" Zəngəzur dəhlizi İranın süni maneələrindən asılı olmayaraq açılacaq" - Açıqlama
Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi - Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev yanvarın 29-da ölkə KİV-inə müsahibəsində İranın bəzi ayətullahlarının Azərbaycana qarşı apardıqları kampaniyaya münasibət bildirərkən deyib ki, Azərbaycanla İran qonşu dövlətlərdir.
“Ölkələrimiz arasında dostluq və mehriban qonşuluq münasibətlərinin olması vacibdir”, - o əlavə edib.
Azərbaycan
və İran arasında yaranmış siyasi gərginliyin sabitləşməsi gələcək zamana doğru
necə olacağı qərəzli mövzudur. Azərbaycan rəsmiləri iki ölkə arasında münasibətlərin
beynəlxalq arenada həll yolunu tapmasını vacib bilirlər.
Bu
səbəbdən İranla münasibətləri stabilləşdirməyə çalışsalar da, rəsmi Tehran heç
də humanist davranmağa çalışmır. Əksinə? Son illərdə İran mediasında Azərbaycan
əleyhinə təbliğatın kəskin şəkildə artığını müşahidə edirik. Bu da öz növbəsində
ikitərəfli münasibətlərə təsir edir.
Azərbaycan- İran münasibətlərinin gələcək perspektivləri barədə Crossmedia.az-a açıqlama verən politoloq Sədrəddin Soltanın sözlərinə görə, Azərbaycan müstəqillik qazandığı gündən etibarən İranla normal və mehriban münasibətlər qurmağa çalışıb: “Lakin İran hakimiyyətinin apardığı yanlış siyasət bu cəhdlərin reallaşmasına mane olub. Tehran hakimiyyəti Azərbaycana “böyük qardaş” kimi yanaşmaq, ölkə daxilində beşinci kolon formalaşdırmaq və Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsinə dəstək verməklə iki ölkə arasında münasibətlərin inkişafına əngəl törədib. Tehran hakimiyyətinin Azərbaycana münasibəti heç vaxt ardıcıl və müsbət olmayıb. Zaman-zaman dəyişkən mövqe sərgiləyən İran gah mehriban, gah isə düşmən mövqeyi nümayiş etdirib”.
S.Soltanın
fikrincə, son dövrlərdə İran Cənubi Qafqazda yaranmış yeni vəziyyəti dəyərləndirməyə
və daha real siyasət yürütməyə çalışır: “Lakin hadisələr göstərir ki, İran
mediası, din xadimləri və xüsusilə, Ayətullah Seyid Əli Xameneinin nümayəndələri
– imam cümələr Azərbaycana, Türkiyəyə və ümumilikdə türk dünyasına qarşı
neqativ fikirlər səsləndirməkdə davam edirlər. Bu isə dövlətlərarası münasibətlərə
ciddi zərbə vurur. İranın Azərbaycana qarşı qeyri-dost münasibətinin kökündə
fars şovinizmi dayanır. Tehran hakimiyyəti türkləri özünə düşmən kimi görür və
onlara qarşı mübarizəni prioritet hesab edir. Bunun nəticəsi olaraq, İranda Azərbaycan
türkcəsində təhsilin və milli-mədəni haqların tanınması əngəllənir. Azərbaycan
türkcəsinin dövlət dili statusu almasına icazə verilmir. Bu siyasətin əsas səbəblərindən
biri də Cənubi Azərbaycan türklərinin Azərbaycanı özlərinə örnək
bilməsidir. Digər bir səbəb isə İranın Azərbaycana “böyük qardaş” olmaq
iddiasıdır”.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın 2020-ci ildə Qarabağda qazandığı zəfərdən sonra İranın ölkəmizə qarşı mövqeyi daha da sərtləşib: “Xüsusilə, Zəngəzur dəhlizi layihəsi ətrafında İran hakimiyyətinin tutduğu mövqe Tehran rejiminin Azərbaycana qarşı siyasətinin davamıdır. İran hakimiyyətinin bu layihəyə qarşı irəli sürdüyü iddiaların heç bir əsası yoxdur və bu, yalnız süni maneələr yaratmaq cəhdidir. Halbuki Ermənistan kommunikasiyaların açılmasına razılıq verib və 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli bəyanatın müddəalarını yerinə yetirməyə hazırdır. Buna baxmayaraq, Tehran hakimiyyəti əsassız bəyanatlarla prosesi ləngitmək istəyir. Lakin perspektivdə Zəngəzur dəhlizi İranın süni maneələrindən asılı olmayaraq açılacaq”.
Analitik
qeyd edib ki, bu, beynəlxalq ictimaiyyətin, regional proseslərin və beynəlxalq
nəqliyyat layihələrinin tələbidir: “Dünyanın aparıcı dövlətləri bu dəhlizi dəstəkləyir
və Ermənistan da buna birmənalı şəkildə qarşı çıxmır. Rusiya da müəyyən mənada
layihəyə müsbət yanaşır və artıq İran-Ermənistan sərhədində rus sərhədçiləri
çıxarılmaqdadır. Bu isə o deməkdir ki, gələcəkdə Zəngəzur dəhlizinə nəzarət edən
rus hərbi kontingenti olmayacaq. Nəticə etibarilə Tehran hakimiyyəti gec-tez bu regional layihəni
qəbul etmək məcburiyyətində qalacaq. Zəngəzur dəhlizi artıq reallıqdır və yaxın
gələcəkdə mütləq həyata keçiriləcək”.
Fidan
Hacızadə
12:10 30.01.2025
Oxunuş sayı: 3567
