İranın nüvə proqramı Qərbdə fikir ayrılığı yaradıb
İsrailin İranın nüvə obyektlərinə endirdiyi hava zərbələri Yaxın Şərqdə onsuz da gərgin olan vəziyyəti daha da qızışdırıb. Lakin bu hadisələrin fonunda MAQATE-nin (Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi) son açıqlaması bölgədəki müharibənin əsas motivinə dair ciddi suallar doğurur.
Beynəlxalq qurumun İranın nüvə silahı hazırladığına dair heç bir sübutun olmadığını bəyan etməsi, İsrailin və ABŞ-ın bu istiqamətdəki ittihamlarını zəiflətməklə yanaşı, Qərb daxilində də ziddiyyətlərin dərinləşdiyini göstərir.
Politoloq Elçin Xalidbəyli məsələ ilə bağlı Crossmedia.az-a verdiyi açıqlamada bu ziddiyyətlərin yaxın gələcəkdə münaqişənin taleyini müəyyən edə biləcək əsas faktorlar olacağı vurğulanır.
O bildirib ki, bu barədə əgər MAQATE həqiqətən İranın nüvə silahı yaratmaq niyyətinə dair heç bir sübutun olmadığını bəyan edibsə, bu, beynəlxalq müstəvidə yeni ziddiyyətlərin yaranmasına səbəb ola bilər: “Belə ki, bu bəyanat uzun müddətdir İranın nüvə ambisiyalarına qarşı aparılan ittihamların əsaslandırılmasını sual altına qoyur.
Əgər İranın nüvə proqramı real təhlükə deyildisə, o zaman ABŞ-la İran arasında bu proqramın ləğvi ilə bağlı aparılan danışıqlar hansı məqsədi daşıyırdı? Bu sual artıq beynəlxalq gündəmdə ciddi şəkildə müzakirə olunur.
Buradakı paradoks isə ondan ibarətdir ki, MAQATE-nin məlum açıqlaması ilə ABŞ və İran arasında aparılan danışıqların motivasiyası bir-birini təkzib edir. Bu isə Qərbdə məsələ ilə bağlı fikir ayrılıqlarının yarandığını göstərir və vəziyyətin gələcək inkişaf trayektoriyasına mənfi təsir göstərə bilər”.
Politoloq onu da vurğulayıb ki, hazırda İsrailin İranın müxtəlif nüvə obyektlərinə endirdiyi hərbi zərbələrin MAQATE tərəfindən dəstəklənmədiyi görünür. ABŞ isə bu hücumlara açıq şəkildə dəstək verir: “Bu vəziyyət MAQATE və ABŞ arasında münasibətlərdə də müəyyən fikir ayrılıqlarının mövcudluğuna işarədir.
Nəticə etibarilə, Vaşinqton indi izah etməlidir: əgər MAQATE-nin dediyi kimi, İranın nüvə silahı proqramı yox idisə, o zaman həmin danışıqlar niyə aparılırdı və İsrailin zərbələri hansı hüquqi əsaslarla dəstəklənir?
İsrailin zərbələrinin ən azı 5 nüvə obyektinə yönəldiyi və bu obyektlərdə guya nüvə silahı hazırlığı getdiyi iddia olunurdu. Amma faktlar göstərir ki, bu iddiaların birmənalı sübutları hələ də ortaya qoyulmayıb. Bütün bunlar isə Yaxın Şərqdə başlanan münaqişənin hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini qeyri-müəyyən edir”.
Həmayıl Şükürlü
21:39 20.06.2025
Oxunuş sayı: 937
