Süni intellekt və kitabxanalar: Məktəbdən rəqəmsal gələcəyə
Dekabrın 1-də Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (ADPU) Kitabxana İnformasiya Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Süni intellekt və kitabxanalar: məktəbdən rəqəmsal gələcəyə” mövzusunda elmi-maarifləndirici görüş keçirilib.
ADPU-dan Crossmedia.az-a bildirilib ki, tədbirin məqsədi süni intellektin təhsil və kitabxana mühitinə təsirini, həmçinin məktəbdən başlayaraq rəqəmsal savadlılığın formalaşdırılması yollarını müzakirə etmək olub.
Görüşü Kitabxana İnformasiya Mərkəzinin direktoru Zinhara Həsənova açaraq, Mərkəzdə həyata keçirilən yeniliklər, elektron resursların genişləndirilməsi və rəqəmsal xidmətlərin təkmilləşdirilməsi istiqamətində görülən işlər barədə məlumat verib. O, süni intellekt texnologiyalarının kitabxana fəaliyyətinin optimallaşdırılmasında və gənclərin informasiya ilə işləmə bacarıqlarının inkişafında oynadığı rolu vurğulayıb.
ADPU-nun rektoru professor Cəfər Cəfərov bugünkü qlobal çağırışlar fonunda oxu mədəniyyətinin dəyişən xarakterindən danışıb. Rektor qeyd edib ki, müasir dövrdə kitabxanalar yalnız ənənəvi informasiya məkanı deyil, həm də rəqəmsal bacarıqların formalaşdırıldığı, bilik istehsalının dəstəkləndiyi müasir mərkəzlərə çevrilməkdədir. O, ADPU-nun bu istiqamətdə atdığı addımları xüsusi vurğulayaraq, tələbələrin və məktəblilərin rəqəmsal savadlılığının artırılmasının universitet üçün prioritet olduğunu bildirib. Rektor diqqətə çatdırıb ki, bu gün dünya bilik istehsalının ən dinamik mərhələsini yaşayır. İnformasiya həcminin sürətlə artması, süni intellektə əsaslanan alətlərin tədrisə inteqrasiyası və məlumatın istehlak formasının dəyişməsi kitabxanaların funksional strukturunu yenidən müəyyənləşdirir. Artıq kitabxanalar yalnız kitab saxlayan məkan deyil, informasiya ekosisteminin mühüm komponentinə çevrilən rəqəmsal maarifləndirmə mərkəzləridir.
Professor Cəfər Cəfərov məktəblilərin tədbirdə iştirakını yüksək qiymətləndirib və vurğulayıb ki, rəqəmsal savadlılıq məktəbdən başlayır. Gələcəyin müəllimlərini hazırlayan bir ali təhsil müəssisəsi olaraq ADPU-nun məktəblərlə əməkdaşlığı, şagirdlərin bu tip maarifləndirici tədbirlərə cəlb olunması və onların informasiya mühitinə adaptasiyasının gücləndirilməsi universitetin prioritet istiqamətlərindəndir.
ADPU-nun elm və innovasiyalar üzrə prorektoru professor Asəf Zamanov çıxışında XXI əsrin ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri olan sürətli əhali artımı və bu prosesin fonunda sivilizasiyanın inkişaf sürətinin daha da artması məsələsinə toxunub. Prorektor qeyd edib ki, dünya əhalisi artdıqca informasiyanın həcmi də kəskin şəkildə çoxalır, bu isə təhsil sistemində yeni idarəetmə, analitika və rəqəmsal bacarıqların inkişafını zəruri edir. Qeyd edilib ki, süni intellektin rolu məhz bu nöqtədə – böyük məlumat axınını səmərəli işləmək və qərarvermə proseslərini optimallaşdırmaq sahəsində özünü ən güclü şəkildə göstərir. Asəf Zamanov çıxışının davamında Azərbaycan dövlətinin bu istiqamətdə atdığı tarixi addımlara diqqət çəkib. O, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycanda Kibernetika İnstitutunun yaradılması və bu sahənin formalaşması üçün strateji bünövrənin qoyulması ilə bağlı mühüm qərarını xatırladaraq, Ulu Öndərin 1970–1980-ci illərdə elmi idarəetmənin, avtomatlaşdırmanın və riyazi modelləşdirmənin inkişafına xüsusi önəm verməsi nəticəsində Azərbaycanda informasiya texnologiyalarının əsasının məhz vaxtında və düzgün şəkildə qoyulduğunu vurğulayıb.
Çıxışında 5G və 6G texnologiyalarına keçid yolu haqqında danışan A.Zamanov qeyd edib ki, bu texnologiyalar yalnız kommunikasiya vasitəsi deyil, həm də təhsil, səhiyyə, sənaye və elmin bütün sahələrində data ötürməsini sürətləndirən yeni bir inqilabdır. Prorektor bu inkişafın təhsilə birbaşa təsirindən bəhs edərək məktəb kitabxanalarında müasir yanaşmaların vacibliyini vurğulayıb. O qeyd edib ki, artıq kitabxanalar yalnız çap mənbələri ilə məhdudlaşmamalı, interaktiv rəqəmsal fondlara, elektron kataloqlara, süni intellektə əsaslanan axtarış sistemlərinə və şagirdlərin tədqiqat bacarıqlarını gücləndirən rəqəmsal platformalara malik olmalıdır. Məktəb kitabxanalarının transformasiyası gələcəyin müəllim və tədqiqatçılarının formalaşmasında mühüm rol oynayır.
M.Rahim adına 7 nömrəli tam orta məktəbin direktoru Könül Təhməzova məktəblilərin rəqəmsal mühitdə informasiya ilə işləmə bacarıqlarının formalaşdırılması, müəllimlərin yeni texnologiyalara uyğunlaşması və məktəb-universitet əməkdaşlığının əhəmiyyətindən bəhs edib və əməkdaşlıq üçün Pedaqoji Universitetin rəhbərliyinə təşəkkürlərini çatdırıb.
Elektron resurs və elektron kataloqun təşkili şöbəsinin müdiri Ülviyyə Əliyeva kitabxananın elektron kataloqu, rəqəmsal resursların idarə olunması və yeni istifadçi yönümlü xidmət modelləri barədə təqdimatla çıxış edib.
ADPU-nun İKT Mərkəzinin direktoru Fərhad Mirəliyev təhsildə İKT imkanlarının geniş tətbiqindən danışıb. O bildirib ki, müasir dövrdə müəllim və şagirdlərin rəqəmsal bacarıqları tədrisin keyfiyyətinə birbaşa təsir göstərir. F. Mirəliyev süni intellekt texnologiyalarının sadə tətbiq nümunələri, öyrənməyə dəstək verən interaktiv tədris platformaları barədə məlumat verib. O vurğulayıb ki, belə texnologiyalar şagirdlərin həm öyrənmə motivasiyasını artırır, həm də onların gələcək rəqəmsal mühitə adaptasiyasını sürətləndirir.
Sonda şagirdləri maraqlandıran suallar cavablandırılıb.(AZƏRTAC)
01:42 02.12.2025
Oxunuş sayı: 1136
