Acı realıq: “Ukraynanın ərazi bütövlüyü müzakirə mövzusu olmayacaq”
Rusiya ABŞ-nin raket əleyhinə müdafiə (RƏM) sisteminin inkişafını davam etdirəcəyi şəraitdə nüvə arsenalına tətbiq edilən kəmiyyət məhdudiyyətlərini aradan qaldıra bilər. Bu barədə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi tapşırıqlar üzrə səfiri Qriqori Maşkovun məqaləsində deyilir.
“Mövcud reallıqda, özümüzü növbəti illüziyaya sürükləmək istəmiriksə, klassik anlamada strateji sabitlikdən danışmaq artıq mümkün deyil. Beynəlxalq arenada qlobal raket vəziyyətinə təsir edən çoxlu oyunçular peyda olub. Qərblə hazırkı qarşıdurma şəraitində onların Rusiyaya strateji zərər vurmaq üzrə açıq siyasəti qarşılığında nüvə və raket arsenallarına qoyulan məhdudiyyətlərdən onların kəmiyyət və keyfiyyətcə artırılması xeyrinə imtina etmək məsələsi müzakirə masasına çıxarıla bilər”, - diplomat qeyd edib.
O vurğulayıb ki, ABŞ-nin qlobal raketdən müdafiə sisteminin gələcək inkişafı strateji hücum silahlarının azaldılması və əvvəlki şərtlərdə strateji sabitliyin qorunması perspektivlərinin üzərindən çarpaz xətt çəkir.
Maşkovun sözlərinə görə, cavab addımlarından biri Rusiyanın Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinin bəzi aspektləri ilə bağlı mövqeyinin dəyişməsi ola bilər.
“O cümlədən mövcud hadisələrə, məsələn, 2000-ci ilin İcmal Konfransının yekun sənədinə yanaşmalarımızı təhlil etmək və yenidən nəzərdən keçirmək olardı. Onun praktiki addımlarının 7-ci bəndinin aktuallığını itirməsi, sənədin qəbulundan cəmi iki il sonra Amerika administrasiyası tərəfindən pozulması bütün paketin hərtərəfli xarakterinin pozulmasına gətirib çıxarıb”, - Maşkov qeyd edib.
Bu, əslində nüvə müharibəsinin daha da yaxınlaşması deməkdir. Hərçənd əgər Rusiya hər dediyini etsə idi, nüvə silahını çoxdan tətbiq etməli idi. Nəzərə almaq lazımdır ki, Prezident Vladimir Putin və digər rəsmilər indiyə qədər nüvə savaşı ilə bağlı dəfələrlə xəbərdarlıq ediblər. Buna baxmayaraq, hələ də nüvə silahından istifaəd olunmayıb. Xəbərdarlıqlar isə səngimir.
Rusiyanın bu qeyri-müəyyən ritorikasını Crossmedia.az-a şərh edən politoloq Aytən Qurbanova bildirib ki, belə bəyanatlar ənənəvi “Qərb standartlarının” və ya “ikili standartların gözlənilən təzahürləri olaraq qiymətləndirilə bilər: “Ukraynanı dəstəkləyərək silahlandırıb Rusiyanın qarşısında təkbaşına mübarizə aparmağa təhrik edən ABŞ nümunəsində kollektiv Qərb bu gün müharibəni sonlandırmaq, amma eyni zamanda məsuliyyətdən yayına bilmək üçün “günah keçisi” axtarışındadır. Təbii ki, Rusiya ilə bərabər Ukraynanı da hədəfə çevirmək ən asan çıxış yolu ola bilər.
Digər tərəfdən isə Ukraynaya yardım və ya onun bərpası adı altında Rusiyanın dondurulmuş aktivləri ilə bağlı sualların üzərindən birdəfəlik xətt çəkmək niyyəti də məlumdur. Belə olan halda belə bir sual hər kəsi ciddi şəkildə düşündürməlidir ki, üç ilə yaxındır davam edən müharibədə Ukrayna nə əldə etdi və nə itirdi? Qısa və ümumi şəkildə cavab versək, heç nə əldə etmədi və çox şey itirdi”.
Analitilin sözlərinə görə, danışıqlar masasında itirəcəkləri də hələ qarşıdadır: “Çünki bu gün Ukraynanın əsas istəyi ərazi bütövlüyünü bərpa etməkdir, amma qurulacaq masada bu məsələnin ümumiyyətlə müzakirə mövzusu olacağını düşünmürəm. Deməli, Ukraynadan müharibəyə başlama səbəbindən imtina etmək gözlənildiyi kimi Rusiyadan da eyni səbəblərlə bağlı kiçik redaktələr edilməsi gözlənilə bilər.
Məsələn, hazırda Rusiyanın nəzarətində olan Ukrayna torpaqlarında bufer zona yaradıla və beləliklə də, rəsmi Kiyevin nəzarətində olan Ukraynanın Avropaya inteqrasiyası üçün qapı açıla bilər. Bu da Ukraynaya verilə biləcək “təhlükəsizlik zəmanəti” ssenarisi kimi təqdim oluna bilər. Nəticə etibarilə ehtimallar çoxdur, dəqiq olan məqam isə odur ki, Ukraynadan başqa heç bir tərəfi onun ərazi bütövlüyünün bərpa olunması məsələsi narahat etmir”.
Fidan Hacızadə
19:32 31.01.2025
Oxunuş sayı: 12624
