Gürcüstanda baş verənlər: hadisələrin axarı hara gedir? - ANALİZ

Cənubi Qafqaz regionu tarixən geosiyasi rəqabət meydanı olub və burada baş verən hadisələr həm regional, həm də beynəlxalq səviyyədə diqqət mərkəzindədir. Gürcüstan, bu regionun strateji əhəmiyyət daşıyan dövlətlərindən biri olaraq, Azərbaycanın yaxın qonşusu və mühüm tərəfdaşıdır. İki ölkə arasındakı dərin tarixi, mədəni və iqtisadi əlaqələr, həmçinin enerji və nəqliyyat layihələri ilə bağlı əməkdaşlıq bu münasibətləri daha da möhkəmləndirir.

Son dövrlərdə Gürcüstanda baş verən daxili siyasi və sosial dəyişikliklər, regiondakı mövcud tarazlıqlara təsir göstərə biləcək potensiala malikdir. Bu hadisələr Azərbaycanın diqqət mərkəzində olmaqla yanaşı, ölkənin strateji maraqları üçün müəyyən risklər və imkanlar yaradır. Gürcüstanın sabitliyi və inkişafı Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi, ticarət marşrutları və regional əməkdaşlıq üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycanın Gürcüstanda baş verən hadisələrə münasibətini təhlil edərkən bir neçə mühüm faktor nəzərə alınmalıdır. Gürcüstan Azərbaycan üçün strateji önəm daşıyan qonşu ölkədir. Hər iki dövlət arasında tarixi, mədəni, iqtisadi və enerji əməkdaşlığı ilə bağlı çoxsaylı ortaq maraqlar mövcuddur. Bu təhlil Azərbaycanın rəsmi mövqeyini, regiondakı maraqlarını və mümkün yanaşmalarını nəzərdən keçirəcək.

Gürcüstanda baş verən hadisələr siyasi, iqtisadi və sosial aspektlərdən qaynaqlanır. Siyasi arenada müxalifət və iqtidar arasındakı gərginliklər, Qərb və Rusiya təsirləri və ölkənin Avropa İttifaqına inteqrasiyası istiqamətindəki səylər əsas müzakirə mövzularıdır. Eyni zamanda, iqtisadi problemlər, sosial narazılıqlar və milli təhlükəsizlik məsələləri də ölkədə sabitliyin zəifləməsinə səbəb ola bilər. Bu kimi vəziyyətlər region dövlətlərinin, o cümlədən Azərbaycanın, diqqət mərkəzindədir.

Gürcüstan Azərbaycanın enerji layihələrində mühüm tranzit ölkədir. Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC), Bakı-Tbilisi-Ərzurum (BTE) və Cənub Qaz Dəhlizi kimi strateji layihələr məhz Gürcüstan ərazisindən keçir. Buna görə də, Gürcüstanda hər hansı bir siyasi və ya sosial qarışıqlıq bu layihələrin təhlükəsizliyinə birbaşa təsir edə bilər.

Azərbaycan Gürcüstanın ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir. İki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq, xüsusilə nəqliyyat və turizm sahələrində mühüm əhəmiyyət daşıyır.

Gürcüstanda böyük Azərbaycanlı icması yaşayır. Bu icma hər iki ölkə arasında mədəni körpü rolunu oynayır və Azərbaycanın xarici siyasətində diqqət mərkəzindədir.

Azərbaycan rəsmi olaraq Gürcüstanın daxili işlərinə qarışmama prinsipini müdafiə edir və bu yanaşma ölkənin xarici siyasətində mühüm yer tutur. Bununla belə, Gürcüstandakı sabitliyin qorunması Azərbaycanın maraqlarına uyğundur. Azərbaycan, ehtimal ki:
•    Gürcüstanın sabitliyi və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyən bəyanatlar verəcək;
•    Regionda hər hansı xarici təsirin balansını qorumağa çalışacaq;
•    Enerji layihələrinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Gürcüstan hökuməti ilə yaxın əməkdaşlıq edəcək.
Gürcüstanda baş verən hadisələr Rusiyanın regiondakı təsirini gücləndirə bilər. Bu, Azərbaycanın müstəqil enerji siyasətinə təhlükə yarada bilər. Azərbaycan Gürcüstanın Qərbə inteqrasiya səylərinə neytral mövqe nümayiş etdirir. Lakin bu prosesin enerji layihələrinə müsbət təsir göstərə biləcəyi ehtimal edilir. Gürcüstandakı qeyri-sabitlik regionda təhlükəsizlik problemlərini artıraraq Azərbaycanın qərarlarına təsir edə bilər. Azərbaycan bu kontekstdə regional əməkdaşlığı gücləndirməklə sabitliyi qorumağa çalışır.
Azərbaycanın Gürcüstanda baş verən hadisələrə reaksiyası "sakit güc" yanaşması ilə xarakterizə olunur. Bu yanaşma aşağıdakı addımları ehtiva edə bilər:
•    Diplomatik kanallar vasitəsilə Gürcüstan hökuməti ilə dialoqu davam etdirmək;
•    Enerji layihələrinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün müvafiq tədbirlər görmək;
•    Regiondakı maraqları qorumaq üçün balanslı siyasət aparmaq.

Azərbaycanın Gürcüstanda baş verən hadisələrə yanaşması mövcud maraqlarının qorunması və regiondakı sabitliyin təmin edilməsi üzərində qurulub. Ölkənin strateji mövqeyi onun həm regional, həm də qlobal səviyyədə nüfuzunu qorumaq məqsədini daşıyır. Gürcüstanla əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi, Azərbaycan üçün həm iqtisadi, həm də siyasi üstünlüklər yaradır. Beləliklə, Azərbaycanın balanslaşdırılmış və praqmatik yanaşması regiondakı sabitliyin qorunmasına mühüm töhfə verə bilər.

Ağa Əsa