Kibercinayətlər durmadan artır, vətəndaşlar təşviş içində: Nə etməli?
Vətəndaşların bank kartlarına müxtəlif kiber üsullarla müdaxilə halları var. Daxili İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, vətəndaşların bank kartlarına müxtəlif kiber üsullarla müdaxilə halları var.
Qeyd olunub ki, məxfi məlumatların naməlum şəxslərə verilməsi maliyyə itkisinə və kredit öhdəliklərinin yaranmasına səbəb olur.
"CVV/CVC kodu, SMS vasitəsilə göndərilən OTP kodu, sizə məxsus digər sistemlərə giriş üçün lazım olan loqin və şifrələr, eləcə də kartın PİN kodu naməlum şəxslərə ötürüldüyü halda hesabdakı pul vəsaiti, yaxud hesabda pul olmadığı təqdirdə kredit vəsaiti oğurlana bilər".
DİN bir daha vətəndaşlara şübhəli zənglərdən gələn cəlbedici qazanc, sığorta, viza işləri, bank hesablarının möhkəmləndirilməsi, mədaxil üzrə ödənişlərlə bağlı təkliflərə qarşı diqqətli olmağı tövsiyə edir:
"Qəti şəkildə şəxsi bank məlumatlarınızı naməlum şəxslərə verməyin, təhlükə realdır".
Son zamanlar kibercinayətkarlığın artması müxtəlif məqamlarla, o cümlədən vətəndaşların inamından sui-istifadə, istifadəçi diqqətsizliyi və informasiya kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı ilə əlaqələndirilir. Bəlkə də, bu faktorların hər biri qeyd olunan məsələdə az-çox rol oynayır. Amma fakt faktlığında qalır. İnsanlar artıq səksəkə içindədirlər. Elə isə nə etməli?
Bu barədə Crossmedia.az-a danışan İKT mütəxəssisi Elvin Abbasov bildirib ki, Son zamanlar vətəndaşların bank kartlarına müxtəlif kiber üsullarla müdaxilə hallarının artması, kiberdələduzluğun, xüsusən də fişinq və sosial mühəndislik cəhdlərinin geniş yayıldığını göstərir: "Bank kartı məlumatlarının oğurlanmaması üçün qorunmağın əsasını şəxsi məsuliyyət və texnoloji ehtiyatlılıq təşkil edir. Heç vaxt kartın üzərindəki tam nömrə, arxa tərəfindəki CVV/CVC kodu, son istifadə tarixi və bankdan gələn birdəfəlik SMS təsdiq kodları (OTP) üçüncü şəxslərlə (özünü bank işçisi, alıcı və ya polis kimi təqdim edən) paylaşılmamalıdır. Hər hansı şübhəli zəng və ya mesaj olduqda, dərhal əlaqə kəsilməli və birbaşa bankın rəsmi qaynar xətti ilə əlaqə saxlanılmalıdır. Onlayn əməliyyatlar yalnız HTTPS ilə şifrələnmiş və etibarlı olduğu bilinən saytlarda aparılmalıdır.
Ümumi olaraq görüləcək tədbirlər arasında ən əsası kiber-gigiyena qaydalarına riayət etməkdir. Bu, kartlar üçün gündəlik və ya aylıq limitlərin təyin edilməsi, iki-faktorlu autentifikasiyanın (2FA) bütün mümkün xidmətlərdə aktivləşdirilməsi və şübhəli hərəkətlər barədə bildirişlərin aktiv edilməsidir. Bundan əlavə, naməlum mənbələrdən gələn linklərə daxil olmamaq, e-poçt və ya ani mesajlaşma proqramları vasitəsilə göndərilən naməlum faylları və ya tətbiqləri yükləməmək vacibdir. Kart məlumatlarını saxlamaq üçün yalnız təhlükəsiz virtual kartlar və ya tanınmış elektron pul kisəsi xidmətlərindən istifadə edilməsi məsləhətdir. Telefonunuzda və ya kompüterinizdəki brauzerlərin, əməliyyat sisteminin və antivirus proqramlarının daim yenilənməsi də kiberhücumlardan qorunmağın mühüm elementidir.”
Fatimə Eynullazadə
10:12 10.12.2025
Oxunuş sayı: 1562
