, ABŞ, Almaniya, Rusiya, Çin və İsrail Soyuq Müharibədən bəri ən böyük müdafiə artımlarına gediblər.
Xatırladaq ki, 2024-cü ildə ən çox hərbi xərcləmə edən ölkə ABŞ olub. Vaşinqtonun 997 milyard dollarlıq büdcəsi dünya üzrə hərbi xərclərin 37%-ni təşkil edib. Rusiya isə 149 milyard dollarlıq büdcə ilə 38%-lik artım göstərərək diqqət mərkəzinə düşüb. Ukraynanın hərbi xərcləri isə 64.7 milyard dollar olub ki, bu da ÜDM-nin 34%-nə bərabərdir – bu göstərici ilə Ukrayna dünyanın ən yüksək hərbi yük göstəricisinə sahib ölkəsidir.
Almaniya Avropada zirvədədir
Avropada ən çox hərbi xərcləmə artımı Almaniyada müşahidə olunub. Berlinin müdafiə büdcəsi 28% artaraq 88.5 milyard dollara çatıb. Belə ki, bu nəticə ilə Almaniya ABŞ, Çin və Rusiyadan sonra dünyanın ən çox hərbi büdcəyə sahib olan 4-cü ölkəsi olub. NATO-ya üzv ölkələrin ümumi xərcləri isə dünya üzrə hərbi xərclərin 55%-ni təşkil edir. NATO-nun Avropadakı üzvləri ümumilikdə 454 milyard dollar xərcləyiblər. Polşa 31%, İsveç 34%, Fransa isə 6.1% artım göstərib.
Digər mənbələrdən alınan məlumata görə, Avropa İttifaqına üzv 12 ölkə, müdafiə büdcəsi limitlərini keçmək üçün Avropa Komissiyasına müraciət ediblər. Müraciət edən ölkələr: Belçika, Danimarka, Estoniya, Finlandiya, Almaniya, Yunanıstan, Macarıstan, Latviya, Polşa, Portuqaliya, Slovakiya və Sloveniya olub.
Orta Şərqdə Türkiyə diqqət çəkir
Orta Şərqdə ən böyük artım İsraildə qeydə alınıb – 65%-lik artımla hərbi büdcə 46.5 milyard dollara çatıb. Araşdırmada qeyd olunur ki, "regionda ən böyük hərbi genişlənməni Türkiyə həyata keçirir." İranın büdcəsi 10% azalıb. Ən yüksək hərbi xərcləmə isə Səudiyyə Ərəbistanında olub – 80.3 milyard dollar.
Çin ABŞ-lə qarşıdurmaya hazırlaşır
Asiyada isə Çin ciddi hərbi hazırlıq görür. Qitə üzrə müdafiə xərcləri 6.3% artaraq 629 milyard dollara yüksəlib. Bunun 314 milyard dolları yalnız Çinə aiddir – bu da 7%-lik artım deməkdir. Yaponiya isə 21%-lik artım ilə 55.3 milyard dollarlıq büdcə ilə 1952-ci ildən bəri ən yüksək artımı qeydə alıb.
Fatimə Məmmədova
23:53 21.05.2025
Oxunuş sayı: 1088
