Suriyalı qaçqınlar Türkiyəni tərk edəcək?
Türkiyənin daxili işlər naziri xəbərdarlıq edib ki, Suriyanın Hələb şəhərinə qayıtmaq istəyən qaçqınlar üçün hələlik təhlükəsizlik təmin edilməyib. Türkiyə bildirib ki, əgər üsyançılar ötən həftə Dəməşqin nəzarətindən çıxardığı Hələbi tamamilə ələ keçirərsə, hazırda Türkiyədə yaşayan üç milyon suriyalı qaçqının əksəriyyəti geri qayıtmaq üçün addımlar atacaq.
Lakin nazir qeyd edib ki, Hələbə kütləvi qayıdış üçün hələ uyğun zaman deyil. Daxili işlər naziri Əli Yerlikaya deyib: “Hələblilərin şəhərlərini çox sevdiyini bilirik. Onlarla görüşlərimizdə bu həvəsi açıq şəkildə görürük. Amma onlara “gözləyin, hələ təhlükəsiz deyil” deyirik.”
Nazir əlavə edib ki, hər kəs sülh və təhlükəsizliyi təmin edildiyini görəndə və ya hiss edəndə vətənə qayıtmağı düşünür. Hazırda Türkiyədə yaşayan suriyalıların 42 faizi, yəni təxminən 1,25 milyon insan, Hələb bölgəsindən gələn qaçqınlardır. Üsyançıların Hələbi nəzarətə alması, qaçqınların qayıdışı məsələsində güclü maraq yarada bilər.
Türkiyədə 880 min suriyalı, əsasən Suriya ilə sərhəd olan Qaziantep, Şanlıurfa və Hatay vilayətlərinə sığınıb. Rəsmi məlumatlara görə, daha 500 min qaçqın İstanbulda qeydiyyatdadır.
Türkiyə, Suriyanın şimalında əməliyyatlarını davam etdirərək bəzi əraziləri nəzarətə götürüb. Bu ilin əvvəlindən etibarən, təxminən 110 min suriyalı vətənə qayıdıb. Onlar Bəşər Əsəd rejiminin təzyiqləri və 13 il davam edən müharibənin fəsadları ilə üzləşmiş şəxslərdir.
Ekspertlər isə genişmiqyaslı qayıdış dalğasının yaxın zamanda baş verməyəcəyini düşünürlər. Bunun səbəbi, qaçqınların bəzilərinin Türkiyədə on ildən çox vaxt keçirməsi və təxminən 1,5 milyonunun burada böyüməsi və təhsil almasıdır.
Bir humanitar işçi bildirib ki, hazırkı qış şəraiti, insanların dağıdılmış evlərə, təhsil və səhiyyə sistemlərinə qayıtmaq istəyinə mane olur. Lakin bəzi ailələr, xüsusilə müvəqqəti olaraq qayıtmağı düşünə bilər. Adının açıqlanmasını istəməyən həmin işçi qeyd edib ki, insanların geri qayıtmaq qərarı əsasən üsyançıların nəzarət etdikləri ərazilərdə sabitliyi təmin etməsindən asılı olacaq.
Gülay Qəribova
06:21 05.12.2024
Oxunuş sayı: 18891
