Bir kitabın izi ilə

“Sağlam mühit” anlayışına diqqət çəkərək qeyd edək ki, ailə və cəmiyyətin uğuru proqressiv düşüncəli, sağlam həyat tərzinə malik gəncliklə mümkündür. Müasir dünyada narkomaniya və onun fəsadları ilə mübarizə qlobal problemlərindən birinə çevrilib. Bu gün, cəmiyyət gəncləri qorumalıdır ki, gələcəkdə gənclər də bizi qorusun.

Crossmedia.az xəbər verir ki, bu günlərdə, Azərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Kitabxana və İnformasiya Xidməti Mərkəzində yazıçı-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, universitetin baş müəllimi Sədaqət Fuadın “Uçurumlar qarşısında” adlı kitabının ilk təqdimat mərasimi keçirilib.

Tədbirdə Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidmətinin rəis müavini, “Polis” qəzetinin redaktoru, polis polkovniki Hafiz Təmirov, Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Narkotiklərlə Mübarizə İdarəsinin əməkdaşı, əməliyyat müvəkkili polis polkovnik-leytenantı Kamran Mailov, Azərbaycan Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin Ailə məsələləri şöbəsinin əməkdaşı Rafik Mahmudov, İTV-nin əməkdaşı, şərhçi Tural Dadaşov, Səhiyyə Nazirliyi İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzinin direktoru (İSİM) Səbinə Babayeva, Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) Aparatının əməkdaşı Azadə Novruzova, ADU-nun Maliyyə və təminat departamentinin müdiri Nüşabə Tanrıverdiyeva, universitetin müəllimləri, tələbələri və məzunları iştirak edirdilər. İştirakçıların geniş əhatəsi mövzunun aktuallıgını göstərirdi.

Müəllif çıxışında kitabın əsas mövzusundan - narkomaniya probleminin gənclərin taleyində yaratdığı faciələrdən söz açıb və qeyd edib ki, “Uçurumlar qarşısında” kitabındakı əsərləri həyatın acı iztirablarını yaşayan uşaqların, yeniyetmələrin və gənclərin taleyinə həsr olunub. O, narkomaniya kimi bəşəri bəlanın ədəbi dillə təqdimatının cəmiyyət üçün daha təsirli və düşündürücü olacağına inandığını bildirib. Həmçinin o, Azərbaycan Respublikası Narkomaniya və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının və Daxili İşlər Nazirliyinin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi barışmaz mübarizəni yüksək qiymətləndirərək, bu işdə hər bir vətəndaşın, xüsusən də gənclərin səfərbər olmasının vacibliyini vurğulayıb.

Tədbirdə moderator qismində şair, publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Jurnalistlər Birliyinin üzvü Zülfüqar Şahsevənli çıxış edib. O, müəllifin əsərlərinin gənclərin maarifləndirilməsində böyük rol oynadığını qeyd edib. Eləcə də universitetin Elmi Kitabxana və İnformasiya Xidməti Mərkəzinin direktoru Cəmilə Əliyeva, müəllifin ədəbiyyat sahəsindəki zəngin yaradıcılıq yolundan, onun gənclərin mənəvi-estetik tərbiyəsinə verdiyi töhfələrdən söz açıb.

Təqdimatda iştirak edən DİN Mətbuat Xidmətinin rəis müavini, polis polkovniki Hafiz Təmirov öz çıxışında insanları tədricən məhv edən, ölümə sürükləyən “ağ ölüm” adlandırdığımız narkomaniya bəlasından danışıb, gənc və yeniyetmələrin antinarkomaniya ruhunda tərbiyə olunmasında “Uçurumlar qarşısında” kitabının gənclərə təsirliliyindən bəhs etdi. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin əməkdaşı Rafik Mahmudov insanları fəlakətə sürükləyən, cinayətlərə sövq edən narkotik asılılığın ailələrdə yatatdığı ciddi problemlərdən söz açıb. O, “Uçurumlar qarşısında” kitabının profilaktik əhəmiyyətini qeyd edib. Həmçinin Ombudsman Aparatının əməkdaşı Azadə Novruzova çıxış edərək, gənclərin sağlam həyat tərzi və maarifləndirilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

Narkotikdən istifadə nəticəsində həyatın kəndarına düşən insanlar üçün yazılmış, təcrübəyə əsaslanan bədii ədəbiyyatın mütaliəsinin nə qədər əhəmiyyətli oldugu mütəxəssislərin diqqət mərkəzindədir. Şəxsi təcrübəyə əsaslanan bədii əsər oxumaq, məsələn, xatirələr, avtobioqrafik romanlar və ya real hadisələrdən ilhamlanan əsərlər “asılılıq yaşayan” və ya sağalma mərhələsində olan insanlar üçün mühüm rol oynaya bilər.

