İsrail və Suriya arasında razılaşma əldə oluna bilər- ŞƏRH
Bu günlərdə İsrail müdafiə naziri İsrail Kats və ya strateji məsələlər naziri Ron Dermerlə Suriyanın xarici işlər naziri Asaad al-Şaibani arasında görüş gözlənilir. Hələ ki, bu barədə rəsmi məlumat yoxdur. Amma mümkün görüş rəsmi Təl- Əvivlə Dəməşq arasında gərginliyin, nəhayət, azalacağını, beləliklə, Yaxın Şərqə sülh gələcəyinə ümid yaradır.
Gözlənilən görüş barədə Crossmedia.az-a danışan siyasi şərhçi Xasay Gəraylı söyləyib ki, əslində bu prosesin başlanğıcı avqustda Parisdə olmuşdu: "Həmin vaxt Dermer və al-Şaibani görüşərək əsasən Cənubi Suriyada sabitliyin təmin olunmasını müzakirə etmişdilər. İndi gözlənilən odur ki, həmin xətt davam etdirilsin, amma daha konkret mexanizmlərə keçilsin. Gündəlikdə əsas üç məsələ var: birincisi, sərhəd boyunca təhlükəsizlik mexanizmləri və lokal atəşkəs razılaşmaları. Bu, 1974-cü ildəki ayrılma razılaşmasının bir növ yenidən gündəmə gətirilməsidir. İkincisi, humanitar dəhliz məsələsi — xüsusilə Suwayda bölgəsinə yardımın daha rahat çatdırılması üzərində dayanılır. Üçüncü məsələ isə qarşılıqlı müdaxiləsizlik zəmanətləri, yəni hər iki tərəfin bir-birinin daxili işlərinə qarışmaması ilə bağlı ola bilər. Real nəticə olaraq nə ola bilər? Ən ehtimal olunan ssenari lokal razılaşmalardır. Yəni sərhəddə gərginliyi azaltmaq, insidentlər üçün təcili əlaqə kanalı açmaq, humanitar yardımı təmin etmək. Bu, böyük siyasi sülh deyil, sadəcə böhranı idarə etməyin praktiki üsuludur".
Analitik görüşün simvolik ola biləcəyini də istisna etməyib: "Yəni bəyanatlar verilər, amma yerində ciddi dəyişiklik baş verməz. Ən az ehtimal olunan isə daha geniş regional razılaşmadır ki, məsələyə Livan və İordaniya sərhədləri də daxil olsun. Bunun üçün həm ABŞ-ın, həm də beynəlxalq monitorinq qurumlarının ciddi iştirakı lazımdır.Amma risklər də mövcuddur. Birincisi, Qolan məsələsi hələ də açıq qalır və tərəflərin mövqeləri dəyişmir. İkincisi, hər iki ölkədə daxildən bu cür dialoqa qarşı çıxan qüvvələr var və onlar prosesi çətinləşdirə bilərlər. Üçüncüsü isə icra mexanizmlərinin zəifliyi — monitorinq və üçüncü tərəfin iştirakı olmadan razılaşmaların pozulması riski yüksəkdir.Ümumilikdə isə gözləntilər belədir: böyük sülh prosesindən söhbət getmir, amma gərginliyin idarə olunması üçün kiçik və əməli addımlar mümkündür".
Kənan Novruzov
12:40 10.09.2025
Oxunuş sayı: 1895
