NATO zirvəsi yaxınlaşır: Trampın iştirak üçün tək şərti var
ABŞ Prezidenti Donald Trampın iyun ayının sonunda keçiriləcək NATO zirvəsində iştirak edib-etməyəcəyi hələlik qeyri-müəyyənliyini qoruyur. Almaniyanın nüfuzlu həftəlik dərgilərindən Der Spiegelin Avropadakı diplomatik mənbələrə istinadən verdiyi məlumata görə, Trampın zirvəyə qatılması üçün NATO müttəfiqlərindən konkret addım gözlənilir.
Crossmedia.az Almaniya mətbuatına istinadən bildirir ki, xəbərdə qeyd olunana görə, ABŞ-nin NATO-dakı Daimi Nümayəndəsi Metyu Uitaker, alyansa üzv ölkələrə müdafiə xərclərini artırmaq üçün təzyiq göstərir. Bildirilir ki, Uitaker bu ölkələrin ümumi daxili məhsulunun (ÜDM) azı 5 faizini müdafiəyə ayırmasını tələb edib.
Hazırda NATO ölkələri, 2014-cü ildə qəbul edilən qərara əsasən, ÜDM-nin ən azı 2 faizini müdafiə xərclərinə ayırmağı öhdəsinə götürüb. Lakin Tramp hələ prezident olmamışdan əvvəl bu göstəricini yetərsiz hesab etdiyini dəfələrlə bildirib.
2024-cü ilin məlumatına əsasən, 32 NATO üzvündən yalnız 22-si 2 faiz hədəfinə çata bilib. ABŞ isə ÜDM-nin 3,5 faizi ilə alyans daxilində ən yüksək müdafiə töhfəsini verir.
Ötən həftə ABŞ müdafiə naziri Pit Hegset ilə Almaniyanın müdafiə naziri Boris Pistorius arasında baş tutan görüşdə də bu məsələ müzakirə olunub. Pentaqonun yaydığı açıqlamada, Hegsetin Avropanın öz təhlükəsizliyi üçün daha çox məsuliyyət daşımalı olduğunu ifadə etdiyi bildirilib.
Digər tərəfdən, Trampın BMT-dəki daimi nümayəndə postuna namizəd göstərdiyi Mayk Valtz da son açıqlamasında ABŞ-nin 33 trilyon dollarlıq borc yükü altında olduğunu xatırladaraq, Avropanın öz təhlükəsizliyini özü təmin etməli olduğunu bildirib. Valtz, NATO-nun Rusiya-Ukrayna müharibəsində kifayət qədər fəal olmadığını deyərək, gələcək Ukrayna yardımlarının Avropa tərəfindən qarşılanmasının vacibliyini vurğulayıb.
O, həmçinin 2014-cü ildə NATO ölkələrinin əksəriyyətinin 2 faiz müdafiə xərci hədəfinə çata bilməməsinin Rusiyanın Krımı işğal etməsinə zəmin yaratdığını iddia edib. İspaniya, Kanada və İtaliya kimi ölkələrin müdafiə töhfələrinin yetərsiz olduğunu bildirən Valtz, yük paylaşımı baxımından müttəfiqlərin daha çox məsuliyyət daşımalı olduğunu deyib.
Mədinə Cəlilova
17:20 04.05.2025
Oxunuş sayı: 766
