Türkiyə və İsrail arasında müharibə başlayır?- PROQNOZ
Türkiyə ilə İsrail arasında Suriyada birbaşa hərbi qarşıdurma ehtimalı hazırkı vəziyyətdə reallıqdan uzaq görünür. ABŞ-nin İsrailə verdiyi siyasi və hərbi dəstək nəticəsində İsrail Suriyanın Qolan təpələri və ətrafında məhdud hədəfli əməliyyatlar həyata keçirir, Türkiyə isə Suriyanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini qətiyyətlə müdafiə edir. Regional güclərin maraqları, beynəlxalq balans və xüsusilə ABŞ-nin Türkiyə ilə münasibətlərə verdiyi strateji əhəmiyyət, bu iki ölkə arasında birbaşa toqquşmanın qarşısını alan əsas amillərdir. İsrailin Türkiyə ilə açıq müharibəyə girməsi isə mümkün görünmür. Çünki bu, ciddi nəticələrə yol açar. Bunun əvəzində, İsrail, PKK, PYD və YPG kimi separatçı və terrorçu təşkilatlar vasitəsilə bölgədə gərginlik yaratmağa çalışır.
Bu məsələ ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verən Türkiyəli hərbi ekspert Mithat Işık,Türkiyə ilə İsrail arasında Suriyada birbaşa hərbi münaqişə ehtimalını mümkün hesab etmədiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, İsrail ABŞ-nin təmin etdiyi hərbi və siyasi dəstək sayəsində Suriyanın Qolan təpələri və ətrafındakı bölgədə məhdud məqsədli hava və quru qüvvələri ilə əməliyyatlar həyata keçirir. Eyni zamanda, Təl- Əviv Vaşinqtonun verdiyi siyasi və hərbi dəstək fonunda Qəzza zolağında genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar və mülki əhaliyə qarşı qanlı hücumlar təşkil edir. İsrail ordusunun istifadə etdiyi bütün silah-sursat, mərmi, bomba və digər hərbi vasitələri əsasən ABŞ təmin edir. Məsələn, İsrail, ABŞ-dan 3000 ədəd bomba tədarükü üçün müraciət etmiş və ABŞ-də Prezident Donald Tramp administrasiyası bu tələbi müsbət cavablandırıb. Türkiyə isə Suriyanın suverenliyini, ərazi bütövlüyünü və siyasi birliyini dəstəkləyən mövqeyini daim qoruyur. Digər tərəfdən, İsrail və beynəlxalq imperialist qüvvələr Suriyanın etnik və məzhəb əsaslı şəkildə dörd hissəyə bölünməsini və parçalanmasını hədəfləyir. İsrail PKK, PYD və YPG kimi separatçı və terrorçu təşkilatlara açıq və dolayı dəstək verərək Türkiyənin sərhədləri boyunca dövlət quruluşuna bənzər terror yönümlü bir strukturun formalaşmasına şərait yaratmağa çalışır. Lakin Türkiyə bu cür təhlükəli planların həyata keçməsinə heç bir halda icazə verməyəcək və milli təhlükəsizliyini təmin etmək üçün bütün imkanlarını səfərbər edəcəkdir”.
Müsahibimizin fikrincə, İsrail Suriyanın hava limanlarına və strateji hərbi obyektlərinə ardıcıl hücumlar təşkil etməklə, bu ölkənin potensial təhlükə mənbəyinə çevrilməsinin qarşısını almağa çalışır: “ABŞ-nin hərbi və siyasi dəstəyi olmadan İsrailin Suriyada Türkiyə ilə birbaşa qarşıdurmaya girməsi real görünmür. ABŞ Yaxın Şərq, Qafqaz və Balkan regionlarında artan təsir imkanlarına malik olan Türkiyə kimi mühüm strateji tərəfdaşını itirmək niyyətində deyil. ABŞ üçün əsas geosiyasi prioritetlərdən biri Asiya-Sakit okean hövzəsində möhkəmlənməkdir və bu istiqamətdə Çin Xalq Respublikası ilə sərt rəqabət aparır. Xüsusilə Tayvan məsələsi ABŞ ilə Çin arasında ciddi geosiyasi qarşıdurmanın mərkəzində dayanır. Sadalanan bu və digər amillər nəzərə alındıqda ABŞ-nin Türkiyə ilə İsrail arasında silahlı münaqişənin baş verməsini istəmədiyi aydın şəkildə görünür. İsrail isə Türkiyə ilə birbaşa müharibə riskini təkbaşına üzərinə götürməkdən çəkinir. Bunun əvəzində İsrail PKK və YPG kimi bölgədə fəaliyyət göstərən terrorçu və separatçı qruplara dəstək verərək Türkiyəni davamlı olaraq məşğul vəziyyətdə saxlamağa çalışır”.
O söyləyib ki, Suriyanın hava hücumundan müdafiə sistemləri tam şəkildə qurulub gücləndirilənə qədər, İsrail bu ölkə ərazisində hava zərbələrini davam etdirə bilər: “Türkiyə ilə İsrail arasında yaşanan gərginliyin əsas səbəblərindən biri də İsrailin Qəzza zolağında həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatlar və dinc əhaliyə qarşı törətdiyi qətliamlardır. Əgər Qəzza məsələsi beynəlxalq hüquq çərçivəsində ədalətli şəkildə həll olunsa, Türkiyə ilə İsrail arasındakı münasibətlərin normallaşması mümkündür”.
Ləman Həsənova
19:00 15.04.2025
Oxunuş sayı: 1788
