Məmməd Səid Ordubadi – Zülmdən doğan qələm işığı
Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının parlaq simalarından biri, xalqının dərdini yazısına daşıyan, ömrünü haqq mübarizəsinə həsr etmiş Məmməd Səid Ordubadinin doğum günüdür. Onun həyatı hər cəhətdən bir dərs, bir mübarizə tarixidir.
Əsl fəqirlik içində doğulan Ordubadinin uşaqlığı ağır keçmişdi. Atasını erkən yaşda itirən, 7 yaşından etibarən həyatın sərt üzünü görən bu balaca uşaq, bir gün milyonlarla insanın fikir adamına çevriləcəyini kim düşünə bilərdi? Onun yazdığı hər misrada yoxsulluğun, istismarın, xalq dərdinin izi var.
14 yaşında Karapet Babayevin fabrikində ayda manat yarım maaşa işləyən Ordubadi gündüzləri işdə, gecələri isə kitab başında yuxusuz qalan bir iradə adamı idi. Fabrikdə, zavodda işləyə-işləyə ailəsinə baxdı, eyni zamanda özünü yetişdirdi, təhsil aldı, oxudu, düşündü və yazdı. Onun yazdıqları sadəcə söz deyildi – o, millətin ağrısını, haqqını, səsini qələmə alırdı.
Maarifin, azadlığın, ədalətin carçısı olan Ordubadi dövrünün qabaqcıl ziyalıları – Mirzə Baxşı və Məmməd Tağı Sidqinin dəstəyilə şeirə və ədəbiyyata bağlandı. İlk dəfə 1903-cü ildə “Şərqi-Rus” qəzetində çap olunan şeiri ilə söz meydanına çıxan şair, sonralar “Molla Nəsrəddin”in əsl qələm əsgərinə çevrildi. Onun satirik yazıları, felyetonları zalımların yuxusunu qaçırdı, xalqın isə gözünü açırdı.
1906-cı ildə çap olunan "Qəflət", 1907-ci ildə çıxan "Vətən və hürriyyət" kitabçaları ilə o, sözünü daha sərt və açıq deməyə başladı. Onun yaradıcılığında maarifçilik, azadlıq, insan haqları əsas xətt idi.
Bu gün Məmməd Səid Ordubadinin doğum günü təkcə bir şairin dünyaya gəlməsi deyil, həm də xalqın içindən çıxan haqqın səsinin doğumudur. O, nə yazırdısa, yaşayaraq yazırdı. Zülmü görmüşdü, aclığı dadmışdı, əzilmişdi… amma səsi heç vaxt batmamışdı.
Onun qələmi susmadı, çünki vicdanı danışırdı.
Ruhu şad olsun.
Ayhan Ağarzayev
14:10 24.03.2025
Oxunuş sayı: 1176
