Azərbaycan yeni dövrə qədəm qoyur: istiqamətləri bəllidir!

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin yerli televiziya kanallarına verdiyi müsahibə Azərbaycan ictimaiyyətində və beynəlxalq mediada geniş əks-səda doğurub. Müsahibədə dövlət başçısı ölkənin daxili və xarici siyasəti, regional təhlükəsizlik və Ermənistanla münasibətlər kimi mühüm mövzulara toxunub.

Prezident Əliyev müsahibəsində Azərbaycanın suverenliyinin tam bərpa edildiyini vurğulayaraq, 2024-cü ilin bu baxımdan yeni bir dövrün başlanğıcı olduğunu qeyd edib. O, sentyabr hadisələrinin ölkənin suverenliyinin bərpasında mühüm rol oynadığını bildirib.

Ermənistanla sülh müqaviləsi məsələsinə toxunan Prezident, Azərbaycanın beş əsas prinsip əsasında sülh müqaviləsi təklif etdiyini və bu prinsiplərin beynəlxalq hüququn əsaslarına uyğun olduğunu qeyd edib. O, Ermənistanın və bəzi ölkələrin müqaviləyə Qarabağla bağlı məsələləri daxil etmək cəhdlərinin məntiqsiz olduğunu bildirib. Cənab Prezident bir daha Ermənistanın bəzi dövlətlərdən qeyri-qanuni silah əldə etməsi ilə bağlı xəbərdarlıqlar edib və bu hərəkətlərin bölgədə gərginliyi artırdığını bildirib.

Cənab Prezident eyni zamanda Zəngəzurda azərbaycanlıların əksəriyyət təşkil etdiyini və bəzi kəndlərin tamamilə azərbaycanlılardan ibarət olduğunu vurğulayıb. Bu fikirlər, Ermənistanın tarixə dair təhrif olunmuş mövqeyinə qarşı Azərbaycanın təqdim etdiyi tarixi həqiqətlərin bir hissəsidir. XX əsrdə azərbaycanlıların üç dəfə deportasiyaya məruz qalması, Zəngəzur və digər ərazilərin tarixi baxımdan Azərbaycana məxsus olduğunu bir daha təsdiqləyir.

Prezidentin Ermənistanın "faşist rejimi" və Qərbi Azərbaycandakı azərbaycanlı kəndləri ilə bağlı ifadələri, münaqişənin tarixi ədalət və ərazi bütövlüyü kontekstində mühüm əhəmiyyət daşıyır. Onun "Qərbi Zəngəzurda yalnız azərbaycanlıların yaşadığı kəndlər" və "biz XX əsrdə üç dəfə deportasiyaya məruz qaldıq" kimi bəyanatları, Ermənistanın tarix boyu Azərbaycan ərazilərinə qarşı həyata keçirdiyi etnik təmizləmə siyasətini və zorakılıq aktlarını ifşa edir. Bu açıqlamalar, həm tarixi ədalətin bərpası, həm də müasir dövrdə bu siyasətin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün Azərbaycanın verdiyi siyasi və diplomatik mesaj olaraq qiymətləndirilməlidir.

Prezidentin "Zəngəzur dəhlizi açılmalıdır və açılacaqdır" ifadəsi, Azərbaycanın həm geosiyasi, həm də iqtisadi maraqlarını əks etdirən strateji əhəmiyyətə malik bəyanatdır. Bu fikir, yalnız Cənubi Qafqaz regionunda deyil, eyni zamanda Orta Asiya və Qərb ilə əlaqələrin genişləndirilməsinə xidmət edir. Zəngəzur dəhlizi, Azərbaycanı birbaşa Orta Asiya və Avropa ilə birləşdirən vacib nəqliyyat marşrutu olmaqla yanaşı, Türk dünyası arasında inteqrasiyanı da gücləndirəcək. Prezident, bu dəhlizin açılmasını Azərbaycanın regional təsirini artırmaqla yanaşı, onun qlobal iqtisadi və strateji mövqeyini möhkəmləndirəcək mühüm bir təşəbbüs kimi təqdim edir.

Prezidentin müsahibəsində digər önəmli hissə qardaş Türkiyə ilə olan münasibətlərimizin şərhidir. Prezident müsahibəsində Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin regionda sabitlik və inkişaf üçün mühüm rol oynadığını vurğuladı. Həmçinin Türkiyənin Azərbaycanın ən yaxın müttəfiqi olduğu və iki ölkə arasındakı hərbi və iqtisadi əməkdaşlığın daha da dərinləşdirildiyi bildirildi. Prezidentin də vurğuladığı kimi, dünyada heç bir ölkə arasında bu iki ölkənin münasibətlərinə oxşar münasibətə rast gəlmək mümkün deyil.

Cənab Prezidentin İranla bağlı fikirləri də iki ölkənin münasibətlərindəki ciddi məqamlardan xəbər verir. Təəssüf ki, İran Cənubi Qafqaz siyasətində çoxdan gözlənilən korrektə və dəyişiklikləri etmək əvəzinə qeyri-konstruktiv mövqe sərgiləməkdə davam edir. İran mediasında Azərbaycana qarşı zaman-zaman aparılan kampaniyalar, verilən açıqlamalar şübhəsiz ki, iki ölkə arasındakı münasibətlərə mənfi təsirini göstərməkdədir. Bu mənada cənab Prezidentin yerli televiziya kanallarına verdiyi müsahibəsində İranla bağlı dediyi fikirlər, verdiyi mesajlar qonşu ölkə tərəfindən bir xəbərdarlıq olaraq da qəbul edilməlidir. Azərbaycan hər zaman mehriban qonşuluq prinsiplərinə sadiq olub. Və bizim eyni münasibəti qonşularımızdan da görmək haqqımızdır. Azərbaycan regionda sabitliyin əsas təminatçısı kimi çıxış edir və hər hansı bir təxribatın qarşısını almağa qadir olduğunu göstərir. Ölkəmiz milli maraqlara əsaslanan müstəqil xarici siyasət yürütməklə öz suverenliyini qoruyur, lakin İranın regiondakı bəzi hərəkətləri bu münasibətlərin normallaşmasına mane olur.

