Bakı Bulvarında Müslüm Maqomayevlə tanışlıq...

Dünən axşamüstü, Bakı Dənizkənarı Bulvarının geniş və sakit yollarında gəzərkən, gözlərim hər zaman maraqla baxdığım bir abidə üzərində dayandı. Dənizdən gələn təravətli meh, havanın sərinliyi və ətrafdakı sakitlik mənim içimi dərin düşüncələrə qərq edirdi. Qarşımda, musiqinin səsinin hər dalğasında eşidilən, bir zamanlar dünya səhnələrini fəth etmiş böyük sənətkar Müslüm Maqomayevin abidəsi dayanırdı.

Bu dəfə mən tək deyildim. Bir neçə turist də bu heykəlin ətrafında dayanmışdı, lakin onların arasında bir italyan diqqətimi çəkdi. O, əlindəki bələdçi kitabçasını diqqətlə oxuyarkən, abidəyə baxan gözlərində bir heyranlıq vardı. Nəhayət, o, yanındakı digər turistə dönərək dedi:
— Bu, Müslüm Maqomayevdir. Azərbaycanın musiqi ulduzu, dünya səhnələrinin fəthkarı, vəsaitin qulağında dalğalanan bir sənətkardır.

Bu sözlər mənim ürəyimi qürurla doldurdu. Dərhal söhbətə qoşulmaq istədim və ona yaxınlaşıb soruşdum:
— Siz onun haqqında məlumatlısınız, deməli?

İtalyan gülümsəyərək cavab verdi:
— Bəli, onun bir neçə mahnısını dinləmişəm. Lakin həyatını və sənətini ətraflı bilmirəm. Mənə bu barədə daha çox məlumat verərsinizmi?

Mən dərhal fürsəti əldən vermədim və Müslüm Maqomayevin həyatına dair maraqlı faktları onunla paylaşmağa başladım. Ona, Maqomayevin 1942-ci ildə Bakıda musiqiçi ailəsində doğulmasını, özünün məşhur bəstəkar babasının irsinə sahib olduğunu və kiçik yaşlarından musiqiyə olan sevgisinin onun taleyini necə formalaşdırdığını izah etdim.

Gənc italyan sanki daha da maraqlanaraq dedi:
— Mən həmişə onun həm opera, həm də estrada musiqisində güclü olduğunu eşitmişdim, amma belə geniş bir repertuarı olduğunu təsəvvür etmirdim.

— Hə, bu doğrudur, — dedim. — Müslüm Maqomayevin səsi o qədər genişdir ki, həm Puççininin “Toska”sından, həm də estrada mahnılarından böyük uğurla ifa edə bilərdi. Onun “Bohema həyatı” və “Azərbaycan” kimi mahnıları hələ də çox sevilir.

Turistlərdən biri maraqla soruşdu:
— Amma mənim sualım var: Bu abidənin burada olması təsadüfi deyil, yoxsa xüsusi bir mənası var?

Mən cavab verdim:
— Bəli, bu yerin seçilməsi xüsusi səbəblərdən irəli gəlir. Müslüm Maqomayevin səsi və sənəti hər zaman dənizlə, geniş səmanın təbii harmoniyası ilə əlaqələndirilir. Onun musiqisi, sanki dənizdən gələn hər dalğada canlanır. Dəniz bu heykəlin yanında bir növ onun səs dalğalarını simvolizə edir.

İtalyan bir müddət abidəyə diqqətlə baxdı və dedi:
— Mənim üçün bu abidənin mövqeyi çox təsir edici oldu. Həqiqətən də, onun musiqisi dəniz kimi sonsuz və əbədi olmalıdır.

Bu söhbət mənim üçün də unudulmaz an oldu. Müslüm Maqomayevin musiqisinin yalnız Azərbaycanda deyil, bütün dünyada necə sevilərək xatırlandığını görmək, onun irsinin ölməzliyini bir daha təsdiq etdi.

Xüsusilə də "O More" adlı mahnısını dənizə həsr etməsi, onun sənətinin dərinliyini və dənizin sonsuz simvolikasına necə uyğun gəldiyini göstərir. Maqomayevin musiqisi hələ də hər bir kəsin ruhuna toxunur. O, yalnız Azərbaycan mədəniyyətinin deyil, dünya musiqi tarixi üçün əbədi bir iz buraxmışdır. Onun adı və səsi, Bakının Dənizkənarı Bulvarında olduğu kimi, hər yerdə parlaq şəkildə əks olunmağa davam edir.

Əsli Telmanqızı