İranda nə baş verir?: "Tehran hakimiyyətində ziddiyyətlər artır"
İranın strateji məsələlər üzrə vitse-prezidenti Məhəmməd Cavad Zərif, iqtisadiyyat və maliyyə naziri Əbdülnasir Hemmatinin impiçment elan edilməsindən sonra istefa verib. Bu barədə “Fars” agentliyi mənbələrə istinadən məlumat yayıb.Bildirilib ki, vitse-prezident istefasını İran Məclisinin (birpalatalı parlament) iclasından sonra təqdim edib. Həmin iclasda Hemmati vəzifəsindən kənarlaşdırılmışdı. Qeyd olunub ki, Prezident Məsud Pezeşkian hələ Zərifin istefa ərizəsini qəbul etməyib.
İranda baş verən son proseslər barədə Crossmedia.az-a danışan Orta doğu araşdırmalar mərkəzinin rəhbəri, siyasi şərhçi Sədrəddin Soltanın fikrincə, Cavad Zərif və İqtisadiyyat naziri Hemmatinin istefası təkcə prezident seçkiləri ilə bağlı yaxınlıq məsələsi deyil, həm də Tehran hakimiyyətinin ölkədəki iqtisadi vəziyyətlə bağlı problemlərinin həllinə yönəlmiş bir addımdır və qərblə danışıqların perspektivinə işarə edir: "Məhəmməd Cavad Zərif qərblə danışıqların tərəfdarı sayılanlardan biridir. Ötən gün isə İranın Ali Rəhbəri Ayətullah Seyid Əli Xamenei xüsusilə ABŞ - la danışıqların mümkünsüzlüyünü bir daha dilə gətirdi və Ukrayna məsələsindən sonra prezident Donald Tramp ilə danışıqların qeyri-mümkün olduğunu bəyan etdi".
Politoloq həmçinin qeyd edib ki, Hemmati məsələsi isə İranın iqtisadi vəziyyətindən çıxış yolu olaraq atılmış bir addımdır. "Hemmati əvvəllər İran Mərkəzi Bankının direktoru olub. Tehran hakimiyyəti ölkədə milli valyutanın – tümənin ABŞ dolları ilə münasibətdə əhəmiyyətli dərəcədə ucuzlaşdığını görür. Qara bazarda bir dolların qiyməti 100 min tüməndən çox daha baha olub, bu da ölkənin iqtisadi böhranını göstərir. Tehran hakimiyyəti danışıqlara hazırlaşmaq əvəzinə, bu istiqamətdə danışıqlar aparan qüvvələri sıradan çıxarmağa və mövcud böhranı həll etməyə çalışır. Bu vəziyyət həm də prezident seçkiləri öncəsi təbliğat kompaniyası zamanı qərblə danışıqlara hazır olan və bunu dilə gətirən Prezident seçkisi namizədi üzərində təzyiq göstərmək məqsədi güdür".
"Xamenei öz mövqeyini müdafiə edərək bildirdi ki, İranın Ali Rəhbəri kimi o, tutduğu siyasəti davam etdirəcək. Bu, həmçinin prezident hökumətinin qərblə danışıqlara qatqısını məhdudlaşdıracaq. Bundan başqa bu hadisələr bir daha təsdiqləyir ki, hakimiyyət daxilində vəziyyət gərgindir və münasibətlər qarışıqdır. Məsələn, İran Məhkəmə Sisteminin Başçısı Möhsüni-Ejeyi Məhəmməd Cavad Zərifin istefa verməsini təklif edib və bildirib ki, hökuməti təzyiqlərdən xilas etmək üçün yeganə düzgün addım Zərifin istefasıdır. Bu təklif ölkə daxilində yaranmış siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni problemlərin Tehran hakimiyyətindəki ziddiyyətləri artırdığını göstərir", - müsahibimiz əlavə edib.
Həmsöhbətimiz, həmçinin vurğulayıb ki, keçmiş hökumət başçıları çıxış yolunun yalnız danışıqlarda və yeni islahatlarda olduğunu bəyan ediblər: "Lakin hazırda hakimiyyət, danışıqlara getmək və yeni islahatları başlatmaq əvəzinə, statusunu qorumağa çalışır və daha çox müharibə ritorikası ilə açıqlamalar verir".
Xumar Əhmədova
17:05 03.03.2025
Oxunuş sayı: 9514
