Cənubi Qafqazda yeni regional ittifaq: 3+3 platformasının gələcəyi
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin Cənubi Qafqaz üzrə "3+3" platformasının tamtərkibli bir təşkilata çevrilməsi istiqamətində iş apardığını açıqlaması regionda yeni diplomatik dinamika yaradıb. Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanla yanaşı, Türkiyə, İran və Rusiyanın iştirak etdiyi bu platforma regional əməkdaşlığı dərinləşdirməyi və Qərbin təsirini balanslaşdırmağı hədəfləyir.
"Atlas" Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Elxan Şahinoğlu Crossmedia.az-a verdiyi açıqlamada 3+3 formatının bölgə ölkələri üçün xüsusi əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıb:
“Bu platforma regional əməkdaşlığın inkişafına mühüm töhfə verir. Azərbaycan bu formatda aktiv iştirak edir və bu, ölkəmizin milli maraqlarına uyğundur. Lakin Gürcüstan hələlik formatda iştirak etmir. Bu, əsasən Rusiyanın Cənubi Osetiya və Abxaziyanı işğal altında saxlaması ilə bağlıdır. Gürcüstan bu bölgələrdəki işğal faktına görə Rusiya ilə diplomatik əlaqələrini dayandırıb. Əgər iki ölkə arasında diplomatik münasibətlər bərpa olunarsa, Tbilisinin 3+3 platformasına qoşulması mümkün ola bilər”.
Elxan Şahinoğlu həmçinin qeyd edib ki, 3+3 platformasının Azərbaycan və Ermənistan arasındakı münaqişənin həllinə müsbət təsir göstərmək potensialı var:
“Əgər Ermənistan Azərbaycanın tələblərini qəbul edərək Konstitusiyasından Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü şübhə altına alan müddəaları çıxararsa, iki ölkə arasında sülh sazişi imzalana bilər. Bu da regionda yeni əməkdaşlıq imkanları açacaq”.
Crossmedia.az-a açıqlamasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin əməkdaşı, siyasi şərhçi Aqşin Kərimov 3+3 platformasının Cənubi Qafqazdakı sülh və əməkdaşlıq üçün əhəmiyyətli bir platforma olduğunu vurğulayaraq: “3+3 formatı Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin tənzimlənməsində platformalardan biri hesab olunur. Bununla belə, Ermənistanın proseslərdə tutduğu qeyri-konstruktiv və qeyri-müəyyən mövqelər bu formatın effektivliyinə mənfi təsir göstərə bilər.
İrəvanın Azərbaycanla münasibətlərin normallaşmasına qeyri-müəyyən siyasi hərəkətlərlə yanaşması bu formatın imkanlarının tam şəkildə reallaşmasına mane olur”.
Kərimov İranın platformadakı mövqeyinə də diqqət çəkərək əlavə edib:
“İranın hazırkı mövqeyi qeyri-müəyyənliklərlə müşayiət olunur. Bununla belə, müzakirələr davam edir və bu prosesdə İranın Azərbaycanın və Türkiyənin strateji maraqlarına uyğun mövqe nümayiş etdirməsi istiqamətində addımlar atılır”.
Gürcüstanın formatdakı iştirakı ilə bağlı məsələyə toxunan politoloq qeyd edib:
“Gürcüstanın 3+3 formatına qoşulmaqdan imtina edəərək regional əməkdaşlığın yeni müstəvisindən özünü kənarda tutur. Onun Rusiya ilə olan problemləri bu qərara təsir edir. Lakin Gürcüstanda hakimiyyətinin xarici siyasəti gələcəkdə Rusiya kodlarını vurğulayarsa, Tbilisinin bu formata qoşulması ehtimalı arta bilər”.
Kərimov, 3+3 platformasının Cənubi Qafqazın sabitliyi və təhlükəsizliyi üçün vacib olduğunu vurğulayaraq bildirib ki, region dövlətlərinin maraqlarını uzlaşdırmaq baxımından bu format öz aktuallığını qoruyur.
Nihat Tahirov
13:41 30.11.2024
Oxunuş sayı: 8695
