Azərbaycan zəngin mədəni irsi və unikal təbii gözəllikləri ilə tanınan bir ölkə olaraq turizm sektorunda artan bir populyarlığa sahibdir. Bu artımda ölkənin qədim və rəngarəng mətbəxi xüsusi yer tutur. Azərbaycanın kulinariya ənənələri, qonaqpərvərliyi və ləzzətli yeməkləri ilə turistlərin böyük marağına səbəb olur və turizm sektorunun inkişafına mühüm töhfə verir.
Azərbaycan mətbəxi öz dadı, müxtəlifliyi və təqdimat tərzi ilə turistlərin diqqətini çəkir. Qafqaz regionunun və Orta Asiyanın təsiri ilə formalaşan Azərbaycan mətbəxi həm də ölkənin coğrafi şəraiti və iqlimi ilə zənginləşmişdir. Ənənəvi yeməklər arasında dolma, piti, ləvəngi, kabab, xəngəl, düşbərə kimi yeməklər xüsusi yer tutur. Əsasən ət, tərəvəz və müxtəlif ədviyyatlarla hazırlanan bu yeməklər, ölkəyə gələn qonaqlar üçün unudulmaz dad təcrübəsi yaradır.
Turizm sahəsində Azərbaycan mətbəxi müxtəlif turlar, festivallar və tədbirlər vasitəsilə tanıdılır. Son illərdə ölkədə kulinariya turlarının artması turistlərə müxtəlif yeməkləri dadmaq və onların hazırlanma prosesində iştirak etmək imkanı yaradır. Belə turlar yerli əhalinin məişətinə yaxın olmaqla turistlər üçün unikal təcrübə yaradır.
Bu potensialı inkişaf etdirmək üçün müxtəlif addımlar atıla bilər:
• Festival və tədbirlər: Azərbaycanda müxtəlif yemək festivalları təşkil edilməsi turistlərin diqqətini çəkmək üçün əla bir üsuldur. Məsələn, hər il təşkil edilən nar və zəfəran festivalları Azərbaycanın milli məhsullarını tanıtdığı kimi, mətbəxini də dünya arenasında tanıtmağa kömək edir.
• Beynəlxalq səviyyədə tanıtım: Xarici ölkələrdə Azərbaycan restoranlarının açılması, ölkənin milli mətbəxinin beynəlxalq aləmdə tanınması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu, Azərbaycana gələcək turistləri ölkənin mətbəxi ilə maraqlanmağa və ölkəni ziyarət etməyə təşviq edə bilər.
• Ekoloji və orqanik məhsulların təqdimatı: Azərbaycanın təbii və ekoloji məhsulları – məsələn, qoz, nar, zəfəran, bal – ölkənin mətbəxində mühüm yer tutur və turistlər üçün xüsusi cazibə yaradır. Bu məhsullar ölkə mətbəxinin təmiz və təbii qida dəyərlərini təbliğ edir.
Turistlər arasında ən populyar olan yeməklərdən biri, məşhur Azərbaycan plovudur. Müxtəlif növləri ilə tanınan plov, öz dadı və zənginliyi ilə xarici qonaqların diqqətini çəkir. Qonaqlara həm də çay süfrəsi ilə təqdim olunan şirniyyatlar – paxlava, şəkərbura, şorqoğal – Azərbaycan mətbəxinin bir parçası olaraq, qonaqpərvərliyin simvoluna çevrilib.
Azərbaycanın turizm sənayesi hər il artan turist axını ilə genişlənməkdədir. Mətbəx turizmi isə bu sahədə böyük imkanlar yaradır. Artıq ölkədə bir çox restoran və kafe milli yeməkləri turistlərə təqdim edir və yerli mətbəxi tanıdaraq qonaqlara ölkənin dad təcrübəsini yaşadır.
Hər il təşkil olunan Qəbələ Beynəlxalq Yemək Festivalı və Bakı Qastronomiya Festivalı xarici turistlərə Azərbaycan mətbəxini tanıdaraq, ölkənin milli yeməklərini sınamaq imkanı yaradır. Bu festivallar, qonaqlara yerli mətbəxin müxtəlif dadlarını dadmaqla yanaşı, yeməklərin hazırlanma üsulları ilə tanış olmaq şansı verir.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan mətbəxinin turizmdə rolunun gücləndirilməsi üçün bir sıra addımlar atılır. Dövlət Turizm Agentliyi və Azərbaycan Turizm Bürosu, ölkənin mətbəxini beynəlxalq arenada tanıtmaq üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirir. Xarici ölkələrdə təşkil olunan turizm sərgilərində Azərbaycan stendləri milli yeməklərlə bəzədilir və xarici qonaqlara dadım təşkil edilir. Bu tədbirlər vasitəsilə turistlər Azərbaycan mətbəxi barədə məlumatlandırılır və ölkəyə səfərə maraq göstərirlər.
Mətbəx turizminin inkişafı üçün son illərdə müxtəlif kulinariya turları da təşkil olunur. Bu turlar, turistlərə ölkənin fərqli regionlarına səyahət edərək, həmin bölgəyə xas yeməkləri sınamaq və onları hazırlamaq prosesində iştirak etmək imkanı yaradır. Azərbaycan mətbəxi ölkənin turizm sektorunun inkişafında mühüm amil olmaqla yanaşı, həm də milli mədəniyyətin və ənənələrin qorunub saxlanılmasına xidmət edir. Azərbaycanın zəngin mətbəxi, turistlər üçün unikal təcrübə yaratmaqla ölkənin turizm potensialını artırmağa və onu dünyada daha tanınan bir istiqamətə çevirməyə qadirdir.
Bəsti Rəfizadə
