Sağlamlıq

Stressin səssiz düşməni: beyninizi təbii yollarla necə sakitləşdirə bilərsiniz?

Gündəlik həyatın sürəti və tələbləri tez-tez bizi stres altında qoyur. Əsas sual budur: Bu təzyiqi azaldıb psixoloji sağlamlığımızı necə qoruya bilərik? Xroniki stress təkcə emosional sağlamlığımıza deyil, eyni zamanda beynimizin funksiyalarına da ciddi təsir edir. Bu məqalədə stressin beyin üzərindəki təsirini və ondan xilas olmaq üçün elmi əsaslı təbii yolları sizinlə paylaşacam.

Stress beynimizlə necə oynayır?

Stress orqanizmin təbii reaksiya mexanizmidir. Lakin uzunmüddətli stress halına gəldikdə, bu, bizim ən yaxın “dostumuz” olan beynimizə zərər verir. Harvard Health Publishing tərəfindən yayımlanan bir araşdırmaya görə, stress hipokampusun – yaddaş və öyrənmə ilə bağlı olan beyin hissəsinin – fəaliyyətini zəiflədir. Həmçinin, davamlı stress vəziyyətləri beyində kortizol hormonunun həddən artıq ifrazına səbəb olur ki, bu da zehni yorğunluğu artırır və emosional sabitliyi pozur.

Stresslə təbii yollarla mübarizə

Zehinlilik və meditasiya

Meditasiya yalnız bir trend deyil; bu, stressin təsirini azaldan elmi əsaslı bir üsuldur. American Psychological Association-ın bir araşdırması göstərib ki, zehinlilik texnikaları beyində “emosional idarəetmə mərkəzləri”ni gücləndirir. Gündəlik 10-15 dəqiqəlik meditasiya emosional tarazlıq və konsentrasiya səviyyəsini artırır.

Yaşıl mühitin gücü

Təbiətlə təmasın stressi azaltdığını təsdiqləyən çoxsaylı tədqiqatlar mövcuddur. 2020-ci ildə Frontiers in Psychology-də yayımlanan bir araşdırma göstərdi ki, yalnız 20 dəqiqəlik təbiət gəzintisi kortizol səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər. Bu təcrübə həm də emosional rahatlıq hissi yaradır.

Fiziki aktivlik

Məşqlər yalnız bədən üçün deyil, beyin üçün də “idmandır”. Journal of Psychiatric Research-də yayımlanan bir tədqiqatda qeyd olunur ki, müntəzəm fiziki fəaliyyət beyin neyrotransmitterlərinin balansını tənzimləyir və stressə qarşı müqaviməti artırır. Hətta sadə yürüyüş belə böyük təsir göstərə bilər.

Sağlam qidalanma

Stress zamanı “rahatlıq qidaları” adlanan yüksək şəkərli və yağlı məhsullara meyl artar. Lakin tədqiqatlar göstərir ki, balanslı və qida dəyəri yüksək olan rasion (məsələn, omega-3, maqnezium və antioksidantlarla zəngin qidalar) beynin stressə qarşı müqavimətini artırır.

Stresslə mübarizə asan olmasa da, bu təbii yanaşmaları həyatınıza daxil etməklə onun təsirini azalda bilərsiniz. Beyninizi sakitləşdirmək sizin əlinizdədir – gündəlik vərdişlərinizdə kiçik dəyişikliklər etməklə böyük nəticələr əldə edə bilərsiniz.

Mənbələr:

• Harvard Health Publishing: https://www.health.harvard.edu

• Frontiers in Psychology: https://www.frontiersin.org/journals/psychology

• American Psychological Association: https://www.apa.org

• Journal of Psychiatric Research: https://www.journalofpsychiatricresearch.com