“Rusiya və ABŞ nüvə silahından bu məqsədlə istifadə edir” - ŞƏRH

ABŞ prezidenti Cozef Bayden xarici siyasətlə bağlı yekun çıxışında Ukraynaya dəstəyin iki nüvə dövləti arasında müharibə riskini artırdığını vurğulayıb. Bayden ABŞ-nin Ukraynaya yardım göstərməkdə məqsədini və bu yardımın yaratdığı çətinlikləri izah edərək beynəlxalq ictimaiyyətin dəstəyinin davam etməsinin vacibliyini qeyd edib.

“Mənim iki məqsədim var idi: Ukraynanın müdafiəsi üçün dünyanı birləşdirmək və iki nüvə dövləti arasında müharibədən qaçmaq. Hər ikisinin öhdəsindən gəldik,” - deyə ABŞ lideri bildirib.

Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az açıqlama verən politoloq Sultan Zahidov bildirib ki, Cozef Bayden Ukraynaya dəstək siyasəti və nüvə eskalasiyası riskləri barədə fikirlərini bölüşüb. O, Baydenin çıxışında ABŞ Administrasiyasının iki əsas məqsədinin vurğulandığını qeyd edib: Ukraynanın müdafiəsinin təmin olunması və nüvə eskalasiyasının qarşısının alınması.

"Hər iki məqsədə Bayden dövründə nail olunduğunu görmək olar," – deyə Sultan Zahidov bildirib. O, əlavə edib ki, ABŞ-nin Ukraynaya verdiyi dəstək sayəsində bu ölkə öz azadlığını qoruyub saxlaya bilib. “Baydenin dediklərində müəyyən həqiqət payı var. Bu gün ABŞ-nin dəstəyi olmasaydı, Ukraynanın üç ildən sonra vəziyyəti necə olardı, məlum deyil, çünki Rusiyanın qarşısında Ukraynanın istənilən formada qələbə qazandığı ssenarisi inandırıcı deyil".

S.Zahidovun fikrincə, ABŞ çoxdan Ukraynanı Qərb dünyasına inteqrasiya etdirmək üçün yardım göstərir. Lakin bu yardımların eyni zamanda Rusiya ilə Ukrayna arasında eskalasiyanı formalaşdıran amillərdən biri olduğunu da vurğulayır. Zahidov bunu məşhur amerikalı siyasi analitik John Mearsheimer-in fikirilə də sübut edir: “Rusiya Ukraynaya müdaxilə etməyə məcbur oldu, çünki ABŞ Ukraynada yardımlar adı altında öz təsirini artırmaq cəhdi edirdi.” Bu, Rusiyanı Ukraynaya düşmən mövqeyi tutmağa sürüklədi.

Politoloq qeyd edib ki, nüvə silahı istifadəsi ehtimalı hər zaman mövcuddur, lakin hal-hazırda bu ehtimalı yüksək qiymətləndirmir. “22 fevral hadisələrindən sonra bu ehtimal nisbətən daha da artıb, amma tərəflər anlayır ki, nüvə müharibəsi dünya üçün son deməkdir”. O, Soyuq Müharibə dövründə “qarşılıqlı məhvetmə doktrinası”na (“Mutually Assured Destruction”) istinad edib və nüvə silahının qalib edə bilməyəcəyini vurğulayıb.

Sultan Zahidov bildirir ki, nüvə silahı hal-hazırda sadəcə çəkindirmə vasitəsidir. “Nüvə silahları hazırda tərəflər üçün yalnız çəkindirmə vasitəsidir. Həm Rusiya, həm də ABŞ nüvə silahından bu məqsədlə istifadə edir. Nüvə silahından nə vaxt istifadə edilə bilər? Əgər Rusiya Ukraynada böyük itkilərlə üzləşərsə və ya Ukraynanın ABŞ tərəfindən təmin edilən silah və raketlərlə Rusiyanın daxilinə doğru intensiv zərbələri baş verərsə, o zaman Rusiya taktiki nüvə silahlarından istifadə etmək niyyətini ortaya qoya bilər. Hətta bu ehtimal reallaşa da bilər.”
Politoloq hesab edir ki, Tramp administrasiyası hakimiyyətə gəldiyi halda eskalasiya mərhələsinin azalma ehtimalı yüksəkdir. “Trampın bəyanatlarını nəzərə alsaq, ABŞ-nin bu məsələləri danışıqlar yolu ilə həll etməyə çalışacğını düşünə bilərik. Əgər bu baş verərsə, nüvə müharibəsi riski əhəmiyyətli dərəcədə azalacaq”.

Nihat Tahirov