Qulu Məhərrəmli: Bir çox müəllim tələbələrin tədqiqat işlərinə başdansovdu yanaşır
Azərbaycanın elmi mühiti ölkənin sosial-iqtisadi inkişafının mühüm dayaqlarından biridir və dövlətin bu istiqamətdə atdığı addımlar son illərdə daha geniş məzmun kəsb etmişdir. Prezident İlham Əliyevin AMEA-nın 80 illik yubileyi münasibətilə irəli sürdüyü strateji hədəflər elmi mühitin modernləşdirilməsi və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması üçün yeni çağırışlar müəyyənləşdirir. Lakin mövcud elmi potensialın effektiv şəkildə gerçəkləşməsi üçün bir sıra struktur problemlərin həllinə ehtiyac olduğu artıq kənardan da aydın görünür.
Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədri, professor Anar İskəndərovun dəyirmi masada səsləndirdiyi fikirlər bu sahədəki ən ağrılı məsələlərdən birinin üzərinə işıq salır: tələbələrin elmi tədqiqatlara münasibəti və elmi rəhbərlik institutunun yetərincə işləməməsi. Elmi rəhbərlərin nəzarət və istiqamətləndirmə funksiyasının formal xarakter kəsb etməsi, mövzuların elmi dəyər baxımından düzgün seçilməməsi və müzakirəyə çıxarılan sənədlərin oxunmamış qalması nəticə etibarilə müdafiələrdə zəif performansla özünü göstərir. Təcrübə göstərir ki, tələbə yalnız mövzuya dərindən yanaşmaqla, metodoloji təhlil aparmaqla və elmi məntiq formalaşdırmaqla auditoriya qarşısında öz fikrini əminliklə ifadə edə bilər.
Bunun baş vermədiyi hallarda isə yaranan mənzərə bütün sistem üçün mənfi təsir yaradır: elmi tədqiqat adı ilə təqdim olunan işlər innovativ məzmundan məhrum olur, Ali Attestasiya Komissiyasının ekspertizasından keçməkdə çətinlik çəkir, elmi kadrların formalaşmasında keyfiyyət meyarları aşağı düşür. Nəticə etibarilə, elmi fəaliyyət ölkənin inkişafına impuls vermək əvəzinə formal prosedura çevrilir.
Bu problemlərin qeyd olunması tənqiddən daha çox, sistemin sağlamlaşdırılması üçün zəruri çağırış kimi qiymətləndirilməlidir. Çünki Azərbaycan elminin beynəlxalq rəqabətə çıxması, intellektual kapitalın güclənməsi və yeni elmi nəsillərin yetişməsi məhz bu köklü məsələlərin həllindən keçir.
Məsələ ilə bağlı Bakı Dövlət Universitetinin Multimedia və elektron kommunikasiya kafedrasının müdiri, professor Qulu Məhərrəmli Crossmedia.az-la öz fikirlərini bölüşüb: "Anar İsgəndərovun fikirlərini tam dəstəkləyirəm. Çünki Anar müəllim təkcə ictimai fəaliyyətlə məşğul olan şəxs deyil, həm də pedaqoji sahədə fəal çalışan, dərs deyən, kafedra müdiri kimi prosesləri yaxından müşahidə edən bir mütəxəssisdir.
Təəssüf ki, vəziyyət, həqiqətən, belədir. Bir çox müəllim tələbələrin tədqiqat işlərini səmimi şəkildə oxumur, onları başdansovma yanaşma ilə qiymətləndirir. Tələbəyə dəqiq istiqamət vermir və yaxud bunu bacarmır. Biz demək olar ki, bu hadisələrin hər gün şahidi oluruq.
Bu məsələnin həllinə gəlincə, düşünürəm ki, ən əsas tədbir müəllimin öz üzərində işləməsi, işinə vicdanla yanaşmasıdır. Aldığı maaşın müqabilində heç olmasa tələbənin tədqiqat işinə diqqət yetirsin, onu həvəsləndirsin və stimullaşdırsın. Çünki tələbə gördükdə ki, müəllim onun yazısını oxumur və sadəcə yola verir, təbii olaraq motivasiya itir və nəticədə keyfiyyətsiz işlər ortaya çıxır".
Professor, həmçinin müəllimin məsuliyyətli olmalı olduğunu və tələbəni həvəsləndirməli, xüsusən də magistr işlərinə son dərəcə həssas yanaşmalı olduğunu qeyd edib: "Əks halda, ortaya keyfiyyətsiz materialların çıxması qaçılmazdır".
Elmir Heydərli
13:17 04.12.2025
Oxunuş sayı: 1711
