Ukrayna kəşfiyyatı sirləri açdı: Rusiya Ermənistana ordu yığır, Azərbaycanla müharibəyə başlayacaq?
Cənubi Qafqaz regionunda baş verən son hərbi-siyasi hadisələr, xüsusilə də Ermənistan ərazisində Rusiya hərbi kontingentinin gücləndirilməsi ilə bağlı yayılan məlumatlar diqqət mərkəzindədir. Ukrayna kəşfiyyatının açıqlamaları fonunda bu proseslər təkcə lokal təhlükəsizlik məsələsi deyil, həm də daha geniş geosiyasi konfiqurasiyanın bir parçası kimi dəyərləndirilməlidir.
Son günlərdə Ukrayna Müdafiə Nazirliyinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin yaydığı məlumat Cənubi Qafqaz regionunda yeni gərginlik dalğasının yarandığını göstərir. Yayılan bəyanata əsasən, Rusiya Federasiyası Ermənistanın Gümrü şəhərində yerləşən 102-ci hərbi bazasında şəxsi heyətin sayını artırmaqla regiondakı hərbi mövcudluğunu gücləndirməyə çalışır. Bildirilir ki, hərbçilər əsasən Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Rostov və Volqoqrad vilayətlərində, habelə müvəqqəti işğal olunmuş Krımda xidmət edən kontingentlər arasından seçilərək bölgəyə göndərilir. Eyni zamanda, Şimali Qafqaz respublikalarından — xüsusən də Şimali Osetiya və Adıgey kimi ərazilərdən könüllülərin cəlb olunması istiqamətində fəaliyyətlər həyata keçirilir.
Bu iddialar fonunda Ukrayna tərəfi bildirir ki, Rusiya tərəfindən atılan bu addımlar təkcə hərbi strategiya deyil, eyni zamanda Moskvanın qlobal təhlükəsizlik mühitini pozmağa yönəlmiş genişmiqyaslı planının tərkib hissəsidir. Baş Kəşfiyyat İdarəsinin nümayəndəsi Andrey Yusovun açıqlamasında vurğulanır ki, Kreml Qafqazda hərbi iştirakı gücləndirməklə yanaşı, regionda millətlərarası münaqişələri qızışdırmağa və gərginliyi dərinləşdirməyə çalışır. Onun sözlərinə görə, Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin kəskinləşməsi əvvəlcədən planlaşdırılmış və məqsədyönlü şəkildə hazırlanmış prosesin nəticəsi ola bilər.
Siyasi şərhçi Kənan Novruzov sözügedən məsələ barədə Crossmedia.az-a danışıb.
Onun sözlərinə görə, vacib məqamlardan biri də ondan ibarətdir ki, bu tipli kəşfiyyat məlumatlarının yayılması, ilk növbədə, informasiya müharibəsinin komponenti kimi qiymətləndirilməlidir: “Belə məlumatlara ehtiyatla və analitik yanaşma ilə baxmaq zəruridir. Çünki istisna deyil ki, hazırkı mərhələdə Ukrayna özü də Azərbaycanla Rusiya arasında münasibətlərin gərginləşməsində dolayı yolla maraqlıdır. Xüsusilə də regionda geopolitik xəritənin yenidən formalaşdığı, Rusiya təsirinin azaldığı və Qərbin fəallaşdığı bir dövrdə bu cür informasiyaların yayılması odun üstünə benzin tökmək cəhdi kimi dəyərləndirilə bilər.Digər tərəfdən, məlum olduğu kimi, Rusiya Cənubi Qafqaza uzun illər boyu özünün strateji maraqlar zonası, bir növ “arxa baxçası” kimi yanaşıb. Ukraynada apardığı işğalçı müharibə və bu prosesin doğurduğu beynəlxalq sanksiyalar, rəsmi Moskvanın bölgədəki təsir imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə zəiflədib. Bu zəifləmə fonunda regionda yeni reallıqlar formalaşmağa başlayıb. Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin normallaşması istiqamətində ciddi irəliləyişlər müşahidə olunur, diplomatik təmaslar intensivləşib. Hətta Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın konstitusiyanın dəyişdirilməsinin zəruriliyini ifadə etməsi, sülh sazişinin imzalanması üçün real siyasi iradənin formalaşdığını göstərir. Qeyd edilməlidir ki, Ermənistan Konstitusiyasının preambulasında Qarabağa dair mübahisəli hüquqi istinadların mövcudluğu bu günədək sülh prosesinin əsas maneələrindən biri olub. Əgər bu hüquqi dəyişiklik baş tutarsa, Ermənistan ilə Azərbaycan arasında sülh sazişinin imzalanmasının qarşısında duran əsas normativ baryer aradan qalxmış olacaq. Bu isə nəinki Azərbaycan və Ermənistan üçün, ümumilikdə region üçün ciddi geosiyasi dönüş nöqtəsi ola bilər”.
Müsahibimiz qeyd edib ki, Rusiya üçün bu proseslər qəbuledilməzdir: “İrəvanla Bakı arasında münasibətlərin normallaşması, xüsusilə də Qərbin vasitəçiliyi ilə baş verərsə, Moskvanın Cənubi Qafqazdakı strateji mövqelərinin daha da zəifləməsi deməkdir. Bu səbəbdən Rusiya bu dəyişikliklərə müxtəlif vasitələrlə mane olmağa çalışır. Ermənistanda son aylar müşahidə olunan siyasi fəallıq, xüsusilə də kilsənin və müxalifətin hakimiyyət əleyhinə səfərbərliyi təsadüfi deyil və ehtimal edilir ki, bu proseslərin arxasında Moskvanın dolayısı ilə təşkil etdiyi təsir mexanizmləri dayanır.
Belə bir vəziyyətdə Rusiya yenidən Cənubi Qafqazda “suların bulandırılmasına”, sabitliyin pozulmasına və danışıqlar prosesinin ləngidilməsinə yönəlmiş cəhdlərini artıra bilər. Lakin burada Moskva üçün bir vacib həqiqət unudulmamalıdır: hazırda Rusiya beynəlxalq təcrid siyasəti ilə üz-üzədir, Qərbin sanksiyaları fonunda iqtisadi və siyasi manevr imkanları məhdudlaşıb. Belə bir zamanda Azərbaycanın strateji tərəfdaşlığı və regionda formalaşan yeni balans Kreml üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Bu səbəbdən də rəsmi Moskva Azərbaycanla münasibətləri gərginləşdirməkdən çəkinməlidir, əks təqdirdə bu, Rusiya üçün əlavə geosiyasi itkilərlə nəticələnə bilər.
Nəticə etibarilə, Cənubi Qafqazda sabitliyin qorunması, yeni münaqişə ocaqlarının qarşısının alınması və davamlı sülhün təmin olunması təkcə region ölkələrinin deyil, bütün beynəlxalq ictimaiyyətin maraqlarına xidmət edir. Məhz bu kontekstdə hər bir informasiyanın — istər kəşfiyyat xarakterli, istərsə də diplomatik — dəqiq analiz edilməsi, məqsəd və nəticələrinin ayırd edilməsi zəruridir. Cənubi Qafqazda sabitliyin təmin olunması yalnız geosiyasi realizm və qarşılıqlı anlaşma əsasında mümkündür”.
Ləman Həsənova
14:40 06.07.2025
Oxunuş sayı: 844