Şəxsiyyət və "onun tək olmamaq" hissi insanın agır zamanlarında əhəmiyyət daşıyır. Belə bir durumda, insan qəhrəmanın oxşar əzablardan keçdiyi bir hekayəni oxuduqda, özünü tanıyır. Bu, sağalma yolundakı əsas maneələrdən biri olan təcrid hissini aradan qaldırır. "Əgər kimsə bunun öhdəsindən gələ bilirsə, mən də bacararam" düşüncəsi insana qüvvət verir. Bu ətrafı tanımanı gücləndirir, emosional rahatlıq təmin edir və daxili gərginliyi azaldır - "Mən xaosda deyiləm, xəstəliyi olan bir insanam" düşüncəsini aşılayır.

Bədii əsər, insana emosiyaları, real həyatda travmanı yenidən yaşamaq əvəzinə, mətn vasitəsilə təhlükəsiz şəkildə yaşamağa imkan verir. Oxumaqla insan ağlaya, qəzəblənə, empatiya qura və bununla da daxili gərginliyi aradan qaldıra bilər. Bu, emosional terapiyanın bir formasıdır, ədəbiyyat gündəlik həyatda sözlə ifadə edilə bilməyən ağrıları insana emal etməyə kömək edir.

Bədii ədəbiyyat, bəzən həyata yeni bir baxış bucağının inkişaf etdirilməsinə kömək edir. Ədəbi mətn sadəcə əzabları təsvir etmir, o, tez-tez transformasiyanı - qəhrəmanın uğursuzluqdan anlaşılmaya, daxili azadlığa gedən səyahətini təsvir edir. Bu cür hekayələr gələcək üçün bir modelə çevrilir və şəxsi dəyişiklik üçün təkan verici ola bilir.

Bu kimi əsərlər gənclərdə empatiya qurmaq və düşüncənin inkişaf etdirilməsinə yardımçı olur. Asılılıq haqqında ədəbiyyat oxumaq insana öz hərəkətlərini yenidən düşünməyə və nəticələrini başqalarının təcrübələri baxımından görməyə kömək edir. Eyni zamanda, empatiya inkişaf edir - yaxınları, özü və digər asılılar üçün perespektiv görsənir. Bu, psixoloji bərpanın vacib bir komponentidir.

Asılılıqda olan gənclərin intellektual və mənəvi reabilitasiyası çox vacibdir və mütaliə prosesi reabilitasiya gücünə malikdir. Uzun müddət davam edən xaos və dağıntıdan sonra oxumaq, idrak və emosional funksiyaları, diqqət, yaddaş, düşüncə və təxəyyülü bərpa etməyə mütaliə kömək edir. Bu durumda, ədəbiyyat realistik mənaya, insan ləyaqətinin bərpasına aparan körpüyə çevrilir.

Asılılıq halında olan gənclərə psixoterapiya və dəstək qruplarının olması vacibdir. Asılılıq müalicə mərkəzləri və reabilitasiya proqramları getdikcə daha çox biblioterapiyadan istifadə edir, bu cür mətnləri oxumaq və müzakirə etmək rahatladır və ümidləndirir. İnsanların öz təcrübələrini sözlə ifadə etməsinə və sağalma prosesində iştirak edən digər insanlarla dialoq qurmasına kömək edir.

Təqdimatı keçirilən kitabla yaxından tanış olduqra alman əsilli Amerika yazıçısı Çarlz Bukovskinin, rus yazıçısı Valentin Rasputinin sujetləri yada düşür. Kitabda mənəvi tənəzzülü və daxili mübarizəni “Yaşa və xatırla” düşüncəsi ilə qarşılaşırsan.

Şəxsi təcrübələrə əsaslanan bu bədii  əsəri oxumaq yalnız əyləncə və ya təhsil deyil, həm də şəxsi düşüncələri düzgün anlamaq və sağalma formasıdır. Asılılıqdan azad olmaga kömək edir, insanın özü və dünya ilə yenidən əlaqə qurmağa, hissləri yenidən ifadə etməyi öyrənməyə, ümid tapmağa və addım-addım həyatlarının daxili mənasını yenidən qurmağı öyrədir.

Müəllif “sağlam mühit” anlayışına xüsusi diqqət çəkərək qeyd edir ki, ailə və cəmiyyətin uğuru sağlam düşüncəli, sağlam həyat tərzinə malik gəncliklə mümkündür. Sonra, mərasimi ədəbi söhbətlər, səmimi duyğular və işıqlı fikirlərlə yadda qaldı. “Uçurumlar qarşısında” əsəri tələbələrin yaddaşında bir yol göstərici kimi iz qoyaraq, gəncliyin sağlam gələcəyinə inam hissini daha da möhkəmləndirəcək.