Həvəskarlar partlayan ulduz aşkarladı
Böyük Britaniyanın Varvik Universitetinin rəhbərlik etdiyi “Kilonova Tədqiqatçıları” layihəsində iştirak edən həvəskar alimlər nadir rast gəlinən partlayan ulduz hadisəsi aşkar ediblər.
Crossmedia.az xəbər verir ki, bu barədə BBC məlumat verib.
İspaniya və Avstraliyada yerləşən GOTO teleskoplarından əldə edilən milyonlarla görüntü arasında göydə qəfil parıltı müşahidə olunub. Sözügedən ulduz GOTO0650 bir neçə saat ərzində təxminən 2.500 dəfə parıldayaraq alimlərin diqqətini çəkib.
Elm adamları bu hadisənin “cırtdan nova” — yəni kompakt ulduzlar arasında baş verən ani enerji boşalması olduğunu açıqlayıblar. Bu nadir astronomik hadisəni vaxtında görmək mümkün olduğu üçün NASA-nın Swift teleskopu və Çinə məxsus Einstein Peyki də daxil olmaqla bir sıra kosmik müşahidələrə start verilib.
Kəşf edilən obyektin “period-bouncer” adlanan xüsusi növ ikili ulduz sistemi olduğu bildirilir. Bu tip sistemlərdə ağ cırtdan ulduz artıq maddə yığımı mərhələsinin sonuna çatıb və çox nadir hallarda partlayış müşahidə olunur.
Layihənin rəhbəri Dr. Tom Killestein bildirib ki, bu uğur sübut edir: könüllü vətəndaşların iştirakı olmasaydı, bu hadisə böyük ehtimalla nəzərdən qaçacaqdı. Ümumilikdə, layihə çərçivəsində həvəskarlar 2,8 milyon şəkli araşdırıblar və bu, onların ilk böyük elmi kəşfi olub.
Bu hadisə astronomiya elminin vətəndaş iştirakı ilə necə zənginləşdiyini bir daha ortaya qoyur.
Nigar Rəhimova
22:35 02.07.2025
Oxunuş sayı: 7510
