Yaxın Şərqdə gərgin durum - neft qiymətləri dəyişir
İsrail İran arasında yaşanan gərginlik bir sıra məsələlərə, o cümlədən neft qiymətlərinə də təsir edib. Verilən məlumatlara görə dünya bazarında neftin qiymətləri artıb. O cümlədən Azərbaycan neftinin qiyməti 77 dolları ötüb. Mütəxəssislər qiymət yüksəlişinin davamlı olub-olmaması ilə bağlı ehtiyatlı optimizm nümayiş etdirirlər.
İqtisadçı ekspert Günay Hüseynova bu mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verib.
Onun sözlərinə görə, neft qiymətlərinin artıb-azalmasını əsasən üç hissəyə bölmək mümkündür və bu dəyişikliklərə uyğun olaraq iqtisadi proqnozlar verilir. O qeyd edib ki, qiymətlərin dəyişməsi iqtisadi və siyasi səbəblərə bağlı olaraq qısa, orta və uzunmüddətli ola bilir.
G.Hüseynova bildirib ki, son illərlə müqayisədə neft qiymətlərindəki qalxıb-enmələr əsasən qısa və orta müddətli xarakter daşıyır. Onun sözlərinə görə, qısa və orta müddətli qiymət artımı əsasən regionda baş verən geosiyasi və iqtisadi proseslərə bağlı olaraq dəyişə bilir.
İqtisadçı vurğulayıb ki, qısa müddətli qiymət dəyişiklikləri əsasən geosiyasi səbəblərlə əlaqədardır. Bu zaman bölgədə baş verən münaqişələr, siyasi gərginliklər və beynəlxalq münasibətlərdəki dəyişikliklər əsas rol oynayır. O bildirib ki, orta müddətli dəyişikliklər isə daha çox ölkələrin bir-birinə qarşı tətbiq etdiyi maliyyə sanksiyaları və OPEC-in qiymət siyasəti ilə bağlı olur.
Günay Hüseynova əlavə edib ki, uzunmüddətli qiymət dəyişiklikləri isə daha çox beynəlxalq xarakter daşıyır. Onun sözlərinə görə, bu mərhələdə pandemiya kimi qlobal miqyaslı faktorlar əsas təsir edən amillər sırasındadır. Ekspertə görə, bu cür faktorlar yalnız regional deyil, bütün dünyada enerji bazarına təsir göstərə bilir.
Hazırkı vəziyyəti dəyərləndirən ekspert qeyd edib ki, hal-hazırda neft qiymətlərindəki dəyişikliklər qısa müddətlidir. Bununla belə, geosiyasi proseslərin davam etməsi fonunda bu dəyişikliklərin orta müddətli xarakter alması da mümkündür. G.Hüseynova bu barədə deyib: “Regionda gərginliyin azalması və digər qeyri-iqtisadi proseslərin yaşanması neft qiymətlərində geriləməyə səbəb ola bilər".
Ekspert əlavə edib ki, belə bir halda qiymətlər 70–72 ABŞ dolları civarına qədər enə bilər. Onun fikrincə, geosiyasi səbəblərin təsiri ilə hazırda iqtisadi artım trendi yüksəliş istiqamətindədir.
İqtisadçı iqtisadi baxımdan Azərbaycanın vəziyyətinə də toxunub. O bildirib ki, ölkəmiz üçün neft qiymətlərinin artması müsbət amil kimi dəyərləndirilə bilər. Bununla belə, Günay Hüseynova qeyd edib ki, “digər sahələrin müstəqil inkişafında bu, müəyyən qədər azalmalara səbəb olur.” Onun fikrincə, hazırda müxtəlif sahələrin iqtisadi inkişafı əsasən neftdən gələn gəlirlər hesabına nizamlandığı üçün nə daxili bazarda, nə də dövlət büdcəsində ciddi defisit müşahidə edilmir.
Fatimə Nəbiyeva
18:48 14.06.2025
Oxunuş sayı: 1153
