ABŞ-nin Qrelandiya "tamahı": "Təhlükəsizlik məsələsidir"
ABŞ Prezidenti Donald Tramp bu mövzuya jurnalist Vins Kolianezeyə verdiyi müsahibədə bildirib ki, ölkəsi beynəlxalq təhlükəsizliyin təmin edilməsi baxımından Qrenlandiyanı mühüm strateji məkan hesab edir və Vaşinqton onun nəzarətinə keçməsini zəruri sayır. O, Qrenlandiyanın müdafiə və hücum strategiyası baxımından əhəmiyyətini vurğulayaraq, Vaşinqtonun bu adaya sahib olmalı olduğunu bildirib.
Trampın sözlərinə görə, Qrenlandiya xüsusilə müasir dünyada ABŞ üçün mühüm rol oynayır. O, mövzu ilə bağlı danışmağın xoş olmadığını desə də, ölkəsinin bu ada üzərində nəzarəti ələ keçirməsinin vacibliyini qeyd edib.
Xatırladaq ki, Donald Tramp hələ 2019-cu ildə Danimarkaya Qrenlandiyanı almaq təklifini etmişdi. Lakin Kopenhagen bu ideyanı sərt şəkildə rədd etmiş, Tramp isə bu reaksiyanı "xoşagəlməz" adlandıraraq Danimarkaya planlaşdırılan səfərini ləğv etmişdi.
ABŞ-ın Qrenlandiyanı almaq istəyi yeni deyil. Vaşinqton bu təklifi ilk dəfə 1946-cı ildə irəli sürsə də, Danimarka hakimiyyəti həmin vaxt da bundan imtina etmişdi.
ABŞ-nin Qrelandiya "tamahı" barədə Crossmedia.az-a danışan beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert Əziz Əlibəyli qeyd edib ki, bu, rəsmi Vaşinqton üçün, həqiqətən, təhlükəsizlik məsələsidir: "Çünki dünyanın şimal qütbündəki bölgülər və yeraltı sərvətlər kifayət qədər çoxdyr. ABŞ bu sərvətlərə çıxış əldə etmək üçün coğrafi üstünlüklərə ehtiyac duyur. Rusiya ilə rəqabətdə üstün mövqedə qalmaq üçün Finlandiya strateji baxımdan mühüm ölkə hesab edilir".
Ekspert qeyd edib ki, ABŞ-nin bu kimi strategiyaları yalnız Trampa bağlı deyil, əksinə, beynəlxalq sistemin yeni mərhələyə keçid prosesinin bir hissəsidir: "Beynəlxalq nizam, 1940-cı illərdə olduğu kimi, yenidən formalaşmağa məcburdur və bu da onun formalaşma yollarından biridir. Güclü dövlətlər dünya siyasətində həlledici mövqeləri tutmağa çalışır və belə olduqda, qlobal masada bütün tərəfləri qane edəcək ortaq məxrəcə gəlmək üçün səylər göstərilir. Lakin bu, geri dönüşü olmayan bir prosesdir. Finlandiyanın nəzarətə alınması ABŞ-yə üstünlük qazandırır. Beynəlxalq hüquqda güc faktoru müəyyən hallarda legitim hesab edildiyindən, bu cür strategiyalar reallaşdırıla bilir".
Xumar Emilqızı
13:28 27.03.2025
Oxunuş sayı: 1551
