Qarabağa qayıdışda xoş dinamika müşahidə olunur - Açıqlama
Azərbaycanın müasir tarixində elə hadisələr var ki, onlar təkcə bir dövrün deyil, bütövlükdə millətin yaddaşına, dövlətçilik ənənəsinə və gələcək inkişaf istiqamətlərinə dərin iz buraxır. 2020-ci ildə Vətən müharibəsində əldə olunan tarixi Qələbə, ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpası və bunun nəticəsində başlanan “Böyük Qayıdış” prosesi məhz belə hadisələr sırasına daxildir. Bu gün artıq həmin Qələbənin bəhrələri xalqımızın həyatında konkret nəticələr kimi öz əksini tapmaqdadır. İşğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda həyat yenidən canlanır, kəndlər və şəhərlər dirçəlir, yollar, məktəblər, xəstəxanalar, sənaye və kənd təsərrüfatı obyektləri ardıcıl şəkildə inşa olunur.
“Böyük Qayıdış” təkcə fiziki məskunlaşma prosesi deyil; bu, həm də milli qürur, dövlət iradəsi və xalqın tarixi ədalətə qovuşmasının simvoludur. Azərbaycan dövləti bu prosesi ardıcıl, planlı və strateji əsaslarla həyata keçirir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qəbul olunmuş “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı” bu baxımdan mühüm yol xəritəsi rolunu oynayır. Proqramda müasir beynəlxalq təcrübə, davamlı inkişaf meyilləri, iqtisadi və sosial resursların səmərəli bölgüsü, həmçinin ekoloji tarazlığın qorunması kimi amillər nəzərə alınmışdır.
Bu gün Zəngilan rayonu “Böyük Qayıdış”ın növbəti mərhələsinin reallaşdığı bölgə kimi xüsusi yer tutur. Zəngilanın Ağalı və Məmmədbəyli kəndlərində artıq həyat öz axarına düşüb. Dövlət başçısının həmin kəndlərin sakinləri ilə görüşü və onlara mənzillərin açarlarını təqdim etməsi bu tarixi prosesin canlı təcəssümüdür. Bu, sadəcə bir inzibati akt deyil, illərlə yurd həsrəti ilə yaşayan insanların qəlbində ümid çırağının yenidən yanması deməkdir.
Azərbaycanın 2030-cu ilədək müəyyən etdiyi beş Milli Prioritetdən biri məhz bu Böyük Qayıdış prosesidir. Çünki Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpası təkcə bir bölgənin deyil, ümumilikdə ölkə iqtisadiyyatının, sosial strukturunun, milli birliyin və dövlət müstəqilliyinin möhkəmlənməsinin əsas sütunlarından biridir. Artıq 40 mindən çox vətəndaş azad edilmiş torpaqlarda yaşayır, çalışır, ölkə həyatına fəal şəkildə inteqrasiya olunur. Gələn illərdə bu rəqəmin daha da artacağı gözlənilir.
Ən önəmlisi isə odur ki, dövlət yalnız evlərin tikintisi ilə kifayətlənmir — bu ərazilərdə məşğulluğun təmin edilməsi, icma həyatının bərpası, sosial inteqrasiyanın gücləndirilməsi və insanların layiqli həyat şəraitinə uyğunlaşdırılması kimi məsələlər də diqqət mərkəzində saxlanılır. Beləliklə, Böyük Qayıdış təkcə keçmişə dönüş deyil, həm də gələcəyə inamla addımlayan, modern və dayanıqlı bir Azərbaycan modelinin formalaşması deməkdir.
Azərbaycanın bərpa və məskunlaşma siyasəti bu gün artıq beynəlxalq səviyyədə də nümunə kimi dəyərləndirilir. Münaqişədən sonrakı dövrdə həyata keçirilən planlı və sürətli reabilitasiya tədbirləri bir çox ölkələr üçün öyrəniləsi təcrübə sayılır. Əminliklə demək olar ki, yaxın gələcəkdə bu “Azərbaycan modeli” dünyada post-münaqişə bərpası sahəsində unikal nümunə kimi qəbul ediləcəkdir.
Məsələ ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Tənzilə Rüstəmxanlı öz fikirlərini Crossmedia.az-la bölüşüb:
""Böyük Qayıdış"ın növbəti mərhələsi məhz Zəngilanda reallaşır. Rayonunun Məmmədbəyli və Ağalı kəndlərinin sakinləri ilə görüşündə dövlət başçısı doğma torpaqlarına qayıdan vətəndaşlara mənzillərin açarlarını təqdim edib.
Azərbaycan 5 ilə yaxındır tarixi torpaqlarını Qarabağ və Şərqi Zəngəzuru işğaldan azad edib. Bu ərazilərdə yeni inkişaf mərhələsi başlayıb. Məlumdur ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərə böyük qayıdış Azərbaycanın 2030-cu ilədək beş Milli Prioritetindən biri kimi müəyyən olunub. Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş, “Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinə Böyük Qayıdışa dair I Dövlət Proqramı”nın hazırlanmasında mütərəqqi beynəlxalq təcrübə, bu sahədə strateji inkişaf tendensiyaları, işğaldan azad edilmiş ərazilərin sosial-iqtisadi potensialı və dünya iqtisadiyyatının müasir çağırışları nəzərə alınıb. Bütövlükdə azad edilmiş ərazilərdə 40 mindən çox insan yaşayır, çalışır, işləyir. Gələn il Qarabağa qayıdacaq vətəndaşların sayı böyük dərəcədə artacaq. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda yalnız quruculuq-abadlıq işləri yox, eyni zamanda məskunlaşma işləri, insanların öz dədə-baba torpaqlarına qayıtması da uğurla həyata keçirilir.
Onlara sadəcə ev verilməklə kifayətlənilmir, həmin insanların məşğulluq məsələləri də prioritet məsələlərdən sayılır. Müvafiq dövlət qurumları bu məsələ ilə bağlı çox ciddi məşğul olurlar. Eyni zamanda yerli icmaların yaradılması, insanlar arasında sosiallaşmanın təmin edilməsi, sakinlərin şəraitə uyğunlaşdırılması, əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi kənd, qəsəbə həyatı yaşaması üçün mühüm işlər görülür. İnanırıq ki, tezliklə bütün keçmiş məcburi köçkünlər öz dədə-baba torpaqlarına qayıda biləcəklər".
Deputat, həmçinin torpaqlarımızın işğaldan azad edildikdən dərhal sonra orada bərpa-quruculuq işlərinin sürətli şəkildə başlanması, davamlı köç prosesinin həyata keçirilməsi, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun Azərbaycan iqtisadiyyatına inteqrasiyası həqiqətən də çox əla təcrübə olduğunu qeyd edib:
"Dünyanın müxtəlif yerlərində mövcud olan münaqişələrin həllində Azərbaycan modeli nümunə olaraq göstərilir. Gələcəkdə Azərbaycan modeli yaxından öyrəniləcək. Azərbaycan mütəxəssisləri məhz buna bənzər problemlərin həllində aparıcı rol oynaya biləcəklər. Azərbaycan öz tərəfdaşları ilə öz təcrübəsini bölüşəcək".
Elmir Heydərli
10:57 30.10.2025
Oxunuş sayı: 7746
