Politoloq: “Avropa İttifaqı ikili standartlarda ittiham olunur” - AÇIQLAMA
Avropa İttifaqı Şurası mayın 27-də keçiriləcək sammitdə Macarıstanın Avropa İttifaqındakı (Aİ) səsvermə hüququndan məhrum edilməsini müzakirəyə çıxaracaq. Bu müzakirələr Aİ-nin hüquqi bazasını təşkil edən və təşkilatın təməl prinsiplərinin qorunmasını nəzərdə tutan Müqavilənin 7-ci maddəsinə əsaslanır. Həmin maddəyə görə, əgər bir üzv dövlət Aİ-nin fundamental dəyərlərini – demokratiya, insan hüquqları, qanunun aliliyi kimi prinsipləri – ciddi şəkildə pozarsa, həmin ölkənin Aİ-nin qərar qəbuletmə mexanizmlərində iştirak hüququ məhdudlaşdırıla bilər.
Bu məsələ ətrafında yaranan siyasi diskussiyalar, Avropa İttifaqının daxilindəki dəyərlər böhranını və qurumun gələcək perspektivlərini sual altına alıb. Məsələ ilə bağlı politoloq Natiq Miri Crossmedia.az-a açıqlamasında bildirib ki, Aİ rəhbər strukturlarının son illərdə özlərinin qəbul etdiyi demokratik dəyərlərə zidd fəaliyyət göstərməsi birliyin gələcəyini riskə atır:
“Avropa İttifaqı ikili standartlarla idarə olunur. Bəzi dövlətlərə qarşı sərt tədbirlər görülür, digərlərinin isə eyni və ya daha ağır dərəcəli qanun pozuntularına göz yumulur. Bu isə Aİ-nin öz daxilində parçalanma prosesini daha da sürətləndirə bilər”, – deyə politoloq vurğulayıb.
Natiq Miri qeyd edir ki, Macarıstan Aİ-nin bəzi qərarlarını mütəmadi şəkildə veto etməklə və milli maraqları ön planda saxlayan müstəqil siyasət yürütməklə fərqlənir. Bu davranış Aİ-nin ortaq mövqedən çıxış etməsinə və çevik qərar vermə qabiliyyətinə ciddi əngəl törədir. Politoloqun sözlərinə görə, bu səbəbdən Aİ rəhbərliyi Macarıstanı cəzalandırmaqla digər “itaətsiz” ölkələrə mesaj verməyə çalışır:
“Əgər Macarıstan səsvermə hüququndan məhrum edilərsə, bu yalnız Macarıstana deyil, həm də oxşar mövqedə dayanan digər üzv ölkələrə bir xəbərdarlıq olacaq. Amma bu tədbir yalnız qısa müddətli effekt verə bilər. Əsas problem Aİ-nin strukturunda və ikili yanaşmasındadır”.
Politoloq həmçinin vurğulayıb ki, Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı başladığı hərbi müdaxilə Aİ-nin daxilində siyasi birliyin və çevik qərarvermə mexanizmlərinin nə qədər zəif olduğunu üzə çıxarıb. Macarıstan və bəzi digər ölkələrin Rusiyaya qarşı sərt sanksiyalara qarşı çıxması Aİ-nin vahid və sərt mövqe nümayiş etdirməsinə mane olub.
“Macarıstanın yanaşması nəticəsində Aİ-nin Rusiyaya qarşı qəbul etdiyi sanksiyalar gecikdi və ya yumşaldıldı. Bu isə Avropanın öz təhlükəsizliyini təmin etmək imkanlarını zəiflətdi”, – deyə politoloq bildirib.
Açıqlamasında politoloq Avropa İttifaqının terrora qarşı mübarizədə də ikili standartlar tətbiq etdiyini xüsusi olaraq vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, PKK terror təşkilatının Avropada, xüsusilə Almaniya və Fransada maliyyələşməsi, təşkilatlanması və fəaliyyət göstərməsi Aİ-nin bu sahədəki qeyri-obyektiv yanaşmasını göstərir:
“Əgər Aİ terrorla mübarizədə həqiqətən prinsiplərə əsaslanırsa, PKK-nın Avropa ölkələrində bu qədər açıq fəaliyyətinə imkan verilməməli idi. Bu isə göstərir ki, Aİ yalnız siyasi maraqları əsas götürərək mövqe sərgiləyir, bu isə onun fundamental dəyərlərinə ziddir”.
Natiq Miri bildirir ki, Aİ-nin əsas problemi Macarıstan kimi üzv ölkələrin davranışları deyil, təşkilatın qəbul etdiyi dəyərlərə özünün belə əməl etməməsidir. Bu vəziyyət isə təşkilatın gələcək perspektivlərini sual altına salır:
“Əgər Aİ bu ikili standartlardan əl çəkməsə və bütün üzv dövlətlərə eyni hüquqi və siyasi çərçivədə yanaşmasa, bu, təkcə Macarıstanla bağlı deyil, bütövlükdə Aİ-nin dağılması ilə nəticələnə bilər. Bütün bunlar göstərir ki, qurum daxili islahatlara və prinsiplərə qayıdışa ciddi ehtiyac duyur”.
Politoloq əlavə edir ki, Macarıstanın səsvermə hüququnun məhdudlaşdırılması kimi qərarlar birliyin qısa müddətli funksionallığını təmin edə bilər, lakin struktur problemləri həll etmədən uzunmüddətli sabitlik mümkün deyil.
Mədinə Cəlilova
17:47 23.05.2025
Oxunuş sayı: 14466