Prezident İlham Əliyevin müsahibəsində regionda baş verən proseslər və Yaxın Şərq məsələlərinə dair də olduqca diqqətəlayiq məqamlar yer alıb. O, Azərbaycanın yerləşdiyi geosiyasi məkanda baş verən hadisələri və bu hadisələrin ölkənin milli maraqlarına təsirini geniş təhlil edib. Prezident Əliyev qeyd edib ki, Azərbaycan regionda sabitlik və təhlükəsizliyin təmin edilməsində fəal rol oynayır. Bu, həm ikitərəfli münasibətlər, həm də beynəlxalq təşkilatlarda aparılan işlər vasitəsilə həyata keçirilir. Prezident Azərbaycanın üçtərəfli formatlarda, o cümlədən Azərbaycan-Rusiya-İran və Azərbaycan-Türkiyə-Gürcüstan platformalarında iştirakını regionda dialoq və inkişafın əsas alətlərindən biri kimi qiymətləndirib. Birmənalı şəkildə vurğulaya bilərik ki, Prezident İlham Əliyevin Yaxın Şərq və regiondakı proseslərə dair fikirləri Azərbaycanın konstruktiv xarici siyasətini bir daha nümayiş etdirdi. Azərbaycan həm Qafqazda, həm də bütünlükdə regionda sabitliyin təmin edilməsi və əməkdaşlıq təşəbbüslərində mühüm rol oynayan ölkə kimi mövqeyini gücləndirir. Bu siyasət həm ölkənin milli maraqlarının qorunmasına, həm də beynəlxalq səviyyədə nüfuzunun artırılmasına xidmət edir.

Cənab Prezidentin bizim də bir parçası olduğumuz Yaxın Şərq bölgəsində baş verən proseslərlə bağlı fikirləri də olduqca maraq doğurur. Suriyada baş verən son dəyişikliklərdən sonra Azərbaycan, Ankaranın yanında yer alan ilk ölkə kimi ön plana çıxdı və Türkiyənin müraciəti əsasında ərəb dövlətinə humanitar yardım göndərdi. Türkiyə ilə bağlı fikirlərini ifadə edən Azərbaycan Prezidenti, Yaxın Şərqdə Fələstin dövlətinin yaradılmasının əhəmiyyətini bir neçə dəfə vurğulayıb. Bu yanaşma, islam həmrəyliyinin Azərbaycanın xarici siyasətində Yaxın Şərq bölgəsi ilə əlaqəli əsas prinsiplərdən biri olduğunu bir daha nümayiş etdirir.

Prezident beynəlxalq təşkilatların və bəzi Qərb ölkələrinin Azərbaycana qarşı tətbiq etdiyi ikili standartları tənqid edib. O, xüsusilə Avropa İttifaqı və ABŞ-ın regionda sülh prosesində daha obyektiv mövqe tutmasının vacibliyini vurğulayıb. Bununla yanaşı, Prezident Azərbaycanın Avropa enerji təhlükəsizliyindəki rolunu artırmaq istiqamətində davamlı addımlar atdığını qeyd edib.

Cənab Prezident Azərbaycanın daxili inkişafı və iqtisadi siyasəti ilə bağlı mühüm detallara da toxundu: Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda həyata keçirilən infrastruktur layihələrinin sürətlə davam etdirildiyi bildirildi, Azərbaycan iqtisadiyyatının dayanıqlılığı və qeyri-neft sektorunun artım tempi xüsusi vurğulandı, enerji layihələrinin strateji əhəmiyyəti barədə danışdı.

Təsadüfi deyil ki, müsahibə beynəlxalq, eləcə də Türkiyə mediasında da geniş işıqlandırılıb. Beynəlxalq mediada Prezident Əliyevin fikirlərinə geniş yer ayırılıb, xüsusilə Ermənistanın silahlandırılması və regionda yeni gərginliyin yaranması ilə bağlı xəbərdarlıqları ön plana çıxarılıb. 
Ümumilikdə, cənab Prezident müsahibəsində ölkənin gələcək inkişaf istiqamətləri və regional siyasəti barədə ətraflı məlumat verərək, həm daxili, həm də beynəlxalq ictimaiyyət üçün mühüm mesajlar verib.

Prezident İlham Əliyevin müsahibəsi Azərbaycan üçün yeni dövrün əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirib. Bu müsahibə ölkənin strateji prioritetlərini, regional təhlükəsizlik məsələlərini və beynəlxalq arenada milli maraqların qorunmasını əhatə edən geniş bir manifest kimi qiymətləndirilməlidir.

Vüqar Zifəroğlu
BDU Jurnalistika fakültəsinin dekanı,
Əməkdar jurnalist,
Cross Media Təhlil Mərkəzinin analitiki,
Yaxın Şərq məsələləri üzrə ekspert