Azərbaycan bank kartları xaricdə hansı sistemlə işləyir?- Professordan diqqətçəkən məqamlar
“Dünya iqtisadiyyatı və Azərbaycan” (Layihənin müəllifi Rüfət Quliyevdir)
Qlobal maliyyə texnologiyaları sürətlə inkişaf edir. Bu inkişafın ən bariz nümunələrindən biri çoxvalyutalı bank kartlarıdır. Bir çox xarici ölkələrdə banklar müştərilərinə elə kartlar təqdim edirlər ki, həmin kartlar vasitəsilə istənilən qədər müxtəlif valyutada əməliyyat aparmaq mümkündür. Çin yuanından tutmuş, Cənubi Afrika randına qədər — demək olar ki, dünyanın istənilən valyutası bu kartlarda aktiv şəkildə işləyir. İstifadəçi bir ölkədən digərinə keçərkən nə valyuta dəyişməyə, nə də nağd pul daşımağa ehtiyac duyur. Kart özü avtomatik olaraq yerli valyutada konvertasiya edir və əməliyyatı yerinə yetirir.
Azərbaycanda isə bu imkanlar məhdud çərçivədədir. Yerli bankların təqdim etdiyi kartlar adətən 2-3 valyuta — AZN, USD və EUR ilə məhdudlaşır. Bu kartların bir çoxu xaricdə, xüsusilə bəzi ölkələrdə, texniki və hüquqi səbəblərdən keçərli olmaya bilər. Bu da istifadəçini əlavə çətinliklərə məruz qoyur.
Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verən Milli Məclisin dörd çağırış deputatı, iqtisad elmləri doktoru, professor Rüfət Quliyev açıqlama verib: “Bizim kartlar — yəni Azərbaycan manat kartları — üç beynəlxalq sistemə bağlıdır: Mastercard, Visa və American Express. Manat kartlarımız bu üçündən birinə bağlı olur. Daha çox Visa və Mastercard üstünlük təşkil edir. Ona görə də Azərbaycanda verilmiş kartla, Türkiyədə, Amerikada, Avropada və ya başqa ölkədə 100 dollarlıq bir məhsul alırsansa, bank həmin məbləği məzənnə ilə konvertasiya edir. Məsələn, Türkiyədə nəsə alırsansa, bu daha sərfəlidir, nəinki əvvəlcə türk lirəsi və ya dollar alıb sonra xərcləyəsən. Bu, ikiqat itki ola bilər. Bank mütəxəssisləri də bunları təsdiqləyir. Əsas məsələ budur: Azərbaycan kartları bu üç beynəlxalq sistemə — əsasən Visa və Mastercard-a — bağlıdırsa, deməli, beynəlxalq tranzaksiyaları manat kartı ilə həyata keçirmək mümkündür. Misal üçün, manat kartı ilə “eBay” və ya hansısa platformada dollara yaxud avroya satılan məhsulu alırsınızsa, bank avtomatik məzənnəni hesablayır və balansdan uyğun manat məbləğini silir. Həmin valyuta qarşılığı, məsələn, 100 dollar, bu şəkildə ödənilir. Burada sistem normal şəkildə işləyir. Onu da qeyd edim ki, Rusiyada, təbii ki, bu sistem işləmir. Rusiyanın maliyyə sistemini Mastercard və Visa sistemlərindən ayırıblar. Mən özüm də Rusiyada olanda beynəlxalq kartdan istifadə edə bilmədim. Bankomatlar və banklar onu qəbul etmir. Yəni sanksiya olan ölkələrdə həmin kartlar işləməyəcək”.
Nəzrin Salmanova
21:32 25.08.2025
Oxunuş sayı: 1535
