Gec-tez dənizsahili dövlətlərin hər biri, Fransadan azad olacaqlar - Deputat
Fransa ordusunun Seneqal ərazisindəki daimi hərbi mövcudluğu 65 il sonra rəsmi olaraq sona çatdı. Bu addım, Qərbi Afrikada Fransa müstəmləkəçiliyinə qarşı artan müstəqillik tələblərinin və suverenlik çağırışlarının bir nəticəsi kimi qiymətləndirilir. Seneqal hökumətinə təhvil verilən son hərbi bazalarla Fransanın ölkədəki hərbi varlığı tamamilə sona çatıb və iki tərəf bundan sonra müdafiə əməkdaşlığını yeni formatda davam etdirməyi planlaşdırır.
Bu barədə Milli Məclisin deputatı Anar İsgəndərov Crossmedia.az-a açıqlama verib. O bildirib ki, Sovet dövründə ən çox önəm verdiyimiz dövlətlərdən biri Fransa idi: “Fransa rəhbərləri ilə Sovet rəhbərləri arasında formalaşmış şəxsi dostluq münasibətləri sovet dərsliklərinə də təsirsiz ötüşməmişdi. Az qala Fransa Sovet İttifaqına müttəfiq bir dövlət kimi təqdim olunurdu. Xüsusilə, 1966-cı ildə Fransanın NATO-nun hərbi strukturlarından ayrılmasından sonra bu ölkə haqqında yazılanlar daha da müsbət səciyyə daşımağa başladı. Fransa Burjua inqilabı və Bastiliya həbsxanasının alınması barədə bizim şagirdlər kifayət qədər məlumatlı idilər.
Lakin təbii ki, bizə Fransanı təqdim edənlər onu gerçəkdən fərqli şəkildə tanıtmışdılar. Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra Fransanın həm Azərbaycana, həm də Ermənistana münasibəti onun əsl simasını ortaya qoydu. Aydın oldu ki, Fransa üçün nə haqq, nə ədalət, nə də beynəlxalq münasibətlərdə qəbul olunmuş qaydalar əhəmiyyət daşıyır. Onun üçün əsas olan Ermənistanın müdafiəsidir. Biz bunu ATƏT-in Minsk Qrupu çərçivəsində də aydın şəkildə gördük”.
Deputatın sözlərinə görə, uzun illər Fransa özünü demokratiyanın beşiyi, dünyanın ən demokratik ölkəsi kimi təqdim etmişdi: “Lakin Azərbaycanın və azərbaycanlıların təcrübəsində bu mif tamamilə iflasa uğradı. Fransanın vaxtilə Əlcəzairdə, Mərakeşdə və Tunisdə həyata keçirdiyi işğallar, milyonlarla insanın qətli tarixin silinməz bir səhifəsidir. Bu tarix nə unudula, nə də inkar oluna bilər. Sadəcə, qeyd olunan ölkələrin Fransaya müəyyən sahələrdə, o cümlədən fransız dili vasitəsilə nail olduqları imkanlara görə bu faktlar uzun illər açıq şəkildə dilə gətirilməyib.
Amma xatırlayırsınızsa, Azərbaycanın dövlət nümayəndələri bu ölkələrdə olarkən “Fransa kimdir, bu ölkələrə nələr edib?” sualı gündəmə gəldi. Qısa müddət ərzində bir çox tarixi həqiqətlər üzə çıxdı. O cümlədən, Fransa tərəfindən dənizsahili dövlətlərə qarşı həyata keçirilmiş siyasət heç vaxt unudulmadı.
Bəli, Seneqal müstəqil dövlətdir. Bu gün olmasa da, sabah, ya da bir az sonra, mütləq fransız əsgərlərinə Seneqaldan çıxmağın yolları göstəriləcək necə ki, digər ölkələrdə göstərildi”.
Anar İsgəndərov onu da vurğuladı ki, gec-tez bu dənizsahili dövlətlərin hər biri, istər Kaledoniya olsun, istər digərləri, Fransadan azad olacaqlar: “Çünki Fransa ilk baxışda texnologiyası, geyimi, tərzi ilə cazibədar görünsə də, heç bir dövlət başqa bir dövlətin əsarətini və müstəmləkəçiliyini qəbul edə bilməz.
Azərbaycan da Fransanın ifşa olunmasında və onun əsl simasının üzə çıxmasında mühüm rol oynayıb. Azərbaycanın yazarları bu istiqamətdə böyük işlər görüblər və bu proses bu gün də davam edir.
Həyat göstərdi ki, heç bir dövləti mifləşdirib fövqəldövlət kimi təqdim etmək olmaz. Hər bir dövlətin, o cümlədən Fransanın da müstəmləkəçilik siyasətində, yüz minlərlə insanın məhv edilməsində əli olub. Onlar soyqırım siyasətinin ideoloqlarıdır.
Bu gün dünyada Fransanın necə tanınmasından asılı olmayaraq, onun keçmişinə nəzər salanda tarix elmi bizə həqiqətləri göstərir. Və biz bu zaman çox acınacaqlı mənzərə ilə üz-üzə qalırıq.
Bu mənada əminliklə deyə bilərəm ki, Fransanın vaxtilə əsarətində olan xalqlar bir gün mütləq bu əsarətdən azad olacaqlar. Onlar öz tarixlərini yenidən yazarkən, “xalqlar dostluğu” anlayışı altında Fransa dövlətinin bu xalqlara qarşı həyata keçirdiyi siyasəti dərsliklərində qeyd edəcək və bunu bütün dünyaya bəyan edəcəklər”.
Həmayıl
18:55 25.07.2025
Oxunuş sayı: 1628
