Universitetlərin tədqiqat universitetinə çevrilməsi vacibdir

Təhsil sahəsi cəmiyyətin ən vacib sütunlarından biridir. Müasir dövrdə təhsil sistemi tələbələrin çoxşaxəli maraq və ehtiyaclarına cavab verməkdə çətinliklərlə üzləşir. Praktiki bacarıqların qazandırılması, texnologiyaların tədrisə inteqrasiyası və beynəlxalq təhsil imkanlarının artırılması kimi məsələlər təhsil sisteminin gələcəyini şəkilləndirən əsas faktorlar arasında yer alır. Bununla yanaşı, sərt kurikulumlar bu tələblərin tam ötərilməsində əngəl yarada bilir.

Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verən təhsil eksperti, BDU-nun dosenti Rəşad Qardaşov bildirir ki, müasir təhsil sisteminin əsas məqsədi tələbələrdə tədqiqat və innovasiya marağı yaratmaqdır. Onun fikrincə, hazırkı təhsil modeli tədqiqat universiteti modelinə keçidlə daha səmərəli ola bilər.

“Müasir dövrdə ənənəvi təhsil modelindən fərqli olaraq, innovativ və interaktiv metodlar daha çox ön plana çıxır. Artıq tələbənin auditoriyada sadəcə mühazirə yazması və müəllimi dinləməsi kifayət etmir. Baloniya Təhsil Prosesi tələb edir ki, tələbələr daima araşdırmaya meyilli olsunlar və öz biliklərini artırmaq üçün müxtəlif vasitələrdən istifadə etsinlər. Bu məqsədlə universitetlərin tədqiqat universitetinə çevrilməsi vacibdir. Tədqiqat universitetləri tələbələrə yalnız nəzəri biliklər deyil, həm də praktiki bacarıqlar qazandıran mühit təqdim edir”. – deyə Rəşad Qardaşov vurğulayır.

Ekspert qeyd edir ki, universitetlərdə güclü maddi-texniki baza yaradılması tələbələrin keyfiyyətli təhsil alması üçün əhəmiyyətlidir. “Tədqiqat mərkəzlərinin, texnoparkların və müasir laboratoriyaların yaradılması təhsilin səviyyəsini yüksəltməyə şərait yaradır. Bununla yanaşı, kitabxanalar sadəcə oxu məkanları deyil, həm də tədqiqat mərkəzləri kimi fəaliyyət göstərməlidir. Kitabxanaların funksionallığının artırılması tələbələrin elmi araşdırma imkanlarını genişləndirəcək”. – deyə o əlavə edir.

Rəşad Qardaşovun fikrincə, təhsil müəssisələrinin qlobal informasiya mühitinə inteqrasiyası da mühüm əhəmiyyət kəsb edir. “Bu inteqrasiya yalnız peşəkar pedaqoqların fəaliyyəti ilə deyil, həm də alimlərin beynəlxalq jurnallarda nəşr olunması və elmi nailiyyətlərinin tanınması ilə mümkündür. Əgər bizim alimlərin elmi işləri yüksək reytinqli beynəlxalq jurnallarda dərc olunsa, bu, ölkəmizin elmi potensialına böyük töhfə verəcək. Bunun əsas yollarından biri elmi tədqiqatların yüksək indeksləşdirilmiş məlumat bazalarında yer almasıdır”.

Təhsil sahəsində texnologiyaların tətbiqi də böyük əhəmiyyət daşıyır. Süni intellektin (AI) və virtual reallıq (VR) texnologiyalarının tədrisdə istifadəsi tələbələrə daha interaktiv və fərdi yanaşma imkanı verir. Lakin bu texnologiyaların tətbiqi müəyyən maliyyə və infrastruktur çətinlikləri ilə qarşılaşır.

Rəşad Qardaşov bu mövzuda bildirir ki, “Sünî intellektin güclü potensialından faydalanmaq lazımdır, lakin insani zəkanı ön planda saxlamadan onunla tam asılılıq yaratmaq düzgün deyil”.
O vurğulayır ki, “Sünî intellekt texnologiyaları, özəlliklə təhsil sektorunda dəstək vasitəsi kimi istifadə olunmalı, insani yaradıcılıq və öyrənmə qabiliyyəti önə çıxarılmalıdır. Bu texnologiyalar vasitəsilə tədris daha çevik, fərdiləşdirilmiş və maraqlı hala gətirilə bilər. İnsan zəkası həmişə ön planda olmalı, Süni İntellektin isə sadəcə bir alət kimi xidmət etməlidir”.

Sonda ekspert bildirir ki, təhsil sistemində aparılan islahatlar cəmiyyətin inkişafına böyük təsir göstərə bilər. “Təhsilin modernizasiyası və tədqiqat fəaliyyətlərinin gücləndirilməsi ölkəmiz üçün həm iqtisadi, həm də sosial dividendlər gətirəcək”. – deyə Rəşad Qardaşov sözlərini yekunlaşdırır.

Nihat Tahirov