Sosium

Uğurlu karyera planlaması - Mütəxəssisdən AÇIQLAMA

Universitet məzunlarının iş tapma çətinlikləri müasir əmək bazarının ən aktual problemlərindən biridir. Gənclər, təhsildə qazandıqları nəzəri bilikləri praktikada tətbiq etmək və öz peşəkar karyeralarını qurmaqda bir çox maneələrlə üzləşirlər. Əmək bazarının tələblərinə uyğun praktiki bacarıqların çatışmazlığı, təcrübə imkanlarının məhdudluğu və işəgötürənlərin təcrübəli işçi axtarışı kimi amillər bu prosesə təsir edən əsas səbəblərdəndir.

Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a danışan karyera mütəxəssisi və sahibkar Orxan Mahmudov bildirib ki, universitetlərdə nəzəri biliklərlə yanaşı praktik təcrübələrə də əhəmiyyət verilməlidir:

"Karyeranın şah damarı yumşaq bacarıqdır. Azərbaycan universitetlərində tələbələrin karyera hazırlığı üçün dəstək kifayət deyil. Universitetə qəbul olan tələbənin 4 il təhsil alması kifayət etmir. Çünki orda 60-70% yumuşaq bacarıqlar rol oynayacaq. Yumşaq bacarıqlar praktiki olduğu üçün ancaq təcrübədə biz onu dolğun bir şəkildə mənimsəyə bilərik. Nəzəri formada isə yalnız maariflənə bilərik. Buna isə karyera savadlılığı və karyera mədəniyyəti maarifləndirməsi deyilir".

Mütəxəssis qeyd edib ki, tələbələr təhsil aldıqları müddətdə bir çox biliklərə yiyələnməli, praktik bacarıqlarını inkişaf etdirməlidirlər.

"Karyera quruculuğunun elementləri var. Birinci yerdə karyera quruculuğu, sonra doğru ixtisas seçimi, sonra planlama, daha sonra inkişaf, sonda isə idarəetmədir. Universiteti əhatə edən dönəm ərzində karyeranın quruculuğu artıq doğru ixtisaslaşma, seqmentləşmə daha sonra planlama və bitirdikdən sonra inkişaf kimi davam etməlidir. Bunların heç biri doğru getmədiyinə görə məzunlar iş həyatına atılırlar və heç nə əldə etmirlər.

Birinci növbədə karyera savadlılığı və karyera mədəniyyətinin bütün tələbələrə aşılanması vacibdir. Daha sonra isə yumşaq bacarıqlar inkişaf etdirilməlidir. Tələbələr sadecə nəzəri yox praktik bacarıqlara da yiyələnməlidir".

Orxan Mahmudov gənclərin işə qəbul prosesində sosial şəbəkələrin əhəmiyyətinindən və karyera strategiyalarından da bəhs edib.

"Mənə görə işə qəbul yanaşması doğru deyil. Çünki karyera və işləmək tamamilə fərqli anlayışlardır. Müasir dövr işləməyi yox ,düzgün karyera quruculuğunu qəbul edir və bunun üçün də düzgün strategiyalara ehtiyac var. Məzunların işə qəbul prosesində özlərini təqdim edə biləcəyi platformalar sosial şəbəkələrdir və bizim tələbə olduğumuz dönəmdən təhsil aldığımız ixtisası, getmək istədiyimiz sahə, qazanmaq istədiyimiz və həqiqətən qazandığımız təcrübələri sosial şəbəkələrdə ifadə etməyimiz vacibdir. Xüsusilə Linkedin və Facebook sosial şəbəkələri karyera strategiyasında mühüm rol oynayır.

Doğru təlimlərdə, seminarlarda iştirak etmək, sosial şəbəkələr, özünü təqdimat bacarığı, performansı ifadə etmək bacarığı mütləqdir. Ən vacib məsələlərdən biri də şəbəkələşmədir. Doğru insanlarla doğru yerdə ünsiyyətdə olmaq mühümdür".

Müsahibimiz sonda qeyd edib ki, əmək bazarının dəyişən tələblərinə uyğunlaşmaq üçün hər bir tələbə məzun olmamışdan öncə iqtisadi biliklərə yiyələnməli, həmçinin insan kapitalını bilməlidir. İki xüsusi bacarıq sayəsində tələbələr karyera quruculuğunda üstünlük qazana biləcəklər. Birincisi sürətli adaptasiya bacarığıdır. İkinci olaraq isə informasiyanın sürətli istehsal olunması bacarığıdır.